Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przydam |
przydamy |
|||
| 2 os. |
przydasz |
przydacie |
|||
| 3 os. |
przyda |
przydadzą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przydałem +(e)m przydał |
przydałam +(e)m przydała |
przydałom +(e)m przydało |
przydaliśmy +(e)śmy przydali |
przydałyśmy +(e)śmy przydały |
| 2 os. |
przydałeś +(e)ś przydał |
przydałaś +(e)ś przydała |
przydałoś +(e)ś przydało |
przydaliście +(e)ście przydali |
przydałyście +(e)ście przydały |
| 3 os. |
przydał |
przydała |
przydało |
przydali |
przydały |
bezosobnik: przydano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przydajmy |
|
| 2 os. |
przydaj |
przydajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przydałbym bym przydał |
przydałabym bym przydała |
przydałobym bym przydało |
przydalibyśmy byśmy przydali |
przydałybyśmy byśmy przydały |
| 2 os. |
przydałbyś byś przydał |
przydałabyś byś przydała |
przydałobyś byś przydało |
przydalibyście byście przydali |
przydałybyście byście przydały |
| 3 os. |
przydałby by przydał |
przydałaby by przydała |
przydałoby by przydało |
przydaliby by przydali |
przydałyby by przydały |
bezosobnik: przydano by
bezokolicznik: przydać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przydawszy
gerundium: przydanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przydanie |
przydania |
| D. | przydania |
przydań |
| C. | przydaniu |
przydaniom |
| B. | przydanie |
przydania |
| N. | przydaniem |
przydaniami |
| Ms. | przydaniu |
przydaniach |
| W. | przydanie |
przydania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przydany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przydany |
przydany |
przydany |
przydane |
przydana |
| D. | przydanego |
przydanego |
przydanego |
przydanego |
przydanej |
| C. | przydanemu |
przydanemu |
przydanemu |
przydanemu |
przydanej |
| B. | przydanego |
przydanego |
przydany |
przydane |
przydaną |
| N. | przydanym |
przydanym |
przydanym |
przydanym |
przydaną |
| Ms. | przydanym |
przydanym |
przydanym |
przydanym |
przydanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przydani |
przydani |
przydane |
przydane |
| D. | przydanych |
przydanych |
przydanych |
przydanych |
| C. | przydanym |
przydanym |
przydanym |
przydanym |
| B. | przydanych |
przydanych |
przydanych |
przydane |
| N. | przydanymi |
przydanymi |
przydanymi |
przydanymi |
| Ms. | przydanych |
przydanych |
przydanych |
przydanych |
odpowiednik aspektowy: przydawać
Pochodzenie
1. uroku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przysporzyć |
Połączenia
- przydać dostojeństwa, godności, odwagi, pewności siebie, powagi, prestiżu, sławy, szyku, uroku, wiarygodności
Cytaty
|
Poszedł na polonistykę, zaraził się na uniwerku szkodliwymi ideami, literaturą i opozycją. Zaczął nawet palić fajkę - przydało mu to dostojeństwa. źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Pianista do zadań specjalnych, Polityka, 2005-12-10 |
|
|
W XIV wieku Kieżmark uzyskał wiele przywilejów. Nadano mu herb, co przydało prestiżu wśród innych podobnych mu miasteczek. źródło: NKJP: (ZACH): Miasto dwóch wyznań, Gazeta Krakowska, 2006-01-14 |
|
|
Dzięki Janowi Pawłowi II, który reaktywował drogi Jakubowe, w 1982 r. na spotkaniu z młodzieżą w Santiago de Compostela, zostały one uznane przez Radę Europy za drogi kulturowe i przydały im popularności. źródło: NKJP: Iwona Ptasińska: Już czekają na pielgrzymów, Dziennik Bałtycki, 2010-05-08 |
|
|
Nasz partner świadczy o nas. Niestety, nasi politycy bardzo często tego nie rozumieją […]. Ich drugie połowy niepotrzebnie pozostają w cieniu. A mogłyby politykom przydać punktów w oczach ludzi. źródło: NKJP: Iwona Aleksandrowska: Pokazujcie częściej swoje piękne żony, Super Express, 2006 |
|
|
Właściciele płótna zacierają ręce; kolejna sakralizacja obrazu z pewnością przyda mu wartości. źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Mistrzowskie muśnięcie, Polityka, 2001-02-10 |
Składnia
|
+ | przydać | + |
KOMU/CZEMU +
CZEGO
|
2. znaczenia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | nadać, przyczynić |
Połączenia
- przydać nowego wymiaru, sensu, wagi, znaczenia
- przydać jakieś imię, miano, przydomek; sens, znaczenie; jakieś rysy; uprawnienia, osobowość prawną
Cytaty
|
Ringo, który również poczuł się nieswojo, mimo woli zerknął na swój serdeczny palec lewej ręki, po czym z ulgą odetchnął: „pozłacanego” sygnetu nie miał. Doznana ulga przydała jego twarzy wyraz wprost anielskiej niewinności. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001 |
|
|
Atak japoński na Pearl Harbor i przystąpienie USA do wojny przydały sprawie nowego wymiaru. źródło: NKJP: Janusz Roszkowski: Projekt Manhattan, Polityka, 2005-04-26 |
|
|
Iwan postanowił prowadzić rozmowę z pozycji siły, przydał więc swemu głosowi metalicznego brzmienia. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
|
Fundusz jest, co prawda, państwowym funduszem celowym, ale tak stanowi prawo budżetowe. Żeby wyodrębnić go całkowicie z budżetu państwa, przydaliśmy mu osobowość prawną. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 8. posiedzenia Senatu RP w dniu 16 grudnia 1993 r. |
|
|
Aniela, z której posada nauczycielki w Państwowym Gimnazjum Żeńskim nigdy nie uczyniła osoby majętnej, ale przydała jej pewnej popularności, wdała się w rozmowę z matką jednej z uczennic [...]. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
Składnia
|
+ | przydać | + |
CZEMU +
CZEGO/!?CO
|
Informacja normatywna
Uznawane za niepoprawne: przydawać co, np. słowa przydają znaczenie.