UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

upamiętnić

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pamięć

Definicja

spowodować, że jakieś wydarzenie, rzecz lub osoba zostaną utrwalone w pamięci ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uwiecznić, uwiekopomnić

Połączenia

  • upamiętnić bitwę, martyrologię, męczeństwo, miejsce, nazwisko, rocznicę, spotkanie, śmierć, udział, walkę, wydarzenie, zwycięstwo; patrona, ofiary, poległych, pomordowanych, żołnierzy
  • upamiętnić pomnikiem, tablicą, wpisem do księgi
  • upamiętnić w księdze honorowej, w wierszu
  • uczcić i upamiętnić
  • miejsce, komitet upamiętnienia, coś warte upamiętnienia

Cytaty

Mojżesz upamiętnił wydarzenie ustanowieniem święta Paschy.

źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Jego śmierć upamiętniono tablicą.

źródło: KWSJP: Jan Bijak: Piekłem nie postraszy, 1982

Interesuje nas wszystko, co wiąże się z działalnością kobiet w czasie II wojny światowej - na wszystkich frontach. Chcemy również pokazać [...] wszystkie miejsca w Polsce, gdzie upamiętniono kobiety z tego okresu.

źródło: KWSJP: Małgorzata Litwin: Ocalić od zapomnienia, Gazeta Miejska, 2002, nr 10

Miasto Berszeba nazwano tak dla upamiętnienia przymierza Abrahama z Abimelechem.

źródło: KWSJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu: szkice z krytyki biblijnej, 1981

Niedaleko […] inna pamiątkowa wyrzutnia. Obok niej […] metalowy pomnik w kształcie symbolu planety Merkury z wpisaną weń siódemką. Ma on upamiętnić siedmiu kosmonautów, którzy brali udział w pierwszym […] załogowym programie amerykańskim „Merkury”.

źródło: KWSJP: Sławomir Ruciński: ...TRZY ...DWA ...ZERO!, prasa, 1971

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. upamiętnię
upamiętnimy
2 os. upamiętnisz
upamiętnicie
3 os. upamiętni
upamiętnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. upamiętniłem
+(e)m upamiętnił
upamiętniłam
+(e)m upamiętniła
upamiętniłom
+(e)m upamiętniło
upamiętniliśmy
+(e)śmy upamiętnili
upamiętniłyśmy
+(e)śmy upamiętniły
2 os. upamiętniłeś
+(e)ś upamiętnił
upamiętniłaś
+(e)ś upamiętniła
upamiętniłoś
+(e)ś upamiętniło
upamiętniliście
+(e)ście upamiętnili
upamiętniłyście
+(e)ście upamiętniły
3 os. upamiętnił
upamiętniła
upamiętniło
upamiętnili
upamiętniły

bezosobnik: upamiętniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. upamiętnijmy
2 os. upamiętnij
upamiętnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. upamiętniłbym
bym upamiętnił
upamiętniłabym
bym upamiętniła
upamiętniłobym
bym upamiętniło
upamiętnilibyśmy
byśmy upamiętnili
upamiętniłybyśmy
byśmy upamiętniły
2 os. upamiętniłbyś
byś upamiętnił
upamiętniłabyś
byś upamiętniła
upamiętniłobyś
byś upamiętniło
upamiętnilibyście
byście upamiętnili
upamiętniłybyście
byście upamiętniły
3 os. upamiętniłby
by upamiętnił
upamiętniłaby
by upamiętniła
upamiętniłoby
by upamiętniło
upamiętniliby
by upamiętnili
upamiętniłyby
by upamiętniły

bezosobnik: upamiętniono by

bezokolicznik: upamiętnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: upamiętniwszy

gerundium: upamiętnienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. upamiętnienie
upamiętnienia
D. upamiętnienia
upamiętnień
C. upamiętnieniu
upamiętnieniom
B. upamiętnienie
upamiętnienia
N. upamiętnieniem
upamiętnieniami
Ms. upamiętnieniu
upamiętnieniach
W. upamiętnienie
upamiętnienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: upamiętniony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. upamiętniony
upamiętniony
upamiętniony
upamiętnione
upamiętniona
D. upamiętnionego
upamiętnionego
upamiętnionego
upamiętnionego
upamiętnionej
C. upamiętnionemu
upamiętnionemu
upamiętnionemu
upamiętnionemu
upamiętnionej
B. upamiętnionego
upamiętnionego
upamiętniony
upamiętnione
upamiętnioną
N. upamiętnionym
upamiętnionym
upamiętnionym
upamiętnionym
upamiętnioną
Ms. upamiętnionym
upamiętnionym
upamiętnionym
upamiętnionym
upamiętnionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. upamiętnieni
upamiętnieni
upamiętnione
upamiętnione
D. upamiętnionych
upamiętnionych
upamiętnionych
upamiętnionych
C. upamiętnionym
upamiętnionym
upamiętnionym
upamiętnionym
B. upamiętnionych
upamiętnionych
upamiętnionych
upamiętnione
N. upamiętnionymi
upamiętnionymi
upamiętnionymi
upamiętnionymi
Ms. upamiętnionych
upamiętnionych
upamiętnionych
upamiętnionych

odpowiednik aspektowy: upamiętniać

Składnia

Rzosobowy + upamiętnić +
KOGO/CO + (CZYM)
Rznieżywotny + upamiętnić +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 01.09.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj