UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

domagać się

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *domagati sę 'usilnie do czegoś dążyć, starać się'

1. ktoś czegoś

Definicja

prosić stanowczo w przekonaniu, że dana rzecz jest słuszna lub komuś należna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

napierać się

Połączenia

opinia publiczna, opozycja, prokurator, prokuratura, „Solidarność”, tłum domaga się; górnicy, mieszkańcy, pacjenci, pracownicy, protestujący, radni, rolnicy, strajkujący, związkowcy domagają się czegoś
domagać się czyjejś dymisji, kary, obniżenia cen, odpowiedzi, odszkodowania, odwołania kogoś, pieniędzy, pieszczot, podwyżek, przeprosin, przywrócenia czegoś, rekompensaty, respektowania praw, sprawiedliwości, uchylenia decyzji, ujawnienia czegoś, ukarania kogoś, uniewinnienia kogoś, unieważnienia czegoś, czyjegoś ustąpienia, usunięcia czegoś, uwolnienia kogoś, uznania czegoś, wyjaśnienia, wprowadzenia czegoś, wstrzymania czegoś, wypłaty, zadośćuczynienia, zapłaty, zaprzestania czegoś, zmiany
zniesienia czegoś, zwrotu czegoś
domagać się czegoś od autora artykułu, od dłużnika, od mediów, od pracodawcy, od radnych, od rządu, od ubezpieczyciela, od władz, od wyznawców
bezskutecznie, głośno, kategorycznie, natarczywie, stanowczo, śmiało, zdecydowanie; ciągle, nieustannie, wciąż domagać się czegoś
mieć prawo, móc, zacząć, zamierzać; należy, trzeba domagać się czegoś
petycja domagająca się czegoś, głosy domagające się czegoś

Cytaty

	Ustami swych posłów w Berlinie i Frankfurcie nad Menem [...] Ślązacy zaczęli się domagać wprowadzenia języka polskiego do szkół i urzędów. źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997
	Naturalnie propaganda domagała się od literatów potwierdzenia w swych dziełach wielkich sukcesów socjalizmu. źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995
	W przytulnym saloniku w domu Koczych na podłodze stoi wiklinowy koszyk, z którego dobiega ciche miauczenie. To Filemon, pięciotygodniowy kociak, domaga się pieszczot. źródło: NKJP: Mirosława Książek: Położna wśród dalii, Dziennik Zachodni, 2003-10-03
	Mieszkańcy domagają się, aby ratusz podjął decyzję o wywożeniu śniegu z miasta. źródło: NKJP: Agnieszka Nawrocka: Służby porządkowe nie radzą sobie z odśnieżaniem ulic i dróg, Gazeta Pomorska, 2010-02-15
	[...] moim obowiązkiem jest domaganie się od władzy publicznej, aby występowała w obronie obywatela. źródło: NKJP: Krystyna Chwedeńczuk: Zmieniło się źródło zagrożeń, Wieści Podwarszawskie, 2005-03-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	domagam się	domagamy się
2 os.	domagasz się	domagacie się
3 os.	domaga się	domagają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	domagałem się +(e)m się domagał	domagałam się +(e)m się domagała	domagałom się +(e)m się domagało	domagaliśmy się +(e)śmy się domagali	domagałyśmy się +(e)śmy się domagały
2 os.	domagałeś się +(e)ś się domagał	domagałaś się +(e)ś się domagała	domagałoś się +(e)ś się domagało	domagaliście się +(e)ście się domagali	domagałyście się +(e)ście się domagały
3 os.	domagał się	domagała się	domagało się	domagali się	domagały się

bezosobnik: domagano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się domagał będę się domagać	będę się domagała będę się domagać	będę się domagało będę się domagać	będziemy się domagali będziemy się domagać	będziemy się domagały będziemy się domagać
2 os.	będziesz się domagał będziesz się domagać	będziesz się domagała będziesz się domagać	będziesz się domagało będziesz się domagać	będziecie się domagali będziecie się domagać	będziecie się domagały będziecie się domagać
3 os.	będzie się domagał będzie się domagać	będzie się domagała będzie się domagać	będzie się domagało będzie się domagać	będą się domagali będą się domagać	będą się domagały będą się domagać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		domagajmy się
2 os.	domagaj się	domagajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	domagałbym się bym się domagał	domagałabym się bym się domagała	domagałobym się bym się domagało	domagalibyśmy się byśmy się domagali	domagałybyśmy się byśmy się domagały
2 os.	domagałbyś się byś się domagał	domagałabyś się byś się domagała	domagałobyś się byś się domagało	domagalibyście się byście się domagali	domagałybyście się byście się domagały
3 os.	domagałby się by się domagał	domagałaby się by się domagała	domagałoby się by się domagało	domagaliby się by się domagali	domagałyby się by się domagały

bezosobnik: domagano by się

bezokolicznik: domagać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: domagając się

gerundium: domaganie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	domaganie się	domagania się
D.	domagania się	domagań się
C.	domaganiu się	domaganiom się
B.	domaganie się	domagania się
N.	domaganiem się	domaganiami się
Ms.	domaganiu się	domaganiach się
W.	domaganie się	domagania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: domagający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	domagający się	domagający się	domagający się	domagające się	domagająca się
D.	domagającego się	domagającego się	domagającego się	domagającego się	domagającej się
C.	domagającemu się	domagającemu się	domagającemu się	domagającemu się	domagającej się
B.	domagającego się	domagającego się	domagający się	domagające się	domagającą się
N.	domagającym się	domagającym się	domagającym się	domagającym się	domagającą się
Ms.	domagającym się	domagającym się	domagającym się	domagającym się	domagającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	domagający się	domagający się	domagające się	domagające się
D.	domagających się	domagających się	domagających się	domagających się
C.	domagającym się	domagającym się	domagającym się	domagającym się
B.	domagających się	domagających się	domagających się	domagające się
N.	domagającymi się	domagającymi się	domagającymi się	domagającymi się
Ms.	domagających się	domagających się	domagających się	domagających się

Składnia

Rz_żywotny	+	domagać się	+	(od KOGO) + CZEGO
Rz_żywotny	+	domagać się	+	(od KOGO) + żeby ZDANIE

2. coś czegoś

Definicja

wymagać czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

ciało, organizm; kwestia, sprawa domaga się czegoś
domagać się snu, wypoczynku, zaspokojenia; komentarza; remontu

Cytaty

Niedobrze jest zabierać się do nauki po 22, gdy nasz organizm domaga się głębokiego snu.

źródło: NKJP: (A.Z.): Jak się uczyć, Dziennik Bałtycki, 1999-05-17

[...] podnoszone przez niego kwestie domagają się coraz pilniejszego rozpatrzenia.

źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Jezus by się dziwił, co wyprawiamy, Polityka, 2005-03-26

Budynek domaga się remontu. Potrzebna jest między innymi wymiana elementów konstrukcyjnych.

źródło: NKJP: Anna Głuch: Trafiona szóstka, Gazeta Krakowska, 2006-12-16