Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przerabiam |
przerabiamy |
|||
2 os. |
przerabiasz |
przerabiacie |
|||
3 os. |
przerabia |
przerabiają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przerabiałem +(e)m przerabiał |
przerabiałam +(e)m przerabiała |
przerabiałom +(e)m przerabiało |
przerabialiśmy +(e)śmy przerabiali |
przerabiałyśmy +(e)śmy przerabiały |
2 os. |
przerabiałeś +(e)ś przerabiał |
przerabiałaś +(e)ś przerabiała |
przerabiałoś +(e)ś przerabiało |
przerabialiście +(e)ście przerabiali |
przerabiałyście +(e)ście przerabiały |
3 os. |
przerabiał |
przerabiała |
przerabiało |
przerabiali |
przerabiały |
bezosobnik: przerabiano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przerabiał będę przerabiać |
będę przerabiała będę przerabiać |
będę przerabiało będę przerabiać |
będziemy przerabiali będziemy przerabiać |
będziemy przerabiały będziemy przerabiać |
2 os. |
będziesz przerabiał będziesz przerabiać |
będziesz przerabiała będziesz przerabiać |
będziesz przerabiało będziesz przerabiać |
będziecie przerabiali będziecie przerabiać |
będziecie przerabiały będziecie przerabiać |
3 os. |
będzie przerabiał będzie przerabiać |
będzie przerabiała będzie przerabiać |
będzie przerabiało będzie przerabiać |
będą przerabiali będą przerabiać |
będą przerabiały będą przerabiać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przerabiajmy |
|
2 os. |
przerabiaj |
przerabiajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przerabiałbym bym przerabiał |
przerabiałabym bym przerabiała |
przerabiałobym bym przerabiało |
przerabialibyśmy byśmy przerabiali |
przerabiałybyśmy byśmy przerabiały |
2 os. |
przerabiałbyś byś przerabiał |
przerabiałabyś byś przerabiała |
przerabiałobyś byś przerabiało |
przerabialibyście byście przerabiali |
przerabiałybyście byście przerabiały |
3 os. |
przerabiałby by przerabiał |
przerabiałaby by przerabiała |
przerabiałoby by przerabiało |
przerabialiby by przerabiali |
przerabiałyby by przerabiały |
bezosobnik: przerabiano by
bezokolicznik: przerabiać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przerabiając
gerundium: przerabianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przerabianie |
przerabiania |
D. | przerabiania |
przerabiań |
C. | przerabianiu |
przerabianiom |
B. | przerabianie |
przerabiania |
N. | przerabianiem |
przerabianiami |
Ms. | przerabianiu |
przerabianiach |
W. | przerabianie |
przerabiania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przerabiający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przerabiający |
przerabiający |
przerabiający |
przerabiające |
przerabiająca |
D. | przerabiającego |
przerabiającego |
przerabiającego |
przerabiającego |
przerabiającej |
C. | przerabiającemu |
przerabiającemu |
przerabiającemu |
przerabiającemu |
przerabiającej |
B. | przerabiającego |
przerabiającego |
przerabiający |
przerabiające |
przerabiającą |
N. | przerabiającym |
przerabiającym |
przerabiającym |
przerabiającym |
przerabiającą |
Ms. | przerabiającym |
przerabiającym |
przerabiającym |
przerabiającym |
przerabiającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przerabiający |
przerabiający |
przerabiające |
przerabiające |
D. | przerabiających |
przerabiających |
przerabiających |
przerabiających |
C. | przerabiającym |
przerabiającym |
przerabiającym |
przerabiającym |
B. | przerabiających |
przerabiających |
przerabiających |
przerabiające |
N. | przerabiającymi |
przerabiającymi |
przerabiającymi |
przerabiającymi |
Ms. | przerabiających |
przerabiających |
przerabiających |
przerabiających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przerabiany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przerabiany |
przerabiany |
przerabiany |
przerabiane |
przerabiana |
D. | przerabianego |
przerabianego |
przerabianego |
przerabianego |
przerabianej |
C. | przerabianemu |
przerabianemu |
przerabianemu |
przerabianemu |
przerabianej |
B. | przerabianego |
przerabianego |
przerabiany |
przerabiane |
przerabianą |
N. | przerabianym |
przerabianym |
przerabianym |
przerabianym |
przerabianą |
Ms. | przerabianym |
przerabianym |
przerabianym |
przerabianym |
przerabianej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przerabiani |
przerabiani |
przerabiane |
przerabiane |
D. | przerabianych |
przerabianych |
przerabianych |
przerabianych |
C. | przerabianym |
przerabianym |
przerabianym |
przerabianym |
B. | przerabianych |
przerabianych |
przerabianych |
przerabiane |
N. | przerabianymi |
przerabianymi |
przerabianymi |
przerabianymi |
Ms. | przerabianych |
przerabianych |
przerabianych |
przerabianych |
odpowiednik aspektowy: przerobić
Pochodzenie
Zob. robić
1. tekst
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | poprawiać |
Połączenia
- przerabiać ubrania; utwory
- przerabiać twórczo
Cytaty
Dzieło traktowano jako utwór otwarty, który można przerabiać, zmieniać, uzupełniać. źródło: NKJP: Ryszard Kapuścinski: Lapidaria IV-VI, 2008 |
|
Tadeusz Słobodzianek w nieskończoność przerabia swoje utwory [...]. źródło: NKJP: Jacek Sieradzki: Subiektywny spis aktorów teatralnych, Polityka nr 2415, 2003-08-23 |
|
Krzysztof urządza koło salonu bibliotekę, która dotąd mieściła się w holu na drugim piętrze. Za biblioteką urządza jadalnię, przerabia niektóre pokoje. źródło: NKJP: Dorota Mycielska: Z Kresów do Wielkopolski, Wańkowicze w Jerce, 2002 |
|
Dowcipy są wszędzie: w czasopismach, w książkach (w Polsce też już takie wydają, kiedyś były to raczej broszurki w kioskach), opowiada się je na przyjęciach, spotkaniach towarzyskich. Przerabia się stare dowcipy w taki sposób, by jego bohaterkami stały się blondynki. źródło: NKJP: Elżbieta Guzowska: Przyszła baba do...blondynki, Gazeta Wrocławska, 2003-03-21 |
Składnia
+ | przerabiać | + |
CO +
(JAK)
|
2. datę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- przerabiać datę
Cytaty
Odpowie przed sądem [...] za przerabianie dowodu osobistego, za co grozi do 5 lat więzienia. źródło: NKJP: Jacek Bombor: Eurokanciarz oskarżony, Trybuna Śląska, 2004-04-06 |
|
Praktyka pokazuje [...], że przerabianie dat — często nieudolne i dość łatwe do wykrycia — to nie jedyny sposób oszukiwania konsumentów. źródło: NKJP: Agnieszka Nowak: Kisiel z prolongatą?, Dziennik Zachodni, 2006-08-30 |
Składnia
+ | przerabiać | + |
CO
|
3. chlewik na mieszkanie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | zmieniać |
Cytaty
„Igiełka” był u nas na kolacji. Będzie mi przerabiał płaszcz na spodnie do roweru. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957 |
|
Piec w pokoju od ulicy był przerabiany z węglowego na elektryczny, ale okazało się, że pan Bolesław musiał płacić ponad 600 zł za prąd. źródło: NKJP: Agnieszka Szpila: Zima bez pieca, Trybuna Śląska, 2001-12-10 |
|
Syn hydraulik przepracował 14 lat w Poznaniu w firmie, która się rozwiązała. Dojeżdżał, choć to daleko. Jest bez pracy. Jego żona także. Stary chlewik przerabia teraz na mieszkanie dla siebie i dwóch córek. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Wisząc na dziadku, Polityka nr 2363, 2002-08-17 |
Składnia
+ | przerabiać | + |
CO +
na CO
|
|
+ | przerabiać | + |
CO +
z CZEGO
|
4. owoce na soki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Relacje znaczeniowe
synonimy: | przetwarzać |
Połączenia
- zakład przerabia coś
- przerabiać mleko, warzywa, ziemniaki; odpady, surowce; buraki na cukier, mięso na wędliny, owoce na dżemy, owoce na soki, zboże na kaszę, zboże na mąkę; drewno na deski, ropę na benzynę
Cytaty
Spółka przerabia osiem tys. ton ziemniaków rocznie. źródło: NKJP: Krystyna Naszkowska: Kartoflany as, Gazeta Wyborcza, 1992-12-12 |
|
Lotos przerabia już 6 mln ton ropy i szybko powiększa sieć sprzedaży. źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Karuzela rusza, Polityka nr 2529, 2005-11-12 |
|
Mleczarnia i proszkownia w Bielsku Podlaskim przerabia dziennie 200 m 3 mleka na mleko spożywcze, śmietanę, masło i sery oraz 400 m 3 /d na mleko w proszku. źródło: NKJP: Bronisław Bartkiewicz: Oczyszczanie ścieków przemysłowych, 2002 |
|
Istniejące w Katowicach Zakłady Chemiczne składają się z dwóch kompletów zabudowań, odległych o jakieś pięć kilometrów. Jeden komplet przerabia surowiec na półprodukt, drugi na produkt ostateczny. źródło: NKJP: List do przyjaciół, Kultura nr 7-8, 1964 |
|
Od 1996 obok hurtowni działa Zakład Przetwórstwa Dziczyzny. Po czterech latach przerabia się w nim około 250 ton dziczyzny rocznie na wędliny, wędzonki i mrożone dania gotowe, a oprócz tego eksportuje 300 ton zwierzyny w skórze, głównie saren i jeleni. źródło: NKJP: Elżbieta Andrzejewska: Jeleń dziki czy hodowlany, Gazeta Brodnicka, 2011 |
Składnia
+ | przerabiać | + |
CO +
(na CO)
|
5. powieść
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film
Relacje znaczeniowe
synonimy: | adaptować |
Cytaty
Jak przerabiałem „Antygonę” w NY na scenariusz, siedziałem z reżyserem wiele tygodni. źródło: NKJP: Katarzyna Bielas I Jacek Szczerba: Nic tak dobrze nie robi pisarzowi jak upokorzenia, Gazeta Wyborcza, 1998-10-09 |
|
Pisarka nie zapomniała również o wyuczonym zawodzie i co jakiś czas oddaje swoje teksty w ręce filmowców, zdarza się, że sama przerabia powieści na scenariusze. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Kopciuszek-morderca wraca na miejsce zbrodni, Esensja nr 07, 2009-09-08 |
Składnia
+ | przerabiać | + |
CO +
na CO
|
6. kogoś na swoją modłę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
Powodzenie filmu otworzyło im bramy do Hollywood, co oczywiście było ich celem. Chcieli jednak pozostać outsiderami poruszającymi się na marginesie głównego nurtu, z którego obficie czerpali i który przerabiali na swoją modłę. źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Bracia rządzą w kinie: Joel i Ethan Coenowie, Polityka nr 2686, 2009-01-03 |
|
Wypowiadając się w imieniu człowieka „jakiegokolwiek”, everymena, przytłoczonego dniem codziennym, Barańczak niweczy socjalistyczną skłonność przerabiania każdego na obywatela statystycznego, przeciętnego. źródło: NKJP: Alina Brodzka, Lidia Burska: Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, 1998 |
Składnia
+ | przerabiać | + |
KOGO/CO +
(na KOGO/CO/ w KOGO/CO)
|
7. lekturę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła
Relacje znaczeniowe
synonimy: | brać I |
Połączenia
- przerabiać ćwiczenia, zadania; fragmenty epopei, książkę, lekturę, podręcznik, wiersz; materiał, program treningowy; temat; fizykę, matematykę; "Fausta", "Małego Księcia", "Pana Tadeusza"...; Staffa, Tatarkiewicza...
Cytaty
Kiedy przerabialiśmy wiersz o koniku polnym i mrówce, byłam całym sercem po stronie mrówki. źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996 |
|
Dzieci w szkole w Koszalinie przerabiają Staffa i pytane, czy człowiek potrzebuje ładnych widoków, mówią, że owszem, ale na widoki potrzeba pieniędzy. źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Dzień literata, Polityka nr 2375, 2002-11-09 |
|
- Dziecko przerabia właśnie tak rzadki w naszej szkole temat: „Dziadek i babcia” [...]. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007 |
|
Teraz nauczyciele w szkołach średnich zabierają młodzież do teatru tylko wtedy, kiedy propozycja repertuarowa pokrywa się ze szkolnym programem, z przerabianymi lekturami. źródło: NKJP: Magda Huzarska-Szumiec: Puste fotele, Gazeta Krakowska, 2007-01-11 |
Składnia
+ | przerabiać | + |
KOGO/CO
|
8. sytuację
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- przerabiać sytuację
Cytaty
Umowa o przyjaźni? Przerabialiśmy już to w historii. Nie brzmiało to wiarygodnie. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006 |
|
Scenariusz taki przerabiali już Węgrzy. NBP bronił jednak skutecznie swojej niezależności, dzięki czemu uniknęliśmy poważnego kryzysu na rynkach finansowych. źródło: NKJP: Marek Nienałtowki, Richard Mbewe, Józef Rąpała: Zaklinacze złotego, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2004-04-06 |
|
– Już to przerabialiśmy – odparł zmęczonym głosem. źródło: NKJP: Matthew Woodring Stover: Bohaterowie umierają, Esensja nr 05, 2009-07-02 |
|
Powtarzamy w tym przypadku włoski błąd. Włosi już to przerabiali, bowiem najpierw tanio sprzedali mieszkania biednym rodzinom, a po pewnym czasie odkupili je, żeby móc przeprowadzić remonty. źródło: NKJP: Biuro Administracyjne Kancelarii Senatu Rzeczypospolitej Polskiej: Sprawozdanie z 63. posiedzenia Senatu RP część 2, wersja robocza, 4. kadencja |
|
Kiedy człowiek zdecyduje, że jest panem dla innych, zaczyna się piekło. Przerabialiśmy to na bardzo szeroką skalę w dwudziestym wieku. System komunistyczny uważał, że komuniści są panami ludzkości. źródło: NKJP: Józef Augustyn: Aby życie było szczęśliwe Wywiady i czaty, 2007 |
Składnia
+ | przerabiać | + |
CO
|