UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

powściągliwy

Chronologizacja

2 połowa XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powściągliwy	powściągliwy	powściągliwy	powściągliwe	powściągliwa
D.	powściągliwego	powściągliwego	powściągliwego	powściągliwego	powściągliwej
C.	powściągliwemu	powściągliwemu	powściągliwemu	powściągliwemu	powściągliwej
B.	powściągliwego	powściągliwego	powściągliwy	powściągliwe	powściągliwą
N.	powściągliwym	powściągliwym	powściągliwym	powściągliwym	powściągliwą
Ms.	powściągliwym	powściągliwym	powściągliwym	powściągliwym	powściągliwej
W.	powściągliwy	powściągliwy	powściągliwy	powściągliwe	powściągliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powściągliwi	powściągliwi	powściągliwe	powściągliwe
D.	powściągliwych	powściągliwych	powściągliwych	powściągliwych
C.	powściągliwym	powściągliwym	powściągliwym	powściągliwym
B.	powściągliwych	powściągliwych	powściągliwych	powściągliwe
N.	powściągliwymi	powściągliwymi	powściągliwymi	powściągliwymi
Ms.	powściągliwych	powściągliwych	powściągliwych	powściągliwych
W.	powściągliwi	powściągliwi	powściągliwe	powściągliwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powściągliwszy	powściągliwszy	powściągliwszy	powściągliwsze	powściągliwsza
D.	powściągliwszego	powściągliwszego	powściągliwszego	powściągliwszego	powściągliwszej
C.	powściągliwszemu	powściągliwszemu	powściągliwszemu	powściągliwszemu	powściągliwszej
B.	powściągliwszego	powściągliwszego	powściągliwszy	powściągliwsze	powściągliwszą
N.	powściągliwszym	powściągliwszym	powściągliwszym	powściągliwszym	powściągliwszą
Ms.	powściągliwszym	powściągliwszym	powściągliwszym	powściągliwszym	powściągliwszej
W.	powściągliwszy	powściągliwszy	powściągliwszy	powściągliwsze	powściągliwsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powściągliwsi	powściągliwsi	powściągliwsze	powściągliwsze
D.	powściągliwszych	powściągliwszych	powściągliwszych	powściągliwszych
C.	powściągliwszym	powściągliwszym	powściągliwszym	powściągliwszym
B.	powściągliwszych	powściągliwszych	powściągliwszych	powściągliwsze
N.	powściągliwszymi	powściągliwszymi	powściągliwszymi	powściągliwszymi
Ms.	powściągliwszych	powściągliwszych	powściągliwszych	powściągliwszych
W.	powściągliwsi	powściągliwsi	powściągliwsze	powściągliwsze

Pochodzenie

Zob. ciągać

1.a człowiek

Definicja

taki, który uzewnętrznia swoje myśli i uczucia w sposób ostrożny i spokojny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	oszczędny, skąpy
	antonimy:	wylewny

Połączenia

powściągliwy człowiek
wyjątkowo powściągliwy
spokojny i powściągliwy

Cytaty

Tadeusz M., na ogół raczej powściągliwy w słowach, propozycję tę określił mianem przejawu „biegunki umysłowej”.

źródło: NKJP: Dariusz Szreter: Jak przejść do historii?, Dziennik Bałtycki, 1999-08-20

Była powściągliwa w okazywaniu uczuć - nawet w stosunku do dziecka, które kochała miłością wielką i mądrą.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Spontaniczna, żywiołowa i bezpośrednia poetka [...] jest zupełnym przeciwieństwem powściągliwego, dystyngowanego dżentelmena.

źródło: NKJP: Miłość przyszła w porę, Metropol, 2001

1.b ton

Definicja

właściwy komuś, kto uzewnętrznia swoje myśli i uczucia w sposób ostrożny i spokojny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	oszczędny, skąpy, wstrzemięźliwy
	antonimy:	wylewny

Połączenia

powściągliwy ton; powściągliwe milczenie, stanowisko, zachowanie

Cytaty

Mock zamknął oczy i rozpamiętywał występ Sophie, jej nieporuszony spokój przy fortepianie, jej zachowanie pełne powściągliwej elegancji, bez egzaltacji i dzikiego podrzucania głowy.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Zgodnie z zaleceniami KC, nekrologi po jego śmierci były raczej powściągliwe.

źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003

Położenie międzynarodowe nakazywało zarówno Paryżowi, jak i Petersburgowi działanie ostrożne i powściągliwe.

źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967

Data ostatniej modyfikacji: 19.08.2018