UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szczędzić

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *ščęděti (< *ske-n-d-ē-ti) 'szczędzić, oszczędzać' < 'rozszczepiać, rozrywać'

1. pieniędzy

Definicja

ograniczać to, co ktoś daje z siebie albo od siebie lub mówi

Noty o użyciu

Najczęściej używane z przeczeniem nie .

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

prasa nie szczędzi czegoś
(nie) szczędzić funduszy, grosza, pieniędzy, środków; braw, komplementów, krytyki, obelg, obietnic, pochwał, słów krytyki; gardeł, krwi, sił, zdrowia, życia; trudu, wysiłku; czasu
(nie) szczędzić czegoś czytelnikowi

Cytaty

	Oprowadzał ich dyrektor muzeum, który nie szczędził im swych rad w związku z organizowanym działem fauny australijskiej w ogrodzie zoologicznym w Europie. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1995
	My, panie, ciężko pracowaliśmy na życie, nie szczędząc krwi, panie, walczyliśmy o wolność ojczyzny. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Nowy świat i okolice, 1990
	Choć nie szczędziliśmy wysiłków, nie byliśmy w stanie zlokalizować jego laboratorium. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Trasę argentyńskiego kontrtorpedowca śledziła z uwagą prasa, nie szczędząc czytelnikom mrożących krew w żyłach szczegółów o jego pasażerach. źródło: NKJP: Statek potępieńców, Dziennik Polski, 2001-06-16
	Niemcy zaczęli już wówczas szczędzić benzyny i wozy cywilne przystosowywać do napędu na różne gazy przemysłowe, gaz świetlny i gaz drzewny. źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	szczędzę	szczędzimy
2 os.	szczędzisz	szczędzicie
3 os.	szczędzi	szczędzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szczędziłem +(e)m szczędził	szczędziłam +(e)m szczędziła	szczędziłom +(e)m szczędziło	szczędziliśmy +(e)śmy szczędzili	szczędziłyśmy +(e)śmy szczędziły
2 os.	szczędziłeś +(e)ś szczędził	szczędziłaś +(e)ś szczędziła	szczędziłoś +(e)ś szczędziło	szczędziliście +(e)ście szczędzili	szczędziłyście +(e)ście szczędziły
3 os.	szczędził	szczędziła	szczędziło	szczędzili	szczędziły

bezosobnik: szczędzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szczędził będę szczędzić	będę szczędziła będę szczędzić	będę szczędziło będę szczędzić	będziemy szczędzili będziemy szczędzić	będziemy szczędziły będziemy szczędzić
2 os.	będziesz szczędził będziesz szczędzić	będziesz szczędziła będziesz szczędzić	będziesz szczędziło będziesz szczędzić	będziecie szczędzili będziecie szczędzić	będziecie szczędziły będziecie szczędzić
3 os.	będzie szczędził będzie szczędzić	będzie szczędziła będzie szczędzić	będzie szczędziło będzie szczędzić	będą szczędzili będą szczędzić	będą szczędziły będą szczędzić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		szczędźmy
2 os.	szczędź	szczędźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szczędziłbym bym szczędził	szczędziłabym bym szczędziła	szczędziłobym bym szczędziło	szczędzilibyśmy byśmy szczędzili	szczędziłybyśmy byśmy szczędziły
2 os.	szczędziłbyś byś szczędził	szczędziłabyś byś szczędziła	szczędziłobyś byś szczędziło	szczędzilibyście byście szczędzili	szczędziłybyście byście szczędziły
3 os.	szczędziłby by szczędził	szczędziłaby by szczędziła	szczędziłoby by szczędziło	szczędziliby by szczędzili	szczędziłyby by szczędziły

bezosobnik: szczędzono by

bezokolicznik: szczędzić

imiesłów przysłówkowy współczesny: szczędząc

gerundium: szczędzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szczędzenie	szczędzenia
D.	szczędzenia	szczędzeń
C.	szczędzeniu	szczędzeniom
B.	szczędzenie	szczędzenia
N.	szczędzeniem	szczędzeniami
Ms.	szczędzeniu	szczędzeniach
W.	szczędzenie	szczędzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: szczędzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczędzący	szczędzący	szczędzący	szczędzące	szczędząca
D.	szczędzącego	szczędzącego	szczędzącego	szczędzącego	szczędzącej
C.	szczędzącemu	szczędzącemu	szczędzącemu	szczędzącemu	szczędzącej
B.	szczędzącego	szczędzącego	szczędzący	szczędzące	szczędzącą
N.	szczędzącym	szczędzącym	szczędzącym	szczędzącym	szczędzącą
Ms.	szczędzącym	szczędzącym	szczędzącym	szczędzącym	szczędzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczędzący	szczędzący	szczędzące	szczędzące
D.	szczędzących	szczędzących	szczędzących	szczędzących
C.	szczędzącym	szczędzącym	szczędzącym	szczędzącym
B.	szczędzących	szczędzących	szczędzących	szczędzące
N.	szczędzącymi	szczędzącymi	szczędzącymi	szczędzącymi
Ms.	szczędzących	szczędzących	szczędzących	szczędzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: szczędzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczędzony	szczędzony	szczędzony	szczędzone	szczędzona
D.	szczędzonego	szczędzonego	szczędzonego	szczędzonego	szczędzonej
C.	szczędzonemu	szczędzonemu	szczędzonemu	szczędzonemu	szczędzonej
B.	szczędzonego	szczędzonego	szczędzony	szczędzone	szczędzoną
N.	szczędzonym	szczędzonym	szczędzonym	szczędzonym	szczędzoną
Ms.	szczędzonym	szczędzonym	szczędzonym	szczędzonym	szczędzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczędzeni	szczędzeni	szczędzone	szczędzone
D.	szczędzonych	szczędzonych	szczędzonych	szczędzonych
C.	szczędzonym	szczędzonym	szczędzonym	szczędzonym
B.	szczędzonych	szczędzonych	szczędzonych	szczędzone
N.	szczędzonymi	szczędzonymi	szczędzonymi	szczędzonymi
Ms.	szczędzonych	szczędzonych	szczędzonych	szczędzonych

Składnia