UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dynastia

Chronologizacja

SPXVI: dynastyja, SJPXVII: dynastyja, SWil: dynastja, SJPWar: dynastja, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. śred. dynastīa

z gr. dynasteía 'władza, zwierzchnictwo'

1. królewska

Definicja

ród, z którego wywodzą się dziedziczni władcy jakiegoś państwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ród

Połączenia

dziedziczna, nowa, obca, panująca dynastia; dynastia jagiellońska, piastowska; habsburska, mandżurska, sabaudzka, saska, tebańska; królewska, książęca
XVII, XX, XXI dynastia (tebańska)
dynastia Han, Ming
dynastia Andegawenów, Arpadów, Burbonów, Grimaldich, Habsburgów, Jagiellonów, Karolingów, Luksemburgów, Merowingów, Piastów, Romanowów, Romanowych, Rurykowiczów, Wazów, Wettynów, Wielkich Mogołów; królów, książąt, szejków
ciągłość; (dać) początek; członek, król, przedstawiciel, władca, władczyni, założyciel; gałąź, linia dynastii; w obrębie dynastii
cesarz, faraon, kalif, król, książę, monarcha, władca z jakiejś dynastii
pokrewieństwo, powinowactwo z dynastią
pokrewieństwo, powinowactwo; spokrewniony z dynastią
dynastia króluje, panuje, rządzi, włada; wygasła; obejmuje, odzyskuje, przejmuje, sprawuje władzę; wywodzi się od kogoś/skądś
zakładać, założyć, zapoczątkować; obalić, zdetronizować dynastię; podtrzymanie, przedłużenie dynastii
pochodzić z dynastii

Cytaty

	Skarga ponuro zapowiadał: „Język swój potracicie” [...]. Współcześni mu publicyści grozili rodakom, że pod berłem króla z dynastii Habsburgów, gdyby taki zasiadł na tronie, język niemiecki wyprze polszczyznę, podobnie jak to się stało w Czechach. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002
	Pepin sam, w porozumieniu i z błogosławieństwem papieża Stefana III, ogłosił się w 753 r. królem państwa frankońskiego. W ten sposób zapoczątkowana została dynastia królewska, zwana dynastią Karolingów. źródło: NKJP: Pjahr: Historia Francji, Wikipedia.pl, 2009-05-07
	Podjęła [...] próbę przeniesienia na grunt polski zachodnioeuropejskiego modelu ustrojowego z silną pozycją monarchy. Chcąc stworzyć podstawy niezależności materialnej dynastii, wykupywała dobra królewskie - przede wszystkim na Litwie. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994
	O państwie osmańskim drugiej połowy XIX w. mówiono, że dynastię miało turecką, armię przeważnie albańską, duchowieństwo w znacznej mierze arabskie, handel grecki, ormiański i żydowski, dyplomację ormiańską i grecką, kulturę (w warstwach oświeconych) perską i francuską. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967
	Afganowie potrafili zakładać potężne imperia i dynastie w Indiach czy w Persji. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Afganistan, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1996-12-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dynastia	dynastie
D.	dynastii	dynastii	neut
D.	dynastii	dynastyj	char
C.	dynastii	dynastiom
B.	dynastię	dynastie
N.	dynastią	dynastiami
Ms.	dynastii	dynastiach
W.	dynastio	dynastie

2. artystyczna

Definicja

wielopokoleniowa rodzina o wyjątkowych zasługach w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne