UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

męczennik

Chronologizacja

1414, SStp
W postaci: męczenik

Pochodzenie

Zob. męczyć

1. chrześcijański

Definicja

rel.

osoba, która poniosła śmierć za wiarę

Noty o użyciu

Używany w nazwach, np. Pięciu Braci Męczenników.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

Połączenia

prawdziwy; święty, wielki; czczony męczennik; anonimowi; beatyfikowani, błogosławieni; chrześcijańscy; hiszpańscy, polscy, rzymscy; nieznani; nowi; pierwsi, współcześni męczennicy
męczennik wiary; Kościoła; Polski
męczennik za wiarę
męczennik i biskup, męczennik i święty
biskup, kapłan, ksiądz męczennik
aureola; ciało; kości, relikwie, szczątki; szaty; śmierć; beatyfikacja, kanonizacja; rola; mina; miano męczennika, krew, zwłoki; cmentarz, groby; ekumenizm; kult; lista; pamięć; świadectwo; tysiące; Kościół; kaplica, pomnik męczenników; Plac, Wzgórze Męczenników
kandydat na męczennika
upamiętniający męczenników
poświęcony męczennikom
być męczennikiem
uznany za męczennika

Cytaty

	Watykańska Kongregacja ds. Kanonizacji drobiazgowo analizuje dowody na to, iż ks. Popiełuszko był męczennikiem za wiarę, a nie tylko ofiarą prześladowań politycznych - taki jest bowiem warunek beatyfikacji. źródło: NKJP: Generał pod sąd, Dziennik Polski - Kraj, 2000-08-22
	[...] beatyfikowani męczennicy nie byli związani z żadnym ugrupowaniem politycznym czy ideologią. Ponieśli śmierć jedynie dlatego, że dochowali wierności nauce Chrystusa. źródło: NKJP: Ofiary terroru, Dziennik Polski - Świat, 2001-03-12
	Na najstarszych obrazach św. Jerzy przedstawiany jest podobnie jak i inni chrześcijańscy święci męczennicy za wiarę - ubrany w tunikę i chlamidę stoi wyprostowany, a w ręku trzyma krzyż - symbol męczeństwa. źródło: NKJP: Georgi Minczew: Święta księga, ikona, obrzęd: teksty kanoniczne a ich funkcjonowanie w sztuce sakralnej i folklorze Słowian na Bałkanach, 2003
	[...]do chwały ołtarzy wyniesiona została najliczniejsza w historii Kościoła katolickiego grupa błogosławionych. Wśród beatyfikowanych męczenników znalazło się 37 kapłanów, zakonnicy i zakonnice, a także 39 świeckich. źródło: NKJP: Ofiary terroru, Dziennik Polski - Świat, 2001-03-12
	Jan Paweł II mówił, że męczennicy z Pratulina za wierność prawdzie Chrystusowej i w obronie jedności Kościoła złożyli życie, tak jak Chrystus, który siebie oddał w ofierze za nich. źródło: NKJP: (PAP): Modlitwa o jedność, Dziennik Polski - Kraj, 1999-06-11
	Podczas mszy Jan Paweł II wystąpił w purpurowych szatach liturgicznych, jakie nosi papież, gdy są beatyfikowani lub kanonizowani męczennicy Kościoła. źródło: NKJP: Prawda krzyża, Dziennik Polski - Świat, 2003-09-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	męczennik	męczennicy	ndepr
M.	męczennik	męczenniki	depr
D.	męczennika	męczenników
C.	męczennikowi	męczennikom
B.	męczennika	męczenników
N.	męczennikiem	męczennikami
Ms.	męczenniku	męczennikach
W.	męczenniku	męczennicy	ndepr
W.	męczenniku	męczenniki	depr

Składnia

	+	męczennik	+	(CZEGO)
	+	męczennik	+	(za CO)

2. faszyzmu

Definicja

osoba, która jest męczona, torturowana, zwykle ofiara jakiegoś reżimu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

męczennicy komunizmu, reżimu; rewolucji, stanu wojennego, wojny; Oświęcimia
męczennicy z czasów II wojny światowej

Cytaty

	Minister przypomniał, że lokalizacja dyskoteki w miejscu cierpienia obraża nie tylko Żydów, ale dziesiątki tysięcy potomków polskich męczenników Oświęcimia. źródło: NKJP: Elżbieta Ringer: Zaproszenie dla Putina, Dziennik Polski - Świat, 2000-09-15
	Nie chciałem, by była to szkolna wycieczka. Dlatego przewidziałem zobaczenie ściany będącej fragmentem ekspozycji, na której znajdują się setki fotografii anonimowych męczenników obozu. źródło: NKJP: Fotografia tożsamości, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-09-13 -
	Kilkuosobowa delegacja złożyła kwiaty pod pomnikiem męczenników faszyzmu zamordowanych podczas minionej wojny w tej wsi. źródło: NKJP: Ślubowanie ze słonecznikiem, Dziennik Polski - Miechów, 2002-10-05
	Trwa proces kanonizacyjny 98 polskich męczenników z czasów II wojny światowej. źródło: NKJP: Violetta Polak: Świetych obcowanie, Gazeta Wyborcza , 1994-05-25
	[...] car i członkowie rodziny, rozstrzelani przez bolszewików 17 lipca 1918 roku, zostaną kanonizowani wraz z tysiącem innych wyznawców prawosławia uznanych za męczenników komunizmu. Będzie to zatem, w przypadku Mikołaja II, nie tyle kanonizacja za życie zgodne z wiarą, ile za śmierć. źródło: NKJP: (PAP): Męczennik komunizmu, Dziennik Polski - Świat, 2000-08-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	męczennik	męczennicy	ndepr
M.	męczennik	męczenniki	depr
D.	męczennika	męczenników
C.	męczennikowi	męczennikom
B.	męczennika	męczenników
N.	męczennikiem	męczennikami
Ms.	męczenniku	męczennikach
W.	męczenniku	męczennicy	ndepr
W.	męczenniku	męczenniki	depr

Składnia

męczennik

CZEGO

3. narodowy

Definicja

osoba, która cierpi albo ponosi śmierć dla jakiejś idei

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

męczennik miłości, nauki; wolności; sprawy (ludowej, narodowej...)
męczennik za jakąś sprawę, za wolność
męczenniki i bohater
poeta męczennik

Cytaty

	W Polsce Ledóchowski wyrósł niespodziewanie dla siebie na męczennika narodowego. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968
	To prawdziwy męczennik nauki. Zamiast w wygodnym łóżku śpi w podziemnej grocie... z nietoperzami. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962
	Stworzył tę powieść fanatyk precyzji i doskonałości, męczennik pracy twórczej tak zdyscyplinowanej i nieustannej, że przypominała katorgę. Pomysł „Pani Bovary” przyszedł mu paradoksalnie do głowy podczas podróży na Wschód. źródło: NKJP: Helena Zaworska: Klasycy na wakacje, Gazeta Wyborcza, 1992-07-17
	Jan Paweł II nawiązał do 60. rocznicy śmierci św. Maksymiliana Marii Kolbego. - Niech pamięć o tym męczenniku miłości pomaga wierzącym bez wahania i kompromisów iść za Chrystusem i Jego Ewangelią - wezwał papież. źródło: NKJP: (KAI): Modlitwa za naród, Dziennik Polski - Świat , 2001-08-16
	Miasta polskie przenikał ogień niepokojów społecznych i powszechnie wierzono, że tylko legendarny Komendant Legionów i męczennik za sprawę polską zdoła zapanować nad sytuacją w odradzającej się Rzeczypospolitej. źródło: NKJP: Dwa wagony, Dziennik Polski - Kraj, 2003-11-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	męczennik	męczennicy	ndepr
M.	męczennik	męczenniki	depr
D.	męczennika	męczenników
C.	męczennikowi	męczennikom
B.	męczennika	męczenników
N.	męczennikiem	męczennikami
Ms.	męczenniku	męczennikach
W.	męczenniku	męczennicy	ndepr
W.	męczenniku	męczenniki	depr

Składnia

	+	męczennik	+	CZEGO
	+	męczennik	+	za CO

Data ostatniej modyfikacji: 02.07.2025