Chronologizacja
Pochodzenie
łac. appellāre
1. do kierowców
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- apelować do ludzi, jakichś osób, rodziców; do dorosłych, młodych; do społeczeństwa; do burmistrza, ministra, polityków, posłów, prezydenta, radnych; do parlamentu, rządu, sądu, władz; do czytelników, internautów, kibiców, kierowców, mieszkańców, pracowników, rolników, turystów, wiernych, właścicieli, wyborców, zarządców; do firm; do świadków zdarzenia
- apelować o cierpliwość, ostrożność, rozsądek, rozwagę, solidarność, spokój, przyzwoitość, umiar; o kompromis, pojednanie, pokój, porozumienie; o datki, pomoc, wpłaty, wsparcie; o ostrożną jazdę; o przestrzeganie prawa, przepisów..., o przyjęcie ustawy, wniosku...
Cytaty
Policjanci apelują do kierowców o rozwagę i przestrzeganie przepisów. źródło: NKJP: (PW): Prędkość pod nadzorem, Gazeta Krakowska, 2007-01-25 |
|
Apeluję do radnych o odpowiedzialność. źródło: NKJP: (JK):Na barkach powiatu, Dziennik Bałtycki, 2001-11-05 |
|
Apelujemy do osób starszych, by nie wpuszczały do mieszkania nikogo obcego, zwłaszcza, kiedy są w nim same. źródło: NKJP: (MM): Nie ufaj obcym!, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-09-08 |
|
Lekarze wciąż apelują, aby kobiety wykonywały regularne badania i kontrolowały stan swojego zdrowia... źródło: NKJP: Grażyna Goszczyńska-Bruzik: Wyprzedzić chorobę, Dziennik Łódzki, 2004-10-16 |
|
„Bądźcie Apostołami Bożego Miłosierdzia” - apelowali do wiernych duchowni [...]. źródło: NKJP: (G): Klucz pojednania, Dziennik Polski, 2006-04-24 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
apeluję |
apelujemy |
|||
2 os. |
apelujesz |
apelujecie |
|||
3 os. |
apeluje |
apelują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
apelowałem +(e)m apelował |
apelowałam +(e)m apelowała |
apelowałom +(e)m apelowało |
apelowaliśmy +(e)śmy apelowali |
apelowałyśmy +(e)śmy apelowały |
2 os. |
apelowałeś +(e)ś apelował |
apelowałaś +(e)ś apelowała |
apelowałoś +(e)ś apelowało |
apelowaliście +(e)ście apelowali |
apelowałyście +(e)ście apelowały |
3 os. |
apelował |
apelowała |
apelowało |
apelowali |
apelowały |
bezosobnik: apelowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę apelował będę apelować |
będę apelowała będę apelować |
będę apelowało będę apelować |
będziemy apelowali będziemy apelować |
będziemy apelowały będziemy apelować |
2 os. |
będziesz apelował będziesz apelować |
będziesz apelowała będziesz apelować |
będziesz apelowało będziesz apelować |
będziecie apelowali będziecie apelować |
będziecie apelowały będziecie apelować |
3 os. |
będzie apelował będzie apelować |
będzie apelowała będzie apelować |
będzie apelowało będzie apelować |
będą apelowali będą apelować |
będą apelowały będą apelować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
apelujmy |
|
2 os. |
apeluj |
apelujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
apelowałbym bym apelował |
apelowałabym bym apelowała |
apelowałobym bym apelowało |
apelowalibyśmy byśmy apelowali |
apelowałybyśmy byśmy apelowały |
2 os. |
apelowałbyś byś apelował |
apelowałabyś byś apelowała |
apelowałobyś byś apelowało |
apelowalibyście byście apelowali |
apelowałybyście byście apelowały |
3 os. |
apelowałby by apelował |
apelowałaby by apelowała |
apelowałoby by apelowało |
apelowaliby by apelowali |
apelowałyby by apelowały |
bezosobnik: apelowano by
bezokolicznik: apelować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
apelując
gerundium: apelowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | apelowanie |
apelowania |
D. | apelowania |
apelowań |
C. | apelowaniu |
apelowaniom |
B. | apelowanie |
apelowania |
N. | apelowaniem |
apelowaniami |
Ms. | apelowaniu |
apelowaniach |
W. | apelowanie |
apelowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: apelujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | apelujący |
apelujący |
apelujący |
apelujące |
apelująca |
D. | apelującego |
apelującego |
apelującego |
apelującego |
apelującej |
C. | apelującemu |
apelującemu |
apelującemu |
apelującemu |
apelującej |
B. | apelującego |
apelującego |
apelujący |
apelujące |
apelującą |
N. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującą |
Ms. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | apelujący |
apelujący |
apelujące |
apelujące |
D. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujących |
C. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
B. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujące |
N. | apelującymi |
apelującymi |
apelującymi |
apelującymi |
Ms. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujących |
odpowiednik aspektowy: zaapelować
Składnia
Rzosobowy | + | apelować | + |
(do KOGO) +
o CO
|
Rzosobowy | + | apelować | + |
(do KOGO) +
żeby ZDANIE
|
Rzosobowy | + | apelować | + |
(do KOGO) +
MOWA WPROST
|
2. do rozsądku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- apelować do rozsądku, do serc, do solidarności, do sumienia, do uczuć
Cytaty
Nie, nie mogę dłużej patrzeć na wasze kłótnie. Apeluję do rozsądku i sumień – opanujcie się. źródło: NKJP: Anna Łagan: Niszczyciel, Esensja, 2009-11-08 |
|
Projekt uzyskał poparcie Ligi Narodów, która w specjalnej rezolucji apelowała do uczuć i rozsądku skłóconych narodów, wzywając je do zgody. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
apeluję |
apelujemy |
|||
2 os. |
apelujesz |
apelujecie |
|||
3 os. |
apeluje |
apelują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
apelowałem +(e)m apelował |
apelowałam +(e)m apelowała |
apelowałom +(e)m apelowało |
apelowaliśmy +(e)śmy apelowali |
apelowałyśmy +(e)śmy apelowały |
2 os. |
apelowałeś +(e)ś apelował |
apelowałaś +(e)ś apelowała |
apelowałoś +(e)ś apelowało |
apelowaliście +(e)ście apelowali |
apelowałyście +(e)ście apelowały |
3 os. |
apelował |
apelowała |
apelowało |
apelowali |
apelowały |
bezosobnik: apelowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę apelował będę apelować |
będę apelowała będę apelować |
będę apelowało będę apelować |
będziemy apelowali będziemy apelować |
będziemy apelowały będziemy apelować |
2 os. |
będziesz apelował będziesz apelować |
będziesz apelowała będziesz apelować |
będziesz apelowało będziesz apelować |
będziecie apelowali będziecie apelować |
będziecie apelowały będziecie apelować |
3 os. |
będzie apelował będzie apelować |
będzie apelowała będzie apelować |
będzie apelowało będzie apelować |
będą apelowali będą apelować |
będą apelowały będą apelować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
apelujmy |
|
2 os. |
apeluj |
apelujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
apelowałbym bym apelował |
apelowałabym bym apelowała |
apelowałobym bym apelowało |
apelowalibyśmy byśmy apelowali |
apelowałybyśmy byśmy apelowały |
2 os. |
apelowałbyś byś apelował |
apelowałabyś byś apelowała |
apelowałobyś byś apelowało |
apelowalibyście byście apelowali |
apelowałybyście byście apelowały |
3 os. |
apelowałby by apelował |
apelowałaby by apelowała |
apelowałoby by apelowało |
apelowaliby by apelowali |
apelowałyby by apelowały |
bezosobnik: apelowano by
bezokolicznik: apelować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
apelując
gerundium: apelowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | apelowanie |
apelowania |
D. | apelowania |
apelowań |
C. | apelowaniu |
apelowaniom |
B. | apelowanie |
apelowania |
N. | apelowaniem |
apelowaniami |
Ms. | apelowaniu |
apelowaniach |
W. | apelowanie |
apelowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: apelujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | apelujący |
apelujący |
apelujący |
apelujące |
apelująca |
D. | apelującego |
apelującego |
apelującego |
apelującego |
apelującej |
C. | apelującemu |
apelującemu |
apelującemu |
apelującemu |
apelującej |
B. | apelującego |
apelującego |
apelujący |
apelujące |
apelującą |
N. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującą |
Ms. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | apelujący |
apelujący |
apelujące |
apelujące |
D. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujących |
C. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
B. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujące |
N. | apelującymi |
apelującymi |
apelującymi |
apelującymi |
Ms. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujących |
odpowiednik aspektowy: zaapelować
Składnia
Rzosobowy | + | apelować | + |
do CZEGO
|
3. od wyroku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa sąd
Cytaty
Sąd orzekł karę czterech lat pozbawienia wolności. [...] Prokuratura początkowo apelowała od tak niskiej kary, ale już podczas rozprawy apelacyjnej wycofała się z wniosku o podwyższenie wyroku. źródło: NKJP: Piotr Litka, Piotr Pytlakowski: Miłość aż po grób, Polityka, 2007-05-19 |
|
O tym, czy będziemy apelować od wyroku, czy nie, zadecydujemy po przeczytaniu uzasadnienia - powiedział dyrektor wydziału prawnego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu [...]. źródło: NKJP: (RG/PAP): Poznań kontra wojewoda, Dziennik Polski, 2002-08-21 |
|
[...] za każdym razem prokuratura z uporem apeluje od wyroków. źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Lista odstrzelonych, Polityka, 2007-01-13 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
apeluję |
apelujemy |
|||
2 os. |
apelujesz |
apelujecie |
|||
3 os. |
apeluje |
apelują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
apelowałem +(e)m apelował |
apelowałam +(e)m apelowała |
apelowałom +(e)m apelowało |
apelowaliśmy +(e)śmy apelowali |
apelowałyśmy +(e)śmy apelowały |
2 os. |
apelowałeś +(e)ś apelował |
apelowałaś +(e)ś apelowała |
apelowałoś +(e)ś apelowało |
apelowaliście +(e)ście apelowali |
apelowałyście +(e)ście apelowały |
3 os. |
apelował |
apelowała |
apelowało |
apelowali |
apelowały |
bezosobnik: apelowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę apelował będę apelować |
będę apelowała będę apelować |
będę apelowało będę apelować |
będziemy apelowali będziemy apelować |
będziemy apelowały będziemy apelować |
2 os. |
będziesz apelował będziesz apelować |
będziesz apelowała będziesz apelować |
będziesz apelowało będziesz apelować |
będziecie apelowali będziecie apelować |
będziecie apelowały będziecie apelować |
3 os. |
będzie apelował będzie apelować |
będzie apelowała będzie apelować |
będzie apelowało będzie apelować |
będą apelowali będą apelować |
będą apelowały będą apelować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
apelujmy |
|
2 os. |
apeluj |
apelujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
apelowałbym bym apelował |
apelowałabym bym apelowała |
apelowałobym bym apelowało |
apelowalibyśmy byśmy apelowali |
apelowałybyśmy byśmy apelowały |
2 os. |
apelowałbyś byś apelował |
apelowałabyś byś apelowała |
apelowałobyś byś apelowało |
apelowalibyście byście apelowali |
apelowałybyście byście apelowały |
3 os. |
apelowałby by apelował |
apelowałaby by apelowała |
apelowałoby by apelowało |
apelowaliby by apelowali |
apelowałyby by apelowały |
bezosobnik: apelowano by
bezokolicznik: apelować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
apelując
gerundium: apelowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | apelowanie |
apelowania |
D. | apelowania |
apelowań |
C. | apelowaniu |
apelowaniom |
B. | apelowanie |
apelowania |
N. | apelowaniem |
apelowaniami |
Ms. | apelowaniu |
apelowaniach |
W. | apelowanie |
apelowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: apelujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | apelujący |
apelujący |
apelujący |
apelujące |
apelująca |
D. | apelującego |
apelującego |
apelującego |
apelującego |
apelującej |
C. | apelującemu |
apelującemu |
apelującemu |
apelującemu |
apelującej |
B. | apelującego |
apelującego |
apelujący |
apelujące |
apelującą |
N. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującą |
Ms. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | apelujący |
apelujący |
apelujące |
apelujące |
D. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujących |
C. | apelującym |
apelującym |
apelującym |
apelującym |
B. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujące |
N. | apelującymi |
apelującymi |
apelującymi |
apelującymi |
Ms. | apelujących |
apelujących |
apelujących |
apelujących |
odpowiednik aspektowy: zaapelować
Składnia
Rzosobowy | + | apelować | + |
od CZEGO
|