Chronologizacja
Pochodzenie
śr.-w.-niem. kamīn 'palenisko, kominek; komin'
z łac. camīnus 'piec, kominek'
1. na dachu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Połączenia
- blaszany, ceglany, murowany, otynkowany; pochylony, wysoki; nieszczelny komin
- komin domu, budynku, lokomotywy, statku
- komin na dachu, na statku
- dym z komina
- komin dymi
- budować, naprawić/naprawiać, podwyższyć, rozebrać komin
- wejść/wchodzić, wdrapać się na komin; wejść przez komin
- ktoś pali jak komin
Cytaty
|
O trzysta kroków, tuż za zakrętem drogi, unosił się dym z komina samotnej chałupy. źródło: NKJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963 |
|
|
Pożar na tankowcu objął już prawie cały pokład i sięgał do komina na rufie. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dziękuję Ci, Kapitanie, 1996 |
|
|
Wichura pozrywała kawałki dachu i naruszyła kominy, wybiła szyby w oknach, deszcz zalał korytarze, pokoje i magazyn. źródło: NKJP: I. Koba: Strzegocin: Cieknący problem dawnego klasztoru, Tygodnik Ciechanowski, 2008-09-01 |
|
|
Tam bielił się wśród lip stary dworek z ogromnym słomianym dachem, z wielkim kołem bocianiego gniazda, z topornie ulepionym kominem, z krzywymi kolumienkami ganku. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 2006 |
|
|
Budynek strażnicy wymaga wykonania robót zabezpieczających komin i dach oraz pomiarów instalacji elektrycznej, zaś w budynku pszczelarni konieczna jest naprawa pokrycia i przemurowanie kominów. źródło: NKJP: (r): Nie ma pieniędzy na remont pałacu, Gazeta Częstochowska, 2008-09-18 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komin |
kominy |
|
| D. | komina |
kominów |
|
| C. | kominowi |
kominom |
|
| B. | komin |
kominy |
|
| N. | kominem |
kominami |
|
| Ms. | kominie |
kominach |
|
| W. | kominie |
kominy |
2. wolno stojący
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | budowla |
Połączenia
- 40-metrowy, 100-metrowy, 150-metrowy; wysoki komin; komin ciepłowniczy, fabryczny, przemysłowy
- komin browaru, cegielni, cukrowni, elektrociepłowni, elektrowni, huty, kotłowni
- komin ma ileś metrów; kominy dymiły, sterczały
- burzyć, wysadzić, zburzyć komin
Cytaty
|
Mieszkańcy Gorzowa wreszcie odetchną czystym powietrzem: od jutra przestają dymić kominy elektrociepłowni, bo ta przechodzi na opalanie gazem. źródło: NKJP: Artur Brykner: Gorzów na gaz, Gazeta Wyborcza, 1999-01-12 |
|
|
W krajobrazie dominują potężne kominy elektrowni i linie energetyczne wysokiego napięcia. źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1997 |
|
|
Mam jakiś niewytłumaczalny sentyment do kominów starych cegielni, dziś często wysadzanych w powietrze przez saperów. Ostatnio w Szczucinie legł w gruzach komin cegielni książąt Lubomirskich. źródło: NKJP: Kominy, Dziennik Polski, 2002-08-16 |
|
|
W 1979 roku kocioł zaczął pracę. Wtedy też stanął najwyższy, 150-metrowy komin przy Elektrowni. źródło: NKJP: Dionizy Garbacz: Zmiany w czasach przełomu, Sztafeta, 2002 |
|
|
Od 2. połowy XIX wieku na horyzoncie łódzkim, poza wieloma kominami fabrycznymi, zaczęły dominować również wieże obiektów sakralnych różnych religii i wyznań. źródło: NKJP: Marek Budziarek: Świątynie Łodzi, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komin |
kominy |
|
| D. | komina |
kominów |
|
| C. | kominowi |
kominom |
|
| B. | komin |
kominy |
|
| N. | kominem |
kominami |
|
| Ms. | kominie |
kominach |
|
| W. | kominie |
kominy |
Składnia
|
+ | komin | + |
CZEGO
|
|
|
+ | komin | + |
JAKI
|
3. przewód
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | urządzenie |
Połączenia
- komin dymowy, nawiewny, spalinowy, wyciągowy
- przekrój komina
- czyścić komin
Cytaty
|
Przekrój czopuchów dla kominów z naturalnym ciągiem, odprowadzających spaliny z kotłów opalanych paliwem stałym powinien być co najmniej o 40 proc. większy od przekroju komina. źródło: NKJP: Praktyczniejszy uniwersalny, Dziennik Polski, 2004-04-14 |
|
|
Przez garaż biegnie pion kanalizacyjny, znajduje się w nim także komin spalinowy z czyszczakiem. źródło: NKJP: Prezydent miasta Krakowa ogłasza przetarg ustny nieograniczony na sprzedaż nieruchomości stanowiących własność Gminy Miejskiej Kraków, Dziennik Polski, 2006-03-24 |
|
|
Przyczyną zatrucia były prawdopodobnie niesprawne przewody kominowe. Straż Pożarna i przedstawiciel firmy MK Kraków zarządzającej budynkiem, sprawdzają stan techniczny kominów dymowych i wentylacyjnych. źródło: NKJP: (jp): Zatrucie tlenkiem węgla, Głos Pasłęka, 2004 |
|
|
Montaż komina odbywa się dwuetapowo - najpierw instaluje się wewnątrz budynku czopuch, który wyprowadza się na zewnątrz, a następnie przy ścianie zewnętrznej ustawia się komin wyprowadzając jego końcówkę ponad dach budynku. źródło: NKJP: Kominy i systemy kominowe, Dziennik Polski, 2003-12-17 |
|
|
Warto zaznaczyć, że modernizacja obejmuje również naprawę nawiewów, bowiem w ciągach kominów wentylacyjnych pomieszczeń socjalnych, działają one w odwrotnym kierunku niż powinny. źródło: NKJP: Wyłożą z własnej kieszeni, Dziennik Polski, 2004-02-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komin |
kominy |
|
| D. | komina |
kominów |
|
| C. | kominowi |
kominom |
|
| B. | komin |
kominy |
|
| N. | kominem |
kominami |
|
| Ms. | kominie |
kominach |
|
| W. | kominie |
kominy |
4. piec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | piec I |
Połączenia
- komin w kuchni
- okap komina
- kuchnia z kominem; świerszcz za kominem
- rozpalać pod kominem
- gotować na kominie; grzać się, siedzieć przy kominie; rozpalić ogień w kominie
Cytaty
|
Kucharcia stała przy kominie i mieszała coś ogromną warząchwią. źródło: KWSJP: Maria Krüger: Godzina pąsowej róży, 1960 |
|
|
Popchnęła kołyskę, aż uderzyła o ścianę przy oknie, i zabrała się do odcedzania stygnących na kominie ziemniaków dla świń. źródło: NKJP: Albin Bobruk: Zagony Rososzy, 1984 |
|
|
Kiedy nieco się rozgrzał przy kominie i łyknął gorącego wina z korzeniami, zaraz rozpoczął opowieść. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004 |
|
|
Nieznajomy, zdając się nie dostrzegać niczego wokół siebie, patrzył w ogień buzujący na kominie i co jakiś czas końcem cybucha mocno nadpalonej lulki uderzał cicho o blat stołu. źródło: NKJP: Artur Klingen: Kawaler pokutnego krzyża, 1976 |
|
|
Litwak zakradł się pod okno chaty i widzi, jak rabi rozpala pod kominem, a potem słyszy, jak wychodząc zapewnia biedną kobietę, że za tydzień znowu przyjdzie, by zaopatrzyć ją w opał. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komin |
kominy |
|
| D. | komina |
kominów |
|
| C. | kominowi |
kominom |
|
| B. | komin |
kominy |
|
| N. | kominem |
kominami |
|
| Ms. | kominie |
kominach |
|
| W. | kominie |
kominy |
5. skalny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
Połączenia
- trudny, pionowy, stromy; skalny komin; komin północny, zachodni
- wejście, wspinaczka kominem
- wspinać się kominem
Cytaty
|
W lipcu 1969 r. dwoje taterników wspinało się kominem wyprowadzającym na przełączkę między wierzchołkami. źródło: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979 |
|
|
Wspinaczka w kominie jest prawie instynktowna i naturalna. W szerszej części komina zapierałam się plecami o jedną ścianę, stopami o drugą i podpierając się rękoma przesuwałam się wyżej. źródło: NKJP: Wanda Rutkiewicz: Na jednej linie, 2010 |
|
|
Dziesięć lat swojej błyskotliwej kariery wspinacza zamknął Motyka atakiem na komin Świerza w zachodniej ścianie Kościelca - to była jego ostatnia wspinaczka przed wybuchem wojny. źródło: NKJP: Stanisław Motyka, Wojciech Szatkowski: Mój przyjaciel granit (cz. 2) (opowieść o Stanisławie Motyce), Tygodnik Podhalański , 1999 |
|
|
W swoim tatrzańskim dorobku miał 22 pierwsze przejścia letnie i zimowe. Wśród nich znajduje się letnie wejście granią Żabiego Mnicha i północnym kominem na Wyżnią Żabią Przełęcz [...]. źródło: NKJP: Jolanta Flach: Narciarskim śladem, Tygodnik Podhalański, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komin |
kominy |
|
| D. | komina |
kominów |
|
| C. | kominowi |
kominom |
|
| B. | komin |
kominy |
|
| N. | kominem |
kominami |
|
| Ms. | kominie |
kominach |
|
| W. | kominie |
kominy |
6. szal
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki
Cytaty
|
Komin jest świetną alternatywą dla osób, które tak jak ja mają dwie lewe ręce do układania i wiązania różnego rodzaju chust, apaszek i szalików. źródło: Internet: inbluejeans-kasia.blogspot.com |
|
|
Stylowe kominy zaczęły zastępować szale i chusty już w zeszłym sezonie jesienno-zimowym. Tej zimy są hitem numer jeden. źródło: Internet: abcmody.pl |
|
|
Dla mnie po prostu to jedna wielka sprzeczność, zakładać komin, bo w szyję zimno, a dół odkryty... źródło: Internet: makelifeeasier.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komin |
kominy |
|
| D. | komina |
kominów |
|
| C. | kominowi |
kominom |
|
| B. | komin |
kominy |
|
| N. | kominem |
kominami |
|
| Ms. | kominie |
kominach |
|
| W. | kominie |
kominy |
7. powietrzny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | prąd |
Połączenia
- dobry, mocny, słaby komin; komin cieplny, powietrzny, termiczny
Cytaty
|
Powstający komin cieplny ma wielkie znaczenie dla formowania się chmur i cyrkulacji atmosferycznej nawet w odległych od płoni rejonach. źródło: NKJP: Jan Węsławski: Oazy polarnych oceanów, Wiedza i Życie, 1998 |
|
|
Nad wyschniętym sosnowym lasem jest dobry komin. Szybowiec nabiera wysokości, po czym skręcamy w stronę Bielska-Białej. źródło: NKJP: Wojciech Markiewicz: Wniebowzięci, Polityka, 2009-06-06 |
|
|
Miałem już założony sprzęt, silnik pracował, ale jeszcze stałem na ziemi. Nagle komin ciepłego powietrza porwał mnie do góry. źródło: NKJP: Podniebna pasja Janusza J., Dziennik Polski , 2003-08-29 |
|
|
Za każdym razem emocje wzbudza wejście w komin powietrzny - i pytanie czy będzie mocny, czy słaby. źródło: NKJP: Józef Figura: W powietrznym żywiole, Tygodnik Podhalański, 1999 |
|
|
Podstawą latania na szybowcu jest korzystanie z kominów termicznych. źródło: NKJP: Na szybowcach i sankach, Dziennik Polski, 2000-12-28 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komin |
kominy |
|
| D. | komina |
kominów |
|
| C. | kominowi |
kominom |
|
| B. | komin |
kominy |
|
| N. | kominem |
kominami |
|
| Ms. | kominie |
kominach |
|
| W. | kominie |
kominy |
Składnia
|
|
+ | komin | + |
(JAKI)
|
8. finansowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Połączenia
- komin cenowy, dochodowy, finansowy, płacowy, zarobkowy
- obcinać, ograniczać, likwidować; tworzyć kominy
Cytaty
|
Za trzy miesiące sytuacja się unormuje, kominy cenowe znikną - przewiduje Mirosław Ziółek. - Większość materiałów będzie jednak nadal drożała. Prawie wszyscy producenci zawiadomili nas, że podniosą ceny o 7-10 proc. źródło: NKJP: Urszula Szyperska: Tylko spokojnie, Polityka, 2007-04-21 |
|
|
Państwo za pomocą systemu podatkowego nie tyle zmniejsza zróżnicowania, ile raczej przesuwa strumień dochodów, tworząc nowe kominy dochodowe. źródło: NKJP: Janusz Jankowiak, Gazeta Wyborcza, 1995-04-28 |
|
|
Sejm uchwalił ustawę, która obcina kominy płacowe szefów firm państwowych, spółek z przeważającym udziałem skarbu państwa, kas chorych oraz w samorządach. źródło: NKJP: Rok na skróty, Dziennik Polski, 2001-01-08 |
|
|
Kiedyś mieli po siedemnaście groszy od sztuki, a przedtem jeszcze więcej, ale wtrącił się NIK, bo powstawały straszne kominy. NIK chciałby bardziej jeszcze te zarobki obciąć, ale ekspert japoński przekonywał, że byłoby to niesłuszne. źródło: NKJP: Hanna Krall: Świadomość, Polityka, 1980 |
|
|
Z prezesem Ruchu najpóźniej do piątku muszę dogadać się w sprawie kontraktu. Na pewno nie zażądam pensji, która stworzy jakiś komin płacowy w klubie. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komin |
kominy |
|
| D. | komina |
kominów |
|
| C. | kominowi |
kominom |
|
| B. | komin |
kominy |
|
| N. | kominem |
kominami |
|
| Ms. | kominie |
kominach |
|
| W. | kominie |
kominy |
Składnia
|
|
+ | komin | + |
JAKI
|