UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmieszać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. mieszać

1. składniki

Definicja

mieszając, połączyć ze sobą składniki czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pomieszać, wymieszać
hiperonimy:  połączyć

Połączenia

  • zmieszać masło, mąkę, oliwę, sól, śmietanę, wino, wodę, wódkę z czymś; odpady, składniki, substancje
  • zmieszany śnieg; zmieszana krew, glina, ziemia; zmieszane błoto z czymś
  • zmieszać coś z koniakiem, z majonezem, z musztardą, z sokiem, z wodą
  • zmieszać dokładnie; pół na pół
  • należy zmieszać

Cytaty

Wówczas także zeznał, że w nocy z 24 na 25 lutego wypił pół litra wódki czystej „do kolacji”. W sądzie natomiast twierdził, że wódkę zmieszał z „Mirindą”, zatem alkoholu wypił o połowę mniej.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki, Lech Ufel: O miejsce w górze tabeli, Polityka nr 20/1980

Odsypać 1 łyżkę mąki pszennej, a pozostałą mąkę zmieszać z mąką ziemniaczaną, proszkiem do pieczenia oraz szczyptą soli i miksując, stopniowo dodawać do masy.

źródło: NKJP: Teresa Miazgowska: Kuchnia nr 12/1998

Odpady pochodziły z przeróbki amoniaku zmieszanego ze spirytusem, który był odprawiany z Niemiec jako rozpuszczalnik.

źródło: NKJP: (PAP): Toksyczne substancje obok polskiej granicy, Metropol nr 6/04/2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmieszam
 zmieszamy
2 os. zmieszasz
 zmieszacie
3 os. zmiesza
 zmieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieszałem
+(e)m zmieszał
 zmieszałam
+(e)m zmieszała
 zmieszałom
+(e)m zmieszało
 zmieszaliśmy
+(e)śmy zmieszali
 zmieszałyśmy
+(e)śmy zmieszały
2 os. zmieszałeś
+(e)ś zmieszał
 zmieszałaś
+(e)ś zmieszała
 zmieszałoś
+(e)ś zmieszało
 zmieszaliście
+(e)ście zmieszali
 zmieszałyście
+(e)ście zmieszały
3 os. zmieszał
 zmieszała
 zmieszało
 zmieszali
 zmieszały

bezosobnik: zmieszano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmieszajmy
2 os. zmieszaj
 zmieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieszałbym
bym zmieszał
 zmieszałabym
bym zmieszała
 zmieszałobym
bym zmieszało
 zmieszalibyśmy
byśmy zmieszali
 zmieszałybyśmy
byśmy zmieszały
2 os. zmieszałbyś
byś zmieszał
 zmieszałabyś
byś zmieszała
 zmieszałobyś
byś zmieszało
 zmieszalibyście
byście zmieszali
 zmieszałybyście
byście zmieszały
3 os. zmieszałby
by zmieszał
 zmieszałaby
by zmieszała
 zmieszałoby
by zmieszało
 zmieszaliby
by zmieszali
 zmieszałyby
by zmieszały

bezosobnik: zmieszano by

bezokolicznik: zmieszać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmieszawszy

gerundium: zmieszanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmieszany

odpowiednik aspektowy: mieszać

Składnia

bez ograniczeń + zmieszać +
CO + (z CZYM)
bez ograniczeń + zmieszać +
CO[sub]pl[/sub]

2. style

Definicja

zestawić razem różnorodne elementy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pomieszać, wymieszać
hiperonimy:  zestawić

Połączenia

  • zmieszane głosy, zapachy
  • zmieszany zachwyt z wdzięcznością, wstyd z upokorzeniem; zmieszana drwina z politowaniem, prawda z nieprawdą, zazdrość z podziwem, złość z żalem; zmieszane rozczarowanie z irytacją, zadowolenie z dumą

Cytaty

Słychać było stuk naczyń, talerzy i zmieszane głosy i śmiechy.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół o diament, 1947

Zapach palącej się nafty, zmieszany z wonią sadzy, drażniący i mdły, sprawił, że natychmiast palcami w wełnianych rękawiczkach zatkały sobie nos.

źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1998

To wielkie zadanie dla socjologów i psychologów: odpowiedzieć na pytanie, dlaczego w kraju, w którym panuje rekordowe bezrobocie, w czasach, gdy wiedza i umiejętności naprawdę procentują, ogromne rzesze młodych ogarnął tumiwisizm zmieszany z oczekiwaniem na mannę z nieba.

źródło: NKJP: Alternatywy 5, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-04-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmieszam
 zmieszamy
2 os. zmieszasz
 zmieszacie
3 os. zmiesza
 zmieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieszałem
+(e)m zmieszał
 zmieszałam
+(e)m zmieszała
 zmieszałom
+(e)m zmieszało
 zmieszaliśmy
+(e)śmy zmieszali
 zmieszałyśmy
+(e)śmy zmieszały
2 os. zmieszałeś
+(e)ś zmieszał
 zmieszałaś
+(e)ś zmieszała
 zmieszałoś
+(e)ś zmieszało
 zmieszaliście
+(e)ście zmieszali
 zmieszałyście
+(e)ście zmieszały
3 os. zmieszał
 zmieszała
 zmieszało
 zmieszali
 zmieszały

bezosobnik: zmieszano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmieszajmy
2 os. zmieszaj
 zmieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieszałbym
bym zmieszał
 zmieszałabym
bym zmieszała
 zmieszałobym
bym zmieszało
 zmieszalibyśmy
byśmy zmieszali
 zmieszałybyśmy
byśmy zmieszały
2 os. zmieszałbyś
byś zmieszał
 zmieszałabyś
byś zmieszała
 zmieszałobyś
byś zmieszało
 zmieszalibyście
byście zmieszali
 zmieszałybyście
byście zmieszały
3 os. zmieszałby
by zmieszał
 zmieszałaby
by zmieszała
 zmieszałoby
by zmieszało
 zmieszaliby
by zmieszali
 zmieszałyby
by zmieszały

bezosobnik: zmieszano by

bezokolicznik: zmieszać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmieszawszy

gerundium: zmieszanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmieszany

odpowiednik aspektowy: mieszać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + zmieszać +
CO + (z CZYM)
bez ograniczeń + zmieszać +
CO[sub]pl[/sub]

3. speszyć

Definicja

wprawić w zakłopotanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  speszyć, zawstydzić, zdeprymować

Cytaty

Może on nie całkiem wymyślił sobie ten Paryż po to tylko, żeby ją zadziwić, podrażnić i zmieszać do końca?

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

- Wiecie, że seirany mogą tylko wystartować? Nie wiecie? Lądowania nie przewidziano... Sakamoto nie zmieszał jego sarkastyczny ton.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmieszam
 zmieszamy
2 os. zmieszasz
 zmieszacie
3 os. zmiesza
 zmieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieszałem
+(e)m zmieszał
 zmieszałam
+(e)m zmieszała
 zmieszałom
+(e)m zmieszało
 zmieszaliśmy
+(e)śmy zmieszali
 zmieszałyśmy
+(e)śmy zmieszały
2 os. zmieszałeś
+(e)ś zmieszał
 zmieszałaś
+(e)ś zmieszała
 zmieszałoś
+(e)ś zmieszało
 zmieszaliście
+(e)ście zmieszali
 zmieszałyście
+(e)ście zmieszały
3 os. zmieszał
 zmieszała
 zmieszało
 zmieszali
 zmieszały

bezosobnik: zmieszano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmieszajmy
2 os. zmieszaj
 zmieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieszałbym
bym zmieszał
 zmieszałabym
bym zmieszała
 zmieszałobym
bym zmieszało
 zmieszalibyśmy
byśmy zmieszali
 zmieszałybyśmy
byśmy zmieszały
2 os. zmieszałbyś
byś zmieszał
 zmieszałabyś
byś zmieszała
 zmieszałobyś
byś zmieszało
 zmieszalibyście
byście zmieszali
 zmieszałybyście
byście zmieszały
3 os. zmieszałby
by zmieszał
 zmieszałaby
by zmieszała
 zmieszałoby
by zmieszało
 zmieszaliby
by zmieszali
 zmieszałyby
by zmieszały

bezosobnik: zmieszano by

bezokolicznik: zmieszać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmieszawszy

gerundium: zmieszanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmieszany

odpowiednik aspektowy: mieszać

Składnia

bez ograniczeń + zmieszać +
KOGO

Frazeologizmy

ktoś zmieszał kogoś z błotem
Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN