Chronologizacja
Pochodzenie
Zapożyczenie z języków wsch.-sł., por. st.rus. * dětinьcь 'twierdza wewnętrzna; miejsce schronienia dla osób, które nie biorą udziału w obronie grodu' (pierwotnie: 'miejsce przeznaczone dla dzieci').
1. pałacowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
Połączenia
- kamienny; duży, mały, obszerny, rozległy; wewnętrzny; kościelny, pałacowy; pusty; piękny; renesansowy, zabytkowy dziedziniec; dziedziniec zewnętrzny; arkadowy; klasztorny, uniwersytecki, zamkowy; raciborski, wawelski
- dziedziniec budynku, domu, dworu, hotelu, klasztoru, kościoła, muzeum jakiegoś, ratusza, Sejmu, świątyni, teatru, uczelni, uniwersytetu, willi; Collegium Maius, Collegium Gostomianum
- dziedziniec od strony czegoś
- dziedziniec przed kościołem
- dziedziniec na Wawelu
- dziedziniec i dom, dziedziniec i ogród
- bruk, mury, ściany; nawierzchnia, teren; część, strona, środek; rekonstrukcja, remont, restauracja dziedzińca
- dojazd do dziedzińca; drzwi od dziedzińca
- okno; widok; wejście, wjazd na dziedziniec
- zamek z dziedzińcem
- bruk; tablica; prace; koncert, spotkanie na dziedzińcu
- dziedziniec znajduje się gdzieś
- wybrukować dziedziniec; wybrukowanie, zagospodarowanie dziedzińca; coś otaczające dziedziniec
- trafić; wejść/wchodzić, wjechać/wjeżdżać, wyjść na dziedziniec; coś prowadzące na dziedziniec; iść przez dziedziniec
- coś, ktoś stoi; odbywa się, znajduje się; coś oglądać; wystąpić; spotkać się, zgromadzić się na dziedzińcu; umieścić na dziedzińcu coś; ktoś zebrany; coś stojące na dziedzińcu
Cytaty
[...] Skręcił w przechodnią bramę przy Filologii Klasycznej, prowadzącą na teren rozległego dziedzińca, którym do kina Skarb dochodziło się milej niż od strony ulicy. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998 |
|
Przed pomnikiem Jana Pawła II na dziedzińcu klasztoru powstało morze zniczy. źródło: NKJP: Przemysław Chechelski: Papież nas zjednoczył, Echo Dnia, 2006-04-07 |
|
Typowa rezydencja typu „entre cour et jardin'' (między dziedzińcem i ogrodem) składa się z pałacu i dwóch oficyn. źródło: NKJP: Krystyna Malik, Maria Raciborska: Przewodnik po Polsce, 1996 |
|
Wjazd na dziedziniec przedpałacowy prowadził przez most przerzucony przez szeroką fosę. źródło: NKJP: Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, 2006 |
|
Występy aktorki rozbawiły publiczność, która tego dnia licznie zgromadziła się na dziedzińcu zamkowym. źródło: NKJP: Aleksandra Matuszczyk-Kotulska: Trzy tygodnie odcięci od „świata”, Nowiny Raciborskie, 2002-09-18 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dziedziniec |
dziedzińce |
|
D. | dziedzińca |
dziedzińców |
|
C. | dziedzińcowi |
dziedzińcom |
|
B. | dziedziniec |
dziedzińce |
|
N. | dziedzińcem |
dziedzińcami |
|
Ms. | dziedzińcu |
dziedzińcach |
|
W. | dziedzińcu |
dziedzińce |
2. szkolny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | podwóreczko, podwórko, podwórze, podwórzec | |
hiperonimy: | teren |
Połączenia
- rozległy; szkolny dziedziniec; dziedziniec więzienny
- dziedziniec domu, koszar, szkoły
- dziedziniec przed domem
- wejść, wjechać na dziedziniec
- stać na dziedzińcu
Cytaty
Pomieszczenia Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej to obecnie ogromny kompleks gmachów ustawionych dookoła rozległego dziedzińca. źródło: NKJP: Jerzy Koziaski: Piętnastolecie WSMW, prasa, 1961 |
|
Gospodyni domowa zazwyczaj wstawała przed świtem, by przygotować poranny posiłek dla całej rodziny i rozpalić ogień pod ceglanym piecem stojącym na dziedzińcu domu. źródło: NKJP: Jak zyli Izraelici w czasach Crystusa?, Tygodnik Ciechanowski, 2006-12-25 |
|
Ktoś wszedł na dziedziniec! - wołał czasem, dziwnie podniecony. Pani Linsrumowa wyglądała wtedy na podwórze, a wracając mówiła: - To wiatr, dziecko. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959 |
|
Ale posterunki, które mijaliśmy, pozwalały nam jechać dalej. [...] W pewnej chwili samochód wjechał na dziedziniec otoczony blokami mieszkalnymi i brodacz powiedział: wysiadaj. źródło: NKJP: Ryszard KapuŚciński, Puapka, Gazeta Wyborcza, 1992-02-29 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dziedziniec |
dziedzińce |
|
D. | dziedzińca |
dziedzińców |
|
C. | dziedzińcowi |
dziedzińcom |
|
B. | dziedziniec |
dziedzińce |
|
N. | dziedzińcem |
dziedzińcami |
|
Ms. | dziedzińcu |
dziedzińcach |
|
W. | dziedzińcu |
dziedzińce |