Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. patrzeć
1. sądzić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- zapatrywać się na problem, na propozycję, na jakąś sprawę, na jakieś zagadnienie
- krytycznie, optymistycznie, pesymistycznie, realnie, sceptycznie zapatrywać się
Cytaty
|
Na współczesną sytuację światową można zapatrywać się rozmaicie. Można liczyć na wojnę i na upadek komunizmu w konsekwencji klęski militarnej. źródło: KWSJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997 |
|
|
Teoretycy dydaktyki różnie zapatrują się na rolę kontroli i oceny w procesie kształcenia. źródło: KWSJP: Sławomir Piskorz (red.): Zarys dydaktyki geografii, 1992 |
|
|
Jak na trwający w naszym mieście strajk zapatrują się pacjenci szpitala? źródło: KWSJP: Artur Pedryc: Pielęgniarki też strajkują, prasa, 2006 |
|
|
Niektórzy ratownicy [...] sceptycznie zapatrywali się na prowadzenie akcji ratunkowych z użyciem śmigłowca, może obawiali się, że będą niepotrzebni i utracą pracę? źródło: KWSJP: Tadeusz Augustyniak, Apoloniusz Rajwa: Pierwsze loty ratunkowe w Tatrach, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 15 |
|
|
Pan Pociejak zapatruje się na mnie sceptycznie. Przyłapał mnie raz na schodach i powiedział: - [...] Coś mi pan za młody. źródło: KWSJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zapatruję się |
zapatrujemy się |
|||
| 2 os. |
zapatrujesz się |
zapatrujecie się |
|||
| 3 os. |
zapatruje się |
zapatrują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zapatrywałem się +(e)m się zapatrywał |
zapatrywałam się +(e)m się zapatrywała |
zapatrywałom się +(e)m się zapatrywało |
zapatrywaliśmy się +(e)śmy się zapatrywali |
zapatrywałyśmy się +(e)śmy się zapatrywały |
| 2 os. |
zapatrywałeś się +(e)ś się zapatrywał |
zapatrywałaś się +(e)ś się zapatrywała |
zapatrywałoś się +(e)ś się zapatrywało |
zapatrywaliście się +(e)ście się zapatrywali |
zapatrywałyście się +(e)ście się zapatrywały |
| 3 os. |
zapatrywał się |
zapatrywała się |
zapatrywało się |
zapatrywali się |
zapatrywały się |
bezosobnik: zapatrywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się zapatrywał będę się zapatrywać |
będę się zapatrywała będę się zapatrywać |
będę się zapatrywało będę się zapatrywać |
będziemy się zapatrywali będziemy się zapatrywać |
będziemy się zapatrywały będziemy się zapatrywać |
| 2 os. |
będziesz się zapatrywał będziesz się zapatrywać |
będziesz się zapatrywała będziesz się zapatrywać |
będziesz się zapatrywało będziesz się zapatrywać |
będziecie się zapatrywali będziecie się zapatrywać |
będziecie się zapatrywały będziecie się zapatrywać |
| 3 os. |
będzie się zapatrywał będzie się zapatrywać |
będzie się zapatrywała będzie się zapatrywać |
będzie się zapatrywało będzie się zapatrywać |
będą się zapatrywali będą się zapatrywać |
będą się zapatrywały będą się zapatrywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zapatrujmy się |
|
| 2 os. |
zapatruj się |
zapatrujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zapatrywałbym się bym się zapatrywał |
zapatrywałabym się bym się zapatrywała |
zapatrywałobym się bym się zapatrywało |
zapatrywalibyśmy się byśmy się zapatrywali |
zapatrywałybyśmy się byśmy się zapatrywały |
| 2 os. |
zapatrywałbyś się byś się zapatrywał |
zapatrywałabyś się byś się zapatrywała |
zapatrywałobyś się byś się zapatrywało |
zapatrywalibyście się byście się zapatrywali |
zapatrywałybyście się byście się zapatrywały |
| 3 os. |
zapatrywałby się by się zapatrywał |
zapatrywałaby się by się zapatrywała |
zapatrywałoby się by się zapatrywało |
zapatrywaliby się by się zapatrywali |
zapatrywałyby się by się zapatrywały |
bezosobnik: zapatrywano by się
bezokolicznik: zapatrywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zapatrując się
gerundium: zapatrywanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
| D. | zapatrywania się |
zapatrywań się |
| C. | zapatrywaniu się |
zapatrywaniom się |
| B. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
| N. | zapatrywaniem się |
zapatrywaniami się |
| Ms. | zapatrywaniu się |
zapatrywaniach się |
| W. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zapatrujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrująca się |
| D. | zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującej się |
| C. | zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującej się |
| B. | zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrującą się |
| N. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującą się |
| Ms. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrujące się |
| D. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
| C. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
| B. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujące się |
| N. | zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
| Ms. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
Składnia
| Rzosobowy | + | zapatrywać się | + |
na KOGO/CO +
JAK
|
2. patrzeć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
Połączenia
- zapatrywać się przed siebie
- zapatrywać się w dal
Cytaty
|
Młynarz spał. Ale kiedy widzieliśmy go nie śpiącego, na przykład przy posiłkach, zapatrywał się przed siebie, nie patrzył ani na talerz, ani na twarze nasze, ani nawet na ściany. źródło: KWSJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979 |
|
|
Minister kiwa głową w zamyśleniu. [...] Zapatruje się gdzieś w dal. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zapatruję się |
zapatrujemy się |
|||
| 2 os. |
zapatrujesz się |
zapatrujecie się |
|||
| 3 os. |
zapatruje się |
zapatrują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zapatrywałem się +(e)m się zapatrywał |
zapatrywałam się +(e)m się zapatrywała |
zapatrywałom się +(e)m się zapatrywało |
zapatrywaliśmy się +(e)śmy się zapatrywali |
zapatrywałyśmy się +(e)śmy się zapatrywały |
| 2 os. |
zapatrywałeś się +(e)ś się zapatrywał |
zapatrywałaś się +(e)ś się zapatrywała |
zapatrywałoś się +(e)ś się zapatrywało |
zapatrywaliście się +(e)ście się zapatrywali |
zapatrywałyście się +(e)ście się zapatrywały |
| 3 os. |
zapatrywał się |
zapatrywała się |
zapatrywało się |
zapatrywali się |
zapatrywały się |
bezosobnik: zapatrywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się zapatrywał będę się zapatrywać |
będę się zapatrywała będę się zapatrywać |
będę się zapatrywało będę się zapatrywać |
będziemy się zapatrywali będziemy się zapatrywać |
będziemy się zapatrywały będziemy się zapatrywać |
| 2 os. |
będziesz się zapatrywał będziesz się zapatrywać |
będziesz się zapatrywała będziesz się zapatrywać |
będziesz się zapatrywało będziesz się zapatrywać |
będziecie się zapatrywali będziecie się zapatrywać |
będziecie się zapatrywały będziecie się zapatrywać |
| 3 os. |
będzie się zapatrywał będzie się zapatrywać |
będzie się zapatrywała będzie się zapatrywać |
będzie się zapatrywało będzie się zapatrywać |
będą się zapatrywali będą się zapatrywać |
będą się zapatrywały będą się zapatrywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zapatrujmy się |
|
| 2 os. |
zapatruj się |
zapatrujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zapatrywałbym się bym się zapatrywał |
zapatrywałabym się bym się zapatrywała |
zapatrywałobym się bym się zapatrywało |
zapatrywalibyśmy się byśmy się zapatrywali |
zapatrywałybyśmy się byśmy się zapatrywały |
| 2 os. |
zapatrywałbyś się byś się zapatrywał |
zapatrywałabyś się byś się zapatrywała |
zapatrywałobyś się byś się zapatrywało |
zapatrywalibyście się byście się zapatrywali |
zapatrywałybyście się byście się zapatrywały |
| 3 os. |
zapatrywałby się by się zapatrywał |
zapatrywałaby się by się zapatrywała |
zapatrywałoby się by się zapatrywało |
zapatrywaliby się by się zapatrywali |
zapatrywałyby się by się zapatrywały |
bezosobnik: zapatrywano by się
bezokolicznik: zapatrywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zapatrując się
gerundium: zapatrywanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
| D. | zapatrywania się |
zapatrywań się |
| C. | zapatrywaniu się |
zapatrywaniom się |
| B. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
| N. | zapatrywaniem się |
zapatrywaniami się |
| Ms. | zapatrywaniu się |
zapatrywaniach się |
| W. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zapatrujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrująca się |
| D. | zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującej się |
| C. | zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującej się |
| B. | zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrującą się |
| N. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującą się |
| Ms. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrujące się |
| D. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
| C. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
| B. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujące się |
| N. | zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
| Ms. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
odpowiednik aspektowy: zapatrzyć się
Składnia
| Rzżywotny | + | zapatrywać się | + |
GDZIE
|
3. wzorować się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- ślepo zapatrywać się
Cytaty
|
Jaka taka artykulacja potrzebna jest jeszcze w teatrze, dopóki są reżyserzy, którzy zwracają na to uwagę. Ale ilu potrzeba nam aktorów i literatów? I po kiego grzyba zapatrywać się na tych patafianów inteligencików? Co to komu daje? źródło: KWSJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998 |
|
|
Z laską czy z kijem byłaś ciągle sobą, tak jak właściciele owych fortun ciągle byli prostakami. Im bardziej oni zapatrywali się na ciebie i tobie podobnych, tym bardziej ty odrzucałaś zewnętrzne oznaki swojej pańskości. źródło: KWSJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998 |
|
|
Wszystko szybciej toczyłoby się do przodu, dzięki braku ludzi biednych i nieuświadomionych, ślepo zapatrujących się w dogmaty kościelne, bo nic innego im już nie pozostało jak wychowywanie ośmiorga dzieci i wiary w Boga. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zapatruję się |
zapatrujemy się |
|||
| 2 os. |
zapatrujesz się |
zapatrujecie się |
|||
| 3 os. |
zapatruje się |
zapatrują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zapatrywałem się +(e)m się zapatrywał |
zapatrywałam się +(e)m się zapatrywała |
zapatrywałom się +(e)m się zapatrywało |
zapatrywaliśmy się +(e)śmy się zapatrywali |
zapatrywałyśmy się +(e)śmy się zapatrywały |
| 2 os. |
zapatrywałeś się +(e)ś się zapatrywał |
zapatrywałaś się +(e)ś się zapatrywała |
zapatrywałoś się +(e)ś się zapatrywało |
zapatrywaliście się +(e)ście się zapatrywali |
zapatrywałyście się +(e)ście się zapatrywały |
| 3 os. |
zapatrywał się |
zapatrywała się |
zapatrywało się |
zapatrywali się |
zapatrywały się |
bezosobnik: zapatrywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się zapatrywał będę się zapatrywać |
będę się zapatrywała będę się zapatrywać |
będę się zapatrywało będę się zapatrywać |
będziemy się zapatrywali będziemy się zapatrywać |
będziemy się zapatrywały będziemy się zapatrywać |
| 2 os. |
będziesz się zapatrywał będziesz się zapatrywać |
będziesz się zapatrywała będziesz się zapatrywać |
będziesz się zapatrywało będziesz się zapatrywać |
będziecie się zapatrywali będziecie się zapatrywać |
będziecie się zapatrywały będziecie się zapatrywać |
| 3 os. |
będzie się zapatrywał będzie się zapatrywać |
będzie się zapatrywała będzie się zapatrywać |
będzie się zapatrywało będzie się zapatrywać |
będą się zapatrywali będą się zapatrywać |
będą się zapatrywały będą się zapatrywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zapatrujmy się |
|
| 2 os. |
zapatruj się |
zapatrujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zapatrywałbym się bym się zapatrywał |
zapatrywałabym się bym się zapatrywała |
zapatrywałobym się bym się zapatrywało |
zapatrywalibyśmy się byśmy się zapatrywali |
zapatrywałybyśmy się byśmy się zapatrywały |
| 2 os. |
zapatrywałbyś się byś się zapatrywał |
zapatrywałabyś się byś się zapatrywała |
zapatrywałobyś się byś się zapatrywało |
zapatrywalibyście się byście się zapatrywali |
zapatrywałybyście się byście się zapatrywały |
| 3 os. |
zapatrywałby się by się zapatrywał |
zapatrywałaby się by się zapatrywała |
zapatrywałoby się by się zapatrywało |
zapatrywaliby się by się zapatrywali |
zapatrywałyby się by się zapatrywały |
bezosobnik: zapatrywano by się
bezokolicznik: zapatrywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zapatrując się
gerundium: zapatrywanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
| D. | zapatrywania się |
zapatrywań się |
| C. | zapatrywaniu się |
zapatrywaniom się |
| B. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
| N. | zapatrywaniem się |
zapatrywaniami się |
| Ms. | zapatrywaniu się |
zapatrywaniach się |
| W. | zapatrywanie się |
zapatrywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zapatrujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrująca się |
| D. | zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrującej się |
| C. | zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującemu się |
zapatrującej się |
| B. | zapatrującego się |
zapatrującego się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrującą się |
| N. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującą się |
| Ms. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zapatrujący się |
zapatrujący się |
zapatrujące się |
zapatrujące się |
| D. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
| C. | zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
zapatrującym się |
| B. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujące się |
| N. | zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
zapatrującymi się |
| Ms. | zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
zapatrujących się |
odpowiednik aspektowy: zapatrzyć się
Składnia
| Rzosobowy | + | zapatrywać się | + |
na KOGO/CO | w KOGO/CO
|