UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zagryzać

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zagryzam
zagryzamy
2 os. zagryzasz
zagryzacie
3 os. zagryza
zagryzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zagryzałem
+(e)m zagryzał
zagryzałam
+(e)m zagryzała
zagryzałom
+(e)m zagryzało
zagryzaliśmy
+(e)śmy zagryzali
zagryzałyśmy
+(e)śmy zagryzały
2 os. zagryzałeś
+(e)ś zagryzał
zagryzałaś
+(e)ś zagryzała
zagryzałoś
+(e)ś zagryzało
zagryzaliście
+(e)ście zagryzali
zagryzałyście
+(e)ście zagryzały
3 os. zagryzał
zagryzała
zagryzało
zagryzali
zagryzały

bezosobnik: zagryzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zagryzał
będę zagryzać
będę zagryzała
będę zagryzać
będę zagryzało
będę zagryzać
będziemy zagryzali
będziemy zagryzać
będziemy zagryzały
będziemy zagryzać
2 os. będziesz zagryzał
będziesz zagryzać
będziesz zagryzała
będziesz zagryzać
będziesz zagryzało
będziesz zagryzać
będziecie zagryzali
będziecie zagryzać
będziecie zagryzały
będziecie zagryzać
3 os. będzie zagryzał
będzie zagryzać
będzie zagryzała
będzie zagryzać
będzie zagryzało
będzie zagryzać
będą zagryzali
będą zagryzać
będą zagryzały
będą zagryzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zagryzajmy
2 os. zagryzaj
zagryzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zagryzałbym
bym zagryzał
zagryzałabym
bym zagryzała
zagryzałobym
bym zagryzało
zagryzalibyśmy
byśmy zagryzali
zagryzałybyśmy
byśmy zagryzały
2 os. zagryzałbyś
byś zagryzał
zagryzałabyś
byś zagryzała
zagryzałobyś
byś zagryzało
zagryzalibyście
byście zagryzali
zagryzałybyście
byście zagryzały
3 os. zagryzałby
by zagryzał
zagryzałaby
by zagryzała
zagryzałoby
by zagryzało
zagryzaliby
by zagryzali
zagryzałyby
by zagryzały

bezosobnik: zagryzano by

bezokolicznik: zagryzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zagryzając

gerundium: zagryzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zagryzanie
zagryzania
D. zagryzania
zagryzań
C. zagryzaniu
zagryzaniom
B. zagryzanie
zagryzania
N. zagryzaniem
zagryzaniami
Ms. zagryzaniu
zagryzaniach
W. zagryzanie
zagryzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zagryzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zagryzający
zagryzający
zagryzający
zagryzające
zagryzająca
D. zagryzającego
zagryzającego
zagryzającego
zagryzającego
zagryzającej
C. zagryzającemu
zagryzającemu
zagryzającemu
zagryzającemu
zagryzającej
B. zagryzającego
zagryzającego
zagryzający
zagryzające
zagryzającą
N. zagryzającym
zagryzającym
zagryzającym
zagryzającym
zagryzającą
Ms. zagryzającym
zagryzającym
zagryzającym
zagryzającym
zagryzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zagryzający
zagryzający
zagryzające
zagryzające
D. zagryzających
zagryzających
zagryzających
zagryzających
C. zagryzającym
zagryzającym
zagryzającym
zagryzającym
B. zagryzających
zagryzających
zagryzających
zagryzające
N. zagryzającymi
zagryzającymi
zagryzającymi
zagryzającymi
Ms. zagryzających
zagryzających
zagryzających
zagryzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zagryzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zagryzany
zagryzany
zagryzany
zagryzane
zagryzana
D. zagryzanego
zagryzanego
zagryzanego
zagryzanego
zagryzanej
C. zagryzanemu
zagryzanemu
zagryzanemu
zagryzanemu
zagryzanej
B. zagryzanego
zagryzanego
zagryzany
zagryzane
zagryzaną
N. zagryzanym
zagryzanym
zagryzanym
zagryzanym
zagryzaną
Ms. zagryzanym
zagryzanym
zagryzanym
zagryzanym
zagryzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zagryzani
zagryzani
zagryzane
zagryzane
D. zagryzanych
zagryzanych
zagryzanych
zagryzanych
C. zagryzanym
zagryzanym
zagryzanym
zagryzanym
B. zagryzanych
zagryzanych
zagryzanych
zagryzane
N. zagryzanymi
zagryzanymi
zagryzanymi
zagryzanymi
Ms. zagryzanych
zagryzanych
zagryzanych
zagryzanych

odpowiednik aspektowy: zagryźć

Pochodzenie

Zob. gryźć

1. zębami

Definicja

mocno zaciskać zęby na czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • zagryzać palce, usta, wargi; zęby

Cytaty

Panowie będą zagryzać zęby z zazdrości, a panie omdlewać z shakespeare'owskim wdziękiem.

źródło: NKJP: Paweł Waliński: Powrót z niebytu - Warszawa, Polska The Times, 2009-05-15

[...] sanitariusze mocowali się z jego obolałą nogą, on zagryzał wargi do krwi, nie jęknął, tylko wlepiał w nią oczy - czekał.

źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

Widzę ją, jak wieczorem nad maszyną do szycia zdmuchuje z oczu grzywkę, jak z wysiłkiem zagryza usta, bo przecież szycie tym rozjechanym łucznikiem to też spory wysiłek fizyczny [...].

źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003

[...] zagryzał zęby na kawałku drewna [...].

źródło: NKJP: Internet

Znów kolejki przed dziekanatami, wstawanie na poranne zajęcia i nerwowe zagryzanie palców przed pierwszymi kolokwiami.

źródło: NKJP: Rafał Stanowski: Do biegu gotowi..., Dziennik Polski, 2006-10-02

Składnia

bez ograniczeń + zagryzać +
CO + (na CZYM)

2. zjadać

Definicja

zjadać coś po zjedzeniu lub wypiciu czegoś innego, zwłaszcza po wypiciu alkoholu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przegryzać

Połączenia

  • zagryzać wino, piwo
  • zagryzać bułką, ciasteczkiem, chipsami, chlebem, czekoladą, jabłkiem, kiełbasą, kiszonymi ogórkami

Cytaty

Xavier przestał zagryzać piwo bagietką [...].

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Tarot paryski, 1999

Co jakiś czas Zenek wypijał kieliszek wódki, szklaneczkę piwa i zagryzał kiełbasą.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003

[...] pił kawę, zagryzając ciasteczkami [...].

źródło: NKJP: Krystyna Naszkowska: Na własne oczy, Gazeta Wyborcza, 1992-11-26

Składnia

bez ograniczeń + zagryzać +
(CO) + CZYM

3. zabijać

Definicja

gryząc powodować czyjąś śmierć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • kot, lew, pies, wilk zagryza kogoś
  • zagryzać dzieci; kurę, owcę, sarnę

Cytaty

[...] pies był specjalnie szkolony, aby kąsać i zagryzać ludzi.

źródło: NKJP: TEJO: Bandycki napad, Gazeta Wrocławska, 2002-11-15

Na terenie Jelenia i Byczyny od ponad tygodnia grasuje sfora bezpańskich psów. Wyruszają nocą między dwunastą a drugą na żer. Zagryzają kury, kaczki i psy.

źródło: NKJP: AgA: Kto wyłapie, Co Tydzień Jaworzno, 2003-08-20

[...] rolnicy zgłaszali zagryzanie bydła do kół łowieckich [...].

źródło: NKJP: Katarzyna Tomaszewicz: Do ludzi daleko, wilki tuż, Gazeta Wyborcza, 1995-09-25

Pozbawione schronienia zwierzęta umierają z zimna, są zagryzane przez psy, giną pod kołami samochodów, są skazane na cierpienia.

źródło: NKJP: Ewa Nawalny: Kot, 2006-12

Składnia

bez ograniczeń + zagryzać +
KOGO/CO

4. niszczyć

Definicja

pot. 
dręczyć, pokonywać lub niszczyć kogoś lub coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

[...] jeśli można ostatnie pytanie, żeby już pana nie dręczyć i nie zagryzać, jak to pan mówi.

źródło: NKJP: Stenogram z 64. posiedzenia Komisji Śledczej 20 kwietnia 2005 r.

Nie, za „dobrych” uważają oni tych funkcjonariuszy, którzy z całą konsekwencją wprowadzali w życie psie instrukcje, którzy zagryzali i zaszczuwali wszystkich więźniów - oprócz byłych członków partii.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag Gułag, 1977

Ileż dobra tam było! Aż dech zapierało. Twory [...] w imię naszego dobra bezlitośnie zagryzające święty spokój mieszczański, szaleńczo buszujące we wstydliwościach, krótko mówiąc - dzieła artystów, którzy ostro idą na całość, albowiem ich odważne serca na nic innego nie pozwalają.

źródło: NKJP: Oczy i puszka, Dziennik Polski, 2002-03-08

Składnia

bez ograniczeń + zagryzać +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 26.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj