UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okupić

Chronologizacja

1392, SStp

Pochodzenie

Zob.  kupić 

1. zdrowiem

Definicja

książk. 
ponieść określone niewygody lub doznać czegoś złego jako konsekwencję osiągnięcia pewnego wartościowego dla siebie celu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • okupić sukces czymś
  • okupić cierpieniem, krwią, ofiarą, stratą, życiem
  • ciężko, drogo, krwawo okupić

Cytaty

Trudno zdecydować o zawróceniu z drogi na szczyt? Nie, jeśli masz świadomość, że zdobycie góry możesz okupić życiem.

źródło: NKJP: Marcin Piątek: Życie na linie, Polityka, 2008-12-06

Pierwszy raz mamy tylu finalistów olimpiad. Dotarcie do ogólnopolskiego finału to wielki sukces okupiony wyrzeczeniami i pracą.

źródło: NKJP: (RAF): Kuźnia talentów przy ulicy Długosza, Gazeta Krakowska, 2007-05-02

Błyskotliwe, choć krwawo okupione sukcesy żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych we Włoszech w niczym [...] nie poprawiały bardzo trudnej sytuacji politycznej rządu Mikołajczyka, który nadal stał przed niezwykle skomplikowanymi problemami.

źródło: NKJP: Eugeniusz Duraczyński: Rząd polski na uchodźstwie 1939-1345: organizacja, personalia, polityka, 1993

Bodhidharma, Pierwszy Patriarcha zen w Chinach, spędził ponoć osiem lat, siedząc przed ścianą w pozycji lotosu, chociaż okupił to stratą nóg, które - jak można się domyślić - obumarły z powodu niewydolności krążenia.

źródło: NKJP: Agnieszka Kozyra: Filozofia zen, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okupię
 okupimy
2 os. okupisz
 okupicie
3 os. okupi
 okupią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okupiłem
+(e)m okupił
 okupiłam
+(e)m okupiła
 okupiłom
+(e)m okupiło
 okupiliśmy
+(e)śmy okupili
 okupiłyśmy
+(e)śmy okupiły
2 os. okupiłeś
+(e)ś okupił
 okupiłaś
+(e)ś okupiła
 okupiłoś
+(e)ś okupiło
 okupiliście
+(e)ście okupili
 okupiłyście
+(e)ście okupiły
3 os. okupił
 okupiła
 okupiło
 okupili
 okupiły

bezosobnik: okupiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okupmy
2 os. okup
 okupcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okupiłbym
bym okupił
 okupiłabym
bym okupiła
 okupiłobym
bym okupiło
 okupilibyśmy
byśmy okupili
 okupiłybyśmy
byśmy okupiły
2 os. okupiłbyś
byś okupił
 okupiłabyś
byś okupiła
 okupiłobyś
byś okupiło
 okupilibyście
byście okupili
 okupiłybyście
byście okupiły
3 os. okupiłby
by okupił
 okupiłaby
by okupiła
 okupiłoby
by okupiło
 okupiliby
by okupili
 okupiłyby
by okupiły

bezosobnik: okupiono by

bezokolicznik: okupić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okupiwszy

gerundium: okupienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: okupiony

odpowiedniki aspektowe: okupować , okupywać

Składnia

bez ograniczeń + okupić +
CO + CZYM

2. winę

Definicja

książk. 
wynagrodzić swoje lub czyjeś złe postępowanie dobrym, by uzyskać przebaczenie lub odzyskać spokój psychiczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Nie myśl, że my to robimy, aby okupić różne winy i zbrodnie naszych rodaków!

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Skazany na infamię i banicję małżonek musiał okupić swą winę 15 tysiącami złotych.

źródło: NKJP: Katarzyna Kachel: Panna herbu Rawicz, Gazeta Krakowska, 2004-02-07

Za to dzisiaj przychodzę z pewną propozycją, która powinna okupić moją dwudniową nieobecność.

źródło: NKJP: Marian Brandys: Z panem Biegankiem w Abisynii, 1962

Zaczęło się od marzenia, żeby okupić swój grzech, zostać męczennikiem za wiarę, albo chociaż zginąć dla jakiegoś wielkiego celu, poświęcić życie za innych ludzi lub najlepiej za Ojczyznę [...].

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

Może spełnić wszystkie swoje marzenia, ale spełnia tylko jedno, marzenie o wielkopańskim geście, o takim, który by okupił wszystkie jego dotychczasowe upokorzenia [...].

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1, 1986

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okupię
 okupimy
2 os. okupisz
 okupicie
3 os. okupi
 okupią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okupiłem
+(e)m okupił
 okupiłam
+(e)m okupiła
 okupiłom
+(e)m okupiło
 okupiliśmy
+(e)śmy okupili
 okupiłyśmy
+(e)śmy okupiły
2 os. okupiłeś
+(e)ś okupił
 okupiłaś
+(e)ś okupiła
 okupiłoś
+(e)ś okupiło
 okupiliście
+(e)ście okupili
 okupiłyście
+(e)ście okupiły
3 os. okupił
 okupiła
 okupiło
 okupili
 okupiły

bezosobnik: okupiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okupmy
2 os. okup
 okupcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okupiłbym
bym okupił
 okupiłabym
bym okupiła
 okupiłobym
bym okupiło
 okupilibyśmy
byśmy okupili
 okupiłybyśmy
byśmy okupiły
2 os. okupiłbyś
byś okupił
 okupiłabyś
byś okupiła
 okupiłobyś
byś okupiło
 okupilibyście
byście okupili
 okupiłybyście
byście okupiły
3 os. okupiłby
by okupił
 okupiłaby
by okupiła
 okupiłoby
by okupiło
 okupiliby
by okupili
 okupiłyby
by okupiły

bezosobnik: okupiono by

bezokolicznik: okupić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

okupiwszy

gerundium: okupienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: okupiony

odpowiednik aspektowy: okupywać

Składnia

bez ograniczeń + okupić +
CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 27.04.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN