UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uczepić się

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. czepić się

1. gałęzi

Definicja

chwycić się i nie puszczać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	odszczepić się
	hiperonimy:	chwycić się, przytrzymać się, złapać się

Cytaty

	Potem martwiliśmy się, bo papugi uczepiły się kraty, siedziały nieruchomo i nie chciały jeść, na szczęście to minęło. źródło: KWSJP: Małgorzata Litwin: Toruńskie tropiki, Gazeta Miejska nr 100, 2002
	Uczepiłem się ręki dziadka i poczułem, że palce ma mocno zaciśnięte w pięść. źródło: KWSJP: Aleksander Jurewicz: Tęcza i dym, Tygodnik Powszechny nr 46, 1994
	W ostatnią niedzielę w barze „Szarotka” zjawił się niecodzienny gość, którym był... młody nietoperz. Spędził tam noc, uczepiwszy się belki na suficie i najspokojniej w świecie spał. źródło: KWSJP: Gacek w knajpie, Tygodnik Podhalański nr 34, 1999
	Dziewczyna uczepiła się kurczowo poręczy. źródło: KWSJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uczepię się	uczepimy się
2 os.	uczepisz się	uczepicie się
3 os.	uczepi się	uczepią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uczepiłem się +(e)m się uczepił	uczepiłam się +(e)m się uczepiła	uczepiłom się +(e)m się uczepiło	uczepiliśmy się +(e)śmy się uczepili	uczepiłyśmy się +(e)śmy się uczepiły
2 os.	uczepiłeś się +(e)ś się uczepił	uczepiłaś się +(e)ś się uczepiła	uczepiłoś się +(e)ś się uczepiło	uczepiliście się +(e)ście się uczepili	uczepiłyście się +(e)ście się uczepiły
3 os.	uczepił się	uczepiła się	uczepiło się	uczepili się	uczepiły się

bezosobnik: uczepiono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uczepmy się
2 os.	uczep się	uczepcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uczepiłbym się bym się uczepił	uczepiłabym się bym się uczepiła	uczepiłobym się bym się uczepiło	uczepilibyśmy się byśmy się uczepili	uczepiłybyśmy się byśmy się uczepiły
2 os.	uczepiłbyś się byś się uczepił	uczepiłabyś się byś się uczepiła	uczepiłobyś się byś się uczepiło	uczepilibyście się byście się uczepili	uczepiłybyście się byście się uczepiły
3 os.	uczepiłby się by się uczepił	uczepiłaby się by się uczepiła	uczepiłoby się by się uczepiło	uczepiliby się by się uczepili	uczepiłyby się by się uczepiły

bezosobnik: uczepiono by się

bezokolicznik: uczepić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uczepiwszy się

gerundium: uczepienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uczepienie się	uczepienia się
D.	uczepienia się	uczepień się
C.	uczepieniu się	uczepieniom się
B.	uczepienie się	uczepienia się
N.	uczepieniem się	uczepieniami się
Ms.	uczepieniu się	uczepieniach się
W.	uczepienie się	uczepienia się

odpowiednik aspektowy: uczepiać się

Składnia

Rz_żywotny

uczepić się

CZEGO

2. o natręcie

Definicja

pot.

narzucić komuś swoją obecność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	doczepić się, przyczepić się, przypałętać się, przypętać się, przypiąć się
	antonimy:	odczepić się
	hiperonimy:	narzucić się

Cytaty

Ten konflikt to wina Stacha. Uczepił się sąsiada i nie dawał mu spokoju.

źródło: KWSJP: Dorota Kowalska, Dariusz Zdrzałka: Dawno obiecał, że zabije sąsiada, prasa, 1998

Zupełnie nie rozumiem czemu, to babsko uczepiło się właśnie mnie, kiedy jest tylu wolnych facetów na świecie.

źródło: KWSJP: Adam Lipczyński: Rozkaz: odkochać się!, Detektyw nr 3 (151), 1999

A skąd ona? - Uczepiła się, przyjechała tu za mną.

źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uczepię się	uczepimy się
2 os.	uczepisz się	uczepicie się
3 os.	uczepi się	uczepią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uczepiłem się +(e)m się uczepił	uczepiłam się +(e)m się uczepiła	uczepiłom się +(e)m się uczepiło	uczepiliśmy się +(e)śmy się uczepili	uczepiłyśmy się +(e)śmy się uczepiły
2 os.	uczepiłeś się +(e)ś się uczepił	uczepiłaś się +(e)ś się uczepiła	uczepiłoś się +(e)ś się uczepiło	uczepiliście się +(e)ście się uczepili	uczepiłyście się +(e)ście się uczepiły
3 os.	uczepił się	uczepiła się	uczepiło się	uczepili się	uczepiły się

bezosobnik: uczepiono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uczepmy się
2 os.	uczep się	uczepcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uczepiłbym się bym się uczepił	uczepiłabym się bym się uczepiła	uczepiłobym się bym się uczepiło	uczepilibyśmy się byśmy się uczepili	uczepiłybyśmy się byśmy się uczepiły
2 os.	uczepiłbyś się byś się uczepił	uczepiłabyś się byś się uczepiła	uczepiłobyś się byś się uczepiło	uczepilibyście się byście się uczepili	uczepiłybyście się byście się uczepiły
3 os.	uczepiłby się by się uczepił	uczepiłaby się by się uczepiła	uczepiłoby się by się uczepiło	uczepiliby się by się uczepili	uczepiłyby się by się uczepiły

bezosobnik: uczepiono by się

bezokolicznik: uczepić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uczepiwszy się

gerundium: uczepienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uczepienie się	uczepienia się
D.	uczepienia się	uczepień się
C.	uczepieniu się	uczepieniom się
B.	uczepienie się	uczepienia się
N.	uczepieniem się	uczepieniami się
Ms.	uczepieniu się	uczepieniach się
W.	uczepienie się	uczepienia się

Składnia

Rz_osobowy

uczepić się

(KOGO)

3. do podwładnych

Definicja

pot.

zgłosić pretensje w sprawie, która mówiącemu wydaje się nieistotna lub niesłuszna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

czepić się, przyczepić się, przypiąć się

Cytaty

Właściciel nie jest od utrzymywania porządku na ulicy. Uczepiliście się tylko naszego lokalu - mówi ojciec pełnomocnika.

źródło: KWSJP: Roman Kijanka: Broni pubu jak niepodległości, Nowiny, 2006

- Powiedzieli mi, że zwymyślał pan Bogu ducha winnego woźnego i mało go pan nie pobił. - Uczepili się mnie. - Więc powiada pan, że z tą awanturą to przesada?

źródło: KWSJP: Józef Kozak: Dziwoląg, 1966

Uczepiono się małej nieformalności - Oraczowski nie miał formalnego pełnomocnictwa.

źródło: KWSJP: Maria Bogucka: Kazimierz Jagiellończyk, 1978

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uczepię się	uczepimy się
2 os.	uczepisz się	uczepicie się
3 os.	uczepi się	uczepią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uczepiłem się +(e)m się uczepił	uczepiłam się +(e)m się uczepiła	uczepiłom się +(e)m się uczepiło	uczepiliśmy się +(e)śmy się uczepili	uczepiłyśmy się +(e)śmy się uczepiły
2 os.	uczepiłeś się +(e)ś się uczepił	uczepiłaś się +(e)ś się uczepiła	uczepiłoś się +(e)ś się uczepiło	uczepiliście się +(e)ście się uczepili	uczepiłyście się +(e)ście się uczepiły
3 os.	uczepił się	uczepiła się	uczepiło się	uczepili się	uczepiły się

bezosobnik: uczepiono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uczepmy się
2 os.	uczep się	uczepcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uczepiłbym się bym się uczepił	uczepiłabym się bym się uczepiła	uczepiłobym się bym się uczepiło	uczepilibyśmy się byśmy się uczepili	uczepiłybyśmy się byśmy się uczepiły
2 os.	uczepiłbyś się byś się uczepił	uczepiłabyś się byś się uczepiła	uczepiłobyś się byś się uczepiło	uczepilibyście się byście się uczepili	uczepiłybyście się byście się uczepiły
3 os.	uczepiłby się by się uczepił	uczepiłaby się by się uczepiła	uczepiłoby się by się uczepiło	uczepiliby się by się uczepili	uczepiłyby się by się uczepiły

bezosobnik: uczepiono by się

bezokolicznik: uczepić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uczepiwszy się

gerundium: uczepienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uczepienie się	uczepienia się
D.	uczepienia się	uczepień się
C.	uczepieniu się	uczepieniom się
B.	uczepienie się	uczepienia się
N.	uczepieniem się	uczepieniami się
Ms.	uczepieniu się	uczepieniach się
W.	uczepienie się	uczepienia się

odpowiednik aspektowy: uczepiać się

Składnia

Rz_osobowy

uczepić się

(KOGO/CZEGO)

4. myśli

Definicja

będąc w trudnej sytuacji, skupić uwagę na czymś, co wydaje się jedynym rozwiązaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

chwycić się, uchwycić się

Cytaty

	Pan minister Maksymowicz z wyraźną ulgą, a nawet wdzięcznością, uczepił się propozycji „okrągłego stołu” w sprawie reformy, bo stwarza ona nadzieję nie tylko na jakieś wyjście z twarzą, ale na uratowanie rzeczy najważniejszej - synekur w kasach chorych. źródło: KWSJP: Stanisław Michalkiewicz: Przy kawiorze, prasa, 1999
	Magda zaś, uczepiwszy się tej wody, z uporem maniaka powtarza swoje: - Mówię ci, nie pij tyle wody! źródło: KWSJP: Władysław Dunarowski: Skazani na dożywocie, 1985
	Wtedy pani Joasia wygłosiła pean na temat jej talentu i urody. Moja znajoma uczepiła się tego jak ostatniej nadziei, pytając: – Naprawdę, uważa pani, pani Joasiu, że jestem ładna? źródło: KWSJP: Krystyna Janda: Moja Droga B., 2000
	Uczepiła się tej myśli i uspokoiła się. źródło: KWSJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uczepię się	uczepimy się
2 os.	uczepisz się	uczepicie się
3 os.	uczepi się	uczepią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uczepiłem się +(e)m się uczepił	uczepiłam się +(e)m się uczepiła	uczepiłom się +(e)m się uczepiło	uczepiliśmy się +(e)śmy się uczepili	uczepiłyśmy się +(e)śmy się uczepiły
2 os.	uczepiłeś się +(e)ś się uczepił	uczepiłaś się +(e)ś się uczepiła	uczepiłoś się +(e)ś się uczepiło	uczepiliście się +(e)ście się uczepili	uczepiłyście się +(e)ście się uczepiły
3 os.	uczepił się	uczepiła się	uczepiło się	uczepili się	uczepiły się

bezosobnik: uczepiono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uczepmy się
2 os.	uczep się	uczepcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uczepiłbym się bym się uczepił	uczepiłabym się bym się uczepiła	uczepiłobym się bym się uczepiło	uczepilibyśmy się byśmy się uczepili	uczepiłybyśmy się byśmy się uczepiły
2 os.	uczepiłbyś się byś się uczepił	uczepiłabyś się byś się uczepiła	uczepiłobyś się byś się uczepiło	uczepilibyście się byście się uczepili	uczepiłybyście się byście się uczepiły
3 os.	uczepiłby się by się uczepił	uczepiłaby się by się uczepiła	uczepiłoby się by się uczepiło	uczepiliby się by się uczepili	uczepiłyby się by się uczepiły

bezosobnik: uczepiono by się

bezokolicznik: uczepić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uczepiwszy się

gerundium: uczepienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uczepienie się	uczepienia się
D.	uczepienia się	uczepień się
C.	uczepieniu się	uczepieniom się
B.	uczepienie się	uczepienia się
N.	uczepieniem się	uczepieniami się
Ms.	uczepieniu się	uczepieniach się
W.	uczepienie się	uczepienia się

odpowiednik aspektowy: uczepiać się

Składnia

Rz_osobowy

uczepić się

CZEGO

Frazeologizmy

ktoś uczepił się czegoś jak pijany płotu

Data ostatniej modyfikacji: 24.03.2014