UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

grysik

Chronologizacja

1900, SJPWar

Pochodzenie

Od: grys

1.a kasza

Definicja

bardzo drobna kasza pszenna

Noty o użyciu

Spotykane w tekstach połączenia, np. grysik kukurydziany, grysik ryżowy, grysik ziemniaczany świadczą o rozszerzaniu się tego znaczenia i odnoszeniu wyrazu grysik do każdej drobnej kaszy, bez względu na to, z jakiej rośliny pochodzi.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  manna
hiperonimy:  kasza

Cytaty

Feluś każdego dnia wstaje o szóstej rano i gotuje zupę mleczną dla siebie i dla mnie. Ja rano nie mogę za bardzo jeść, ale zupę jem, bo jest zdrowa. Mąż ją gotuje z kilku rodzajów kasz: gryczanej, płatków owsianych, grysiku i ryżu.

źródło: NKJP: Serce rodziny, Gazeta Miejska, nr 5, 1999

1300 kilogramów mąki i grysiku przekazane zostało 70 rodzinom z terenu gminy Zabierzów.

źródło: NKJP: Paczki dla rodzin, Dziennik Polski, 2002-12-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grysik
grysiki
D. grysiku
grysików
C. grysikowi
grysikom
B. grysik
grysiki
N. grysikiem
grysikami
Ms. grysiku
grysikach
W. grysiku
grysiki

Inne uwagi

Zwykle lp

1.b porcja

Definicja

porcja grysiku - kaszy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  porcja

Cytaty

Nasi kontrolerzy ustalili, że w stołówkach które odwiedzili mięso podawane było tylko raz w tygodniu. Zwykle dzieci dostawały pierogi, naleśniki z serem, grysik z masłem, jajka z chrzanem i zupę.

źródło: NKJP: Kasza manna i pierogi, Dziennik Polski, 2002-09-12

Dwuletnie dziecko doznało poparzeń całego ciała. Pozostawione bez opieki rodziców sięgnęło po gorący grysik stojący na kuchni.

źródło: NKJP: Katarzyna Wolak: Tragedie na polu i podwórku, Gazeta Krakowska, 2003-07-09

Obejrzeli, opukali, osłuchali i powiedzieli, że świnka, że masz leżeć, grzać się, a jak się zrobi za gorąco, masz wystawić sobie stopy za kołdrę. Pić dużo i jeść jakieś grysiki, bo niczego innego i tak nie przeżujesz.

źródło: NKJP: Adam Pluszka: Flauta, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grysik
grysiki
D. grysiku
grysików
C. grysikowi
grysikom
B. grysik
grysiki
N. grysikiem
grysikami
Ms. grysiku
grysikach
W. grysiku
grysiki

2. na drodze

Definicja

bud. 
materiał używany w budownictwie i drogownictwie utworzony z rozdrobnionych kamieni lub żużla

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  grys

Cytaty

Kiedy auto podjechało i zatrzymali się opodal łazika, osłoniętego przytroczoną do kołków płachtą z naciekami oliwy, Istvan zeskoczył zapadając się po kostki w sypki grysik, który parzył przez buty jak popiół nie wygaszonego ogniska.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Na skrzyżowaniu ul. Dolnej z Limanowskiego w Środzie Wlkp. bardzo łatwo o wypadek, mimo że droga została właśnie naprawiona. Na samym skrzyżowaniu drogowcy wysypali jednak grysik, po którym auta ślizgają się jak na lodzie.

źródło: NKJP: Wokół Poznania, Gazeta Poznańska, 2005-05-02

Powiadomiwszy o łapance zamówił parę worków cementu oraz żółty grysik.

źródło: NKJP: Tadeusz Borowski: Pożegnanie z Marią, 1947

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grysik
grysiki
D. grysiku
grysików
C. grysikowi
grysikom
B. grysik
grysiki
N. grysikiem
grysikami
Ms. grysiku
grysikach
W. grysiku
grysiki

Inne uwagi

Zwykle lp

3. węgiel

Definicja

techn. 
jedna z odmian węgla, używanego do palenia w piecu, o drobnych ziarnach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  węgiel

Cytaty

Kocioł [...] pracuje równomiernie utrzymując nastawioną temperaturę i osiąga spalanie bez dymowe, a zawartość tlenku węgla jest śladowa. Paliwami podstawowymi są: węgiel kamienny orzech i węgiel kamienny grysik. Paliwem zastępczym jest: brykiet z węgla kamiennego lub brunatnego, węgiel brunatny [...]

źródło: Internet: piece-kra.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grysik
grysiki
D. grysiku
grysików
C. grysikowi
grysikom
B. grysik
grysiki
N. grysikiem
grysikami
Ms. grysiku
grysikach
W. grysiku
grysiki

Inne uwagi

Zwykle lp

4. cukier

Definicja

spoż. 
drobny cukier, powstały po przesianiu cukru krystalicznego przez specjalne sito

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  cukier

Cytaty

Rozróżnia się następująco sortymenty cukru białego:
- Kryształ gruby, przesiew przez sito o długości boku oczek kwadratowych 3,15 mm; ilość cukru granulacji podstawowej- nie mniejsza niż 80%; innej grubości nie- więcej niż 20%, w tym do 1% grysiku;
[...]
- Grysik, przesiew przez sito o długości boku oczek kwadratowych 0,28 mm;
[...]
- Kryształ drobny, przesiew przez sito o długości boku oczek kwadratowych 0,71 mm; ilość cukru granulacji podstawowej- nie mniejsza niż 80%; innej granulacji- nie więcej niż 20% w tym do 4% grysiku;
- Kryształ średni, przesiew przez sito o długości boku oczek kwadratowych 1,60 mm; ilość cukru granulacji podstawowej- nie mniej niż 80%; innej granulacji- nie więcej niż 20%, w tym do 2% grysiku.

źródło: Internet: www.mamz.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grysik
grysiki
D. grysiku
grysików
C. grysikowi
grysikom
B. grysik
grysiki
N. grysikiem
grysikami
Ms. grysiku
grysikach
W. grysiku
grysiki

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 16.09.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj