UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podwoić

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. dwa

1. zwiększyć wymiar

Definicja

dwukrotnie zwiększyć liczbę lub wielkość czegoś

Wymowa

[podwoić] lub pot [podwojić]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zdublować, zdwoić
hiperonimy:  zwielokrotnić

Połączenia

  • firma podwoiła coś
  • podwoić dawkę; cenę, stawkę; budżet, dochód narodowy, kapitał, nakłady, obroty, środki, wydatki, zyski; produkcję, sprzedaż; ilość czegoś, liczbę czegoś, wartość czegoś, wielkość czegoś
  • ulec podwojeniu

Cytaty

To były pierwsze operacje, które dały mi sto procent zysku. W ciągu dwóch, trzech miesięcy podwoiłem kapitał.

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

Po ślubie Joseph Goebbels stracił prawo bycia katolikiem, bo ożenił się z protestantką. Zyskał to, że Hitler podwoił mu wypłatę.

źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Mój Wehrmacht, 2004

Trawę kosi się tak często, aby liście nie zdążyły podwoić swojej długości.

źródło: NKJP: Mariusz Kocimski: Kwietnik nr 6, 1995

W ciągu ostatnich lat podwoił liczbę posiadanych hektarów. Kupował ziemię, bo zawód rolnika to był dobry interes.

źródło: NKJP: Krystyna Naszkowska: Cudzych błędów uprawianie, Gazeta Wyborcza, 1992-12-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podwoję
 podwoimy
2 os. podwoisz
 podwoicie
3 os. podwoi
 podwoją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podwoiłem
+(e)m podwoił
 podwoiłam
+(e)m podwoiła
 podwoiłom
+(e)m podwoiło
 podwoiliśmy
+(e)śmy podwoili
 podwoiłyśmy
+(e)śmy podwoiły
2 os. podwoiłeś
+(e)ś podwoił
 podwoiłaś
+(e)ś podwoiła
 podwoiłoś
+(e)ś podwoiło
 podwoiliście
+(e)ście podwoili
 podwoiłyście
+(e)ście podwoiły
3 os. podwoił
 podwoiła
 podwoiło
 podwoili
 podwoiły

bezosobnik: podwojono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podwójmy
2 os. podwój
 podwójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podwoiłbym
bym podwoił
 podwoiłabym
bym podwoiła
 podwoiłobym
bym podwoiło
 podwoilibyśmy
byśmy podwoili
 podwoiłybyśmy
byśmy podwoiły
2 os. podwoiłbyś
byś podwoił
 podwoiłabyś
byś podwoiła
 podwoiłobyś
byś podwoiło
 podwoilibyście
byście podwoili
 podwoiłybyście
byście podwoiły
3 os. podwoiłby
by podwoił
 podwoiłaby
by podwoiła
 podwoiłoby
by podwoiło
 podwoiliby
by podwoili
 podwoiłyby
by podwoiły

bezosobnik: podwojono by

bezokolicznik: podwoić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: podwoiwszy

gerundium: podwojenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: podwojony

odpowiednik aspektowy: podwajać

Składnia

bez ograniczeń + podwoić +
CO

2. wzmóc

Definicja

sprawić, że coś jest intensywniejsze

Wymowa

[podwoić] lub pot [podwojić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wzmóc, zdwoić
hiperonimy:  zwiększyć

Połączenia

  • podwoić starania, wysiłki

Cytaty

Rząd amerykański zamierza podwoić wysiłki w zwalczaniu nielegalnej imigracji.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: USA: wyborcy mają dość nielegalnych imigrantów, Gazeta Wyborcza, 1995-01-23

Uczestnicy konferencji zaznaczyli, że należy podwoić starania w walce z międzynarodowym terroryzmem i poświęcić więcej uwagi na badanie jego źródeł.

źródło: NKJP: Warszawska deklaracja, Dziennik Polski, 2001-11-07

Zrozumiałem w jednej chwili, iż jest to nielicha mistrzyni rozmaitych babskich gierek, i postanowiłem podwoić czujność [...].

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Przeszliśmy do gabinetu. Poznałem od razu, że Campilli zorientował się w tym, co odczułem. Podwoił swoją serdeczność.

źródło: NKJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1984

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podwoję
 podwoimy
2 os. podwoisz
 podwoicie
3 os. podwoi
 podwoją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podwoiłem
+(e)m podwoił
 podwoiłam
+(e)m podwoiła
 podwoiłom
+(e)m podwoiło
 podwoiliśmy
+(e)śmy podwoili
 podwoiłyśmy
+(e)śmy podwoiły
2 os. podwoiłeś
+(e)ś podwoił
 podwoiłaś
+(e)ś podwoiła
 podwoiłoś
+(e)ś podwoiło
 podwoiliście
+(e)ście podwoili
 podwoiłyście
+(e)ście podwoiły
3 os. podwoił
 podwoiła
 podwoiło
 podwoili
 podwoiły

bezosobnik: podwojono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podwójmy
2 os. podwój
 podwójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podwoiłbym
bym podwoił
 podwoiłabym
bym podwoiła
 podwoiłobym
bym podwoiło
 podwoilibyśmy
byśmy podwoili
 podwoiłybyśmy
byśmy podwoiły
2 os. podwoiłbyś
byś podwoił
 podwoiłabyś
byś podwoiła
 podwoiłobyś
byś podwoiło
 podwoilibyście
byście podwoili
 podwoiłybyście
byście podwoiły
3 os. podwoiłby
by podwoił
 podwoiłaby
by podwoiła
 podwoiłoby
by podwoiło
 podwoiliby
by podwoili
 podwoiłyby
by podwoiły

bezosobnik: podwojono by

bezokolicznik: podwoić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: podwoiwszy

gerundium: podwojenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: podwojony

odpowiednik aspektowy: podwajać

Składnia

Rzosobowy + podwoić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 09.06.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN