UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cel

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

śr.-w.-niem. zil

1. działań

Definicja

rezultat, który chce się osiągnąć przez jakieś działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

konkretny, określony, sprecyzowany, wiadomy, wyraźny, wytknięty, wytyczony, wyznaczony, zakładany, zamierzony; długofalowy, główny, kardynalny, naczelny, nadrzędny, ostateczny, pierwszoplanowy, zasadniczy, życiowy; ukryty; pożądany, upragniony, wymarzony; dobry, szczytny, szlachetny, święty, wzniosły, wyższy, zbożny cel; dalekosiężne, imperialistyczne cele; cele charytatywne, dobroczynne, gospodarcze, lecznicze, misyjne, propagandowe, rabunkowe, terapeutyczne; poznawcze, praktyczne, strategiczne; statutowe
cel akcji, kampanii, misji, pracy, wojny; dążeń, pragnień, starań, życia; grupy, Kościoła, organizacji, państwa, władz
cele do osiągnięcia, do zrealizowania
cel i plan, cel i przedmiot, cel i sens, cel i termin, cel i zakres; cele i dążenia, cele i ideały, cele i kierunki, cele i marzenia, cele i metody, cele i narzędzia, cele i priorytety, cele i uwarunkowania, cele i wartości, cele i zadania, cele i zainteresowania, cele i zamiary, cele i zamierzenia, cele i zasady; istota i cel, misja i cel, przyczyna i cel, źródło i cel, wizja i cel; motywacje i cele, motywy i cele, pragnienia i cele, wymagania i cele, założenia i cele
wybór celu; hierarchia; realizacja; wspólnota celów
jeden z celów
sprzeczność z celem
adekwatny do celu
zbieżny, zgodny; niezgodny, sprzeczny z celem
dopiąć celu
służyć jakiemuś celowi
mieć, znaleźć w czymś; osiągnąć/osiągać cel; realizować cele
być celem
dążyć, zdążać, zmierzać; prowadzić do celu; wynikać z celu;
dostosowany, przystosowany, służący do jakichś celów
przekazać, przeznaczyć coś na jakiś cel
traktować coś jako cel

Cytaty

	Iłowo-Osada jest coraz bliżej uzyskania praw miejskich. Jest to strategiczny cel, który może zostać !?zrealizowany jeszcze w tej kadencji samorządu. źródło: NKJP: W. Hagedorny: Będzie miasto Iłowo, Tygodnik Ciechanowski, 2008-04-06
	Kadra stanowi kościec armii, zatem uregulowanie warunków jej służby jest istotnym elementem stabilizacji sił zbrojnych. Proponowana nowelizacja służy temu celowi. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.11.1995
	Aby nie pozostawać wyłącznie w sferze teoretycznych rozważań, przedstawię schemat działania dydaktycznego, którego celem ma być wykształcenie określonych zachowań informacyjnych. źródło: NKJP: Hanna Batorowska: Kultura informacyjna w szkole, 2005
	Oboje byliśmy zwolennikami przestrzegania prawa, mieliśmy wspólne cele i ideały. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007
	– Eliminować to, co złe, polepszać to, co dobre – stwierdza Grzegorz Pieronkiewicz, mówiąc krótko o celach swojej pracy na nowym, zaszczytnym stanowisku. źródło: NKJP: (asr): Zawodnik jest najważniejszy, Nowiny Raciborskie, 2008-11-25

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	cel	cele
D.	celu	celów
C.	celowi	celom
B.	cel	cele
N.	celem	celami
Ms.	celu	celach
W.	celu	cele

Składnia

	+	cel	+	(KOGO/CZEGO)
	+	cel	+	(JAKI)

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne w połączeniu: zrealizować cel

2. podróży

Definicja

miejsce, do którego się zmierza

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport

Połączenia

odległy; popularny cel
cel peregrynacji, pielgrzymek, podróży, wędrówki, wyprawy
ileś kilometrów, metrów od celu
coś jest celem
biegać, błądzić, iść, krążyć, wędrować; dryfować bez celu; dobrnąć, docierać, dojechać/dojeżdżać, dojść, dolecieć, dopłynąć, dotrzeć, przybyć; coś wiedzie do celu

Cytaty

	[...] celem mojej wyprawy nie był Petersburg, lecz położony 150 kilometrów na południe Nowogród Wielki [...] źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Powrót do rodzinnego miasta, Gazeta Wyborcza, 1993-01-02
	Jan Gutkowski, 72-letni emerytowany rolnik z leżącej w pobliżu Przasnysza wsi Rostkowo, setki razy w swoim długim życiu jechał z pola do zagrody, siedząc na ciągnikowej przyczepie [...]. I zawsze bezpiecznie dojeżdżał do celu podróży. źródło: NKJP: K.Kowalski: Wypadek przy zwózce słomy, Tygodnik Ciechanowski, 2004-05-27
	Region Annapurny to jeden z najbardziej urokliwych zakątków w Himalajach i jednocześnie najbardziej popularny cel pieszych wędrówek. źródło: NKJP: Dominika Zaręba: Ekoturystyka: wyzwania i nadzieje, 2000
	Liczne sanktuaria maryjne w Polsce są nie tylko celami masowych pielgrzymek, ale i miejscami takich duszpasterskich wydarzeń, jak akty oddania (się), koronacje obrazów z Jej podobizną oraz nawiedzenia zwane peregrynacjami. źródło: NKJP: Katarzyna Skowronek: Funkcje tytułów Maryi, Matki Bożej w listach pasterskich Konferencji Episkopatu Polski (1945-2005), 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	cel	cele
D.	celu	celów
C.	celowi	celom
B.	cel	cele
N.	celem	celami
Ms.	celu	celach
W.	celu	cele

Składnia

cel

(CZEGO)

3. do strzelania

Definicja

obiekt, który chce się trafić pociskiem lub jakimś przedmiotem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Połączenia

śledzony cel; wykryte cele; cele naziemne, powietrzne
cel do strzelania
rzut do celu; odległość od celu
chybić, dosięgnąć celu
widzieć; ustrzelić, zestrzelić cel;
niszczenie celów
rzucać, strzelać; trafić/trafiać do celu
naprowadzać na cel

Cytaty

	W konkurencjach karabinka i pistoletu pneumatycznego zawodnicy strzelają do celu z 10 metrów. źródło: NKJP: Jacek Borkiewicz: Strzelectwo, Gazeta Wyborcza, 1992-07-20
	Karabin nie strzelał znad głazów: zdążyłem dostrzec coś w rodzaju okienka, a to oznaczało, że mamy do trafienia cel wyraźnie mniejszy od ludzkiego popiersia. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	Obydwa śmigłowce uzbrojone są w [...] działko kalibru 30 mm. Jest ono przeznaczone do niszczenia celów powietrznych i lekko opancerzonych wozów bojowych. źródło: NKJP: Zmiennik wojownika, Dziennik Polski, 1999-06-04
	Ślamazarne myśliwce, choć dysponowały takim właśnie pułapem lotu, także nie mogły wiele uczynić - musiałyby [...] być precyzyjnie naprowadzane z ziemi na śledzony wcześniej cel. źródło: NKJP: Jerzy Gotowała: Najkrócej żyją motyle: lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	cel	cele
D.	celu	celów
C.	celowi	celom
B.	cel	cele
N.	celem	celami
Ms.	celu	celach
W.	celu	cele

4. żartów

Definicja

osoba bądź rzecz będąca obiektem jakichś działań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

cel agresji, ataku, napaści; drwin, kpin, szykan, żartów
być, stać się celem

Cytaty

	Korea, Tybet, Wietnam, Mongolia, Japonia oraz inne kraje tego regionu występowały [...] raz w roli agresora, innym razem jako cel agresji imperium chińskiego. źródło: NKJP: Paweł Albrzykowski: Kuchnie Dalekiego Wschodu, Kuchnia, 1998
	Plakaty liberałów rzadziej są celem żartów, bo wiszą zbyt wysoko. źródło: NKJP: Roman Kurkiewicz: Z wąsem albo z kłami, Gazeta Wyborcza, 1993-09-08
	[...] energiczny car zapoczątkował rewolucję kulturalną, jednym zaś z głównych celów jego ataku stała się władza duchowna. źródło: NKJP: Sonia Szostakiewicz: Święta Ruś i Trzeci Rzym, Fronda, 1999
	Mieszkańcy małego miasta, znający się wybornie między sobą, poznali od razu, że to sobie robił reklamę sam właściciel, który odtąd stał się celem drwin i kawałów. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Na krakowskim rynku, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	cel	cele
D.	celu	celów
C.	celowi	celom
B.	cel	cele
N.	celem	celami
Ms.	celu	celach
W.	celu	cele

Składnia

cel

CZEGO

Frazeologizmy

Cel! Pal!
coś mija się z celem
coś minęło się z celem
ktoś bierze na cel kogoś/coś
ktoś wziął na cel kogoś/coś

Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2025