UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nadążyć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. dążyć

1. idąc za kimś

Definicja

potrafić iść lub jechać za kimś lub czymś w takim tempie, aby nie zostawać za nim w tyle

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ktoś dotrzymał komuś kroku

Połączenia

trudno nadążyć
zdołać; nie móc, nie sposób, próbując, usiłując nadążyć

Cytaty

Był pogrążony w myślach, szybko chodził, ledwie mogliśmy nadążyć za nim na spacerach.

źródło: NKJP: Hanna Krall: Prawnuk, Gazeta Wyborcza, 1998-01-09

Ponad godzinę drapałem się to na czworakach, to znów po niemal pionowej ścianie, próbując nadążyć za tęgawym komendantem, który wspinał się z wdziękiem kozicy.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000

Starszy lejtnant oświadczył nam, że kuchnie polowe nie nadążyły za wojskiem i jego ludzie są głodni.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	nadążę	nadążymy
2 os.	nadążysz	nadążycie
3 os.	nadąży	nadążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nadążyłem +(e)m nadążył	nadążyłam +(e)m nadążyła	nadążyłom +(e)m nadążyło	nadążyliśmy +(e)śmy nadążyli	nadążyłyśmy +(e)śmy nadążyły
2 os.	nadążyłeś +(e)ś nadążył	nadążyłaś +(e)ś nadążyła	nadążyłoś +(e)ś nadążyło	nadążyliście +(e)ście nadążyli	nadążyłyście +(e)ście nadążyły
3 os.	nadążył	nadążyła	nadążyło	nadążyli	nadążyły

bezosobnik: nadążono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		nadążmy
2 os.	nadąż	nadążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nadążyłbym bym nadążył	nadążyłabym bym nadążyła	nadążyłobym bym nadążyło	nadążylibyśmy byśmy nadążyli	nadążyłybyśmy byśmy nadążyły
2 os.	nadążyłbyś byś nadążył	nadążyłabyś byś nadążyła	nadążyłobyś byś nadążyło	nadążylibyście byście nadążyli	nadążyłybyście byście nadążyły
3 os.	nadążyłby by nadążył	nadążyłaby by nadążyła	nadążyłoby by nadążyło	nadążyliby by nadążyli	nadążyłyby by nadążyły

bezosobnik: nadążono by

bezokolicznik: nadążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadążywszy

gerundium: nadążenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nadążenie	nadążenia
D.	nadążenia	nadążeń
C.	nadążeniu	nadążeniom
B.	nadążenie	nadążenia
N.	nadążeniem	nadążeniami
Ms.	nadążeniu	nadążeniach
W.	nadążenie	nadążenia

odpowiednik aspektowy: nadążać

Składnia

nadążyć

za KIM/CZYM

2. z robieniem czegoś

Definicja

zrobić coś w tempie dopasowanym do innych działań lub zmian tak, aby nie powstały jakieś zaległości

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

nadążyć z robotą; z realizacją; z budową, z produkcją; z notowaniem
trudno nadążyć
zdołać; nie móc, nie sposób, próbując, usiłując nadążyć

Cytaty

	- Podejrzewam, że to Wytwórnia Papierów Wartościowych zakorkowała się i nie mogła nadążyć z terminowym drukiem nowych praw jazdy, a dostarcza je dla całej Polski - informuje dyrektor. źródło: NKJP: /ATA/: Dłuższe prawo do jazdy, Echo Dnia, 2004-12-16
	Burzowe studzienki nie nadążyły zbierać nadmiaru wody, potworzyły się stawy maskujące dziury w asfalcie oraz różnej wielkości rozlewiska. źródło: NKJP: (WOJ): Nawałnica z gradem, Dziennik Polski, 2000-03-29
	- Siostra napisała do gazety „Przyjaźń” . Chciała z kimś korespondować. Codziennie przychodziło po kilkanaście listów. Nie mogliśmy nadążyć z odpisywaniem - wspomina Władysław. źródło: NKJP: Małgorzata Imielska: Nie jestem stąd, Gazeta Wyborcza, 1999-02-24
	[...] jesteśmy w dość burzliwym okresie, procesy szybko przebiegają i nadążenie z ustawami za tymi zmianami byłoby prawie niemożliwe. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.05.1995

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	nadążę	nadążymy
2 os.	nadążysz	nadążycie
3 os.	nadąży	nadążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nadążyłem +(e)m nadążył	nadążyłam +(e)m nadążyła	nadążyłom +(e)m nadążyło	nadążyliśmy +(e)śmy nadążyli	nadążyłyśmy +(e)śmy nadążyły
2 os.	nadążyłeś +(e)ś nadążył	nadążyłaś +(e)ś nadążyła	nadążyłoś +(e)ś nadążyło	nadążyliście +(e)ście nadążyli	nadążyłyście +(e)ście nadążyły
3 os.	nadążył	nadążyła	nadążyło	nadążyli	nadążyły

bezosobnik: nadążono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		nadążmy
2 os.	nadąż	nadążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nadążyłbym bym nadążył	nadążyłabym bym nadążyła	nadążyłobym bym nadążyło	nadążylibyśmy byśmy nadążyli	nadążyłybyśmy byśmy nadążyły
2 os.	nadążyłbyś byś nadążył	nadążyłabyś byś nadążyła	nadążyłobyś byś nadążyło	nadążylibyście byście nadążyli	nadążyłybyście byście nadążyły
3 os.	nadążyłby by nadążył	nadążyłaby by nadążyła	nadążyłoby by nadążyło	nadążyliby by nadążyli	nadążyłyby by nadążyły

bezosobnik: nadążono by

bezokolicznik: nadążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadążywszy

gerundium: nadążenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nadążenie	nadążenia
D.	nadążenia	nadążeń
C.	nadążeniu	nadążeniom
B.	nadążenie	nadążenia
N.	nadążeniem	nadążeniami
Ms.	nadążeniu	nadążeniach
W.	nadążenie	nadążenia

odpowiednik aspektowy: nadążać

Składnia

	+	nadążyć	+	z CZYM + (za CZYM)
	+	nadążyć	+	BEZOKOLICZNIK

3. za zmianami

Definicja

dostosować się do zmian tak szybko, jak trzeba

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

nadążyć za duchem czasu, za modą, za postępem, za przemianami, za rozwojem, za rzeczywistością, za wymaganiami, za wzrostem
trudno nadążyć
zdołać; nie móc, nie sposób, próbując, usiłując nadążyć

Cytaty

	Chcemy nadążyć za wymaganiami cywilizacyjnymi i kulturowymi epoki, w której żyjemy, a nie cofać się w niedawne czasy. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.03.1993
	„Totalitarne struktury, ograniczając innowacyjność, nie były w stanie nadążyć za zmianami technologicznymi i przegrywały” - pisze profesor, uznając równocześnie upadek ZSRR za początek XXI w. źródło: NKJP: Izabella Cywińska: Nowemu ministrowi kultury do sztambucha, Gazeta Wyborcza, 1999-04-08
	Teraz nawet młody człowiek, w pełni sprawny, musi włożyć ogromną pracę, żeby nadążyć za tempem rozwoju. źródło: NKJP: Elżbieta Borek: Starość w nowych czasach, Dziennik Polski, 2002-06-01
	Pomyślałem, że w życiu nie nadążę za zmianami jej nastrojów. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	Mówimy więcej niż nasi przodkowie sprzed setek tysięcy lat i, niestety, nasz system oddychania nie nadążył za tą ewolucją. źródło: NKJP: Człowiek poszukujący, Dziennik Polski, 2001-07-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	nadążę	nadążymy
2 os.	nadążysz	nadążycie
3 os.	nadąży	nadążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nadążyłem +(e)m nadążył	nadążyłam +(e)m nadążyła	nadążyłom +(e)m nadążyło	nadążyliśmy +(e)śmy nadążyli	nadążyłyśmy +(e)śmy nadążyły
2 os.	nadążyłeś +(e)ś nadążył	nadążyłaś +(e)ś nadążyła	nadążyłoś +(e)ś nadążyło	nadążyliście +(e)ście nadążyli	nadążyłyście +(e)ście nadążyły
3 os.	nadążył	nadążyła	nadążyło	nadążyli	nadążyły

bezosobnik: nadążono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		nadążmy
2 os.	nadąż	nadążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nadążyłbym bym nadążył	nadążyłabym bym nadążyła	nadążyłobym bym nadążyło	nadążylibyśmy byśmy nadążyli	nadążyłybyśmy byśmy nadążyły
2 os.	nadążyłbyś byś nadążył	nadążyłabyś byś nadążyła	nadążyłobyś byś nadążyło	nadążylibyście byście nadążyli	nadążyłybyście byście nadążyły
3 os.	nadążyłby by nadążył	nadążyłaby by nadążyła	nadążyłoby by nadążyło	nadążyliby by nadążyli	nadążyłyby by nadążyły

bezosobnik: nadążono by

bezokolicznik: nadążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadążywszy

gerundium: nadążenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nadążenie	nadążenia
D.	nadążenia	nadążeń
C.	nadążeniu	nadążeniom
B.	nadążenie	nadążenia
N.	nadążeniem	nadążeniami
Ms.	nadążeniu	nadążeniach
W.	nadążenie	nadążenia

odpowiednik aspektowy: nadążać

Składnia

nadążyć

za CZYM

4. za myślą

Definicja

potrafić myśleć tak szybko, jak narzuca to czyjeś mówienie lub myślenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

trudno nadążyć

Cytaty

Chyba zaczynam rozumieć, dlaczego miejscami tracę wątek i nie mogę nadążyć za tokiem pana myśli.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997

Panie ministrze, tak do końca nie zrozumiałem tego wszystkiego, w każdym razie nie byłem w stanie nadążyć za tym, co pan mówił.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.02.1999

Ze swoją wizją jest o parę kroków przed innymi. Ja musiałem sprawić, żeby inni mogli nadążyć za nim, zaś by on sam czasem się zatrzymał i posłuchał swoich partnerów.

źródło: NKJP: Sławomir Mizerski: O człowieku, który oswoił kredyt, Polityka, 2001-05-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	nadążę	nadążymy
2 os.	nadążysz	nadążycie
3 os.	nadąży	nadążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nadążyłem +(e)m nadążył	nadążyłam +(e)m nadążyła	nadążyłom +(e)m nadążyło	nadążyliśmy +(e)śmy nadążyli	nadążyłyśmy +(e)śmy nadążyły
2 os.	nadążyłeś +(e)ś nadążył	nadążyłaś +(e)ś nadążyła	nadążyłoś +(e)ś nadążyło	nadążyliście +(e)ście nadążyli	nadążyłyście +(e)ście nadążyły
3 os.	nadążył	nadążyła	nadążyło	nadążyli	nadążyły

bezosobnik: nadążono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		nadążmy
2 os.	nadąż	nadążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nadążyłbym bym nadążył	nadążyłabym bym nadążyła	nadążyłobym bym nadążyło	nadążylibyśmy byśmy nadążyli	nadążyłybyśmy byśmy nadążyły
2 os.	nadążyłbyś byś nadążył	nadążyłabyś byś nadążyła	nadążyłobyś byś nadążyło	nadążylibyście byście nadążyli	nadążyłybyście byście nadążyły
3 os.	nadążyłby by nadążył	nadążyłaby by nadążyła	nadążyłoby by nadążyło	nadążyliby by nadążyli	nadążyłyby by nadążyły

bezosobnik: nadążono by

bezokolicznik: nadążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadążywszy

gerundium: nadążenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nadążenie	nadążenia
D.	nadążenia	nadążeń
C.	nadążeniu	nadążeniom
B.	nadążenie	nadążenia
N.	nadążeniem	nadążeniami
Ms.	nadążeniu	nadążeniach
W.	nadążenie	nadążenia

odpowiednik aspektowy: nadążać

Składnia

Rz_osobowy

nadążyć

za KIM/CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 14.09.2011