Chronologizacja
Pochodzenie
Przekształcone dawne oznajomić poprzez synkopę (zatratę) -o- (Bańk); zob. znajomy
1. powiedzieć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | powiedzieć |
Połączenia
- oznajmił burmistrz, dyrektor, lekarz; oznajmiła dyrektorka
- oznajmić dziennikarzom
- oznajmić jakimś głosem
Cytaty
|
Rzuciłem się, żeby jej podać. Ciśnienie podskoczyło mi chyba do dwustu. Pragnienie, aby zapaść się pod ziemię, było bezgraniczne. - To ja już pójdę - oznajmiłem. - Panie Staszku, teraz pan nie może wyjść, bo gotów jestem pomyśleć, że moje podejrzenia były prawdziwe. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009 |
|
|
- No, proszę, stary przyjacielu - oznajmiła księżna łaskawie, podając mi dłoń do ucałowania - kiedy cię żegnałam, byłeś tylko zwykłym notariuszem, handlującym pokątnie podejrzanymi eliksirami, a teraz... źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004 |
|
|
Podczas obiadu matka oznajmiła wszystkim uroczyście, że ukrywa się u nas w domu człowiek i że nie wolno o tym nikomu mówić. źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski: Dni grozy i łez, 2001 |
|
|
- Kiedy arcybiskup oznajmił mi swoją wolę, było to dla mnie wielką niespodzianką, ale też radością - powiedział proboszcz do swoich parafian. źródło: NKJP: Chcę być waszym proboszczem, Gazeta Poznańska, 2001-08-31 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
oznajmię |
oznajmimy |
|||
| 2 os. |
oznajmisz |
oznajmicie |
|||
| 3 os. |
oznajmi |
oznajmią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oznajmiłem +(e)m oznajmił |
oznajmiłam +(e)m oznajmiła |
oznajmiłom +(e)m oznajmiło |
oznajmiliśmy +(e)śmy oznajmili |
oznajmiłyśmy +(e)śmy oznajmiły |
| 2 os. |
oznajmiłeś +(e)ś oznajmił |
oznajmiłaś +(e)ś oznajmiła |
oznajmiłoś +(e)ś oznajmiło |
oznajmiliście +(e)ście oznajmili |
oznajmiłyście +(e)ście oznajmiły |
| 3 os. |
oznajmił |
oznajmiła |
oznajmiło |
oznajmili |
oznajmiły |
bezosobnik: oznajmiono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
oznajmijmy |
|
| 2 os. |
oznajmij |
oznajmijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oznajmiłbym bym oznajmił |
oznajmiłabym bym oznajmiła |
oznajmiłobym bym oznajmiło |
oznajmilibyśmy byśmy oznajmili |
oznajmiłybyśmy byśmy oznajmiły |
| 2 os. |
oznajmiłbyś byś oznajmił |
oznajmiłabyś byś oznajmiła |
oznajmiłobyś byś oznajmiło |
oznajmilibyście byście oznajmili |
oznajmiłybyście byście oznajmiły |
| 3 os. |
oznajmiłby by oznajmił |
oznajmiłaby by oznajmiła |
oznajmiłoby by oznajmiło |
oznajmiliby by oznajmili |
oznajmiłyby by oznajmiły |
bezosobnik: oznajmiono by
bezokolicznik: oznajmić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
oznajmiwszy
gerundium: oznajmienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | oznajmienie |
oznajmienia |
| D. | oznajmienia |
oznajmień |
| C. | oznajmieniu |
oznajmieniom |
| B. | oznajmienie |
oznajmienia |
| N. | oznajmieniem |
oznajmieniami |
| Ms. | oznajmieniu |
oznajmieniach |
| W. | oznajmienie |
oznajmienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: oznajmiony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | oznajmiony |
oznajmiony |
oznajmiony |
oznajmione |
oznajmiona |
| D. | oznajmionego |
oznajmionego |
oznajmionego |
oznajmionego |
oznajmionej |
| C. | oznajmionemu |
oznajmionemu |
oznajmionemu |
oznajmionemu |
oznajmionej |
| B. | oznajmionego |
oznajmionego |
oznajmiony |
oznajmione |
oznajmioną |
| N. | oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmioną |
| Ms. | oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | oznajmieni |
oznajmieni |
oznajmione |
oznajmione |
| D. | oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
| C. | oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
| B. | oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmione |
| N. | oznajmionymi |
oznajmionymi |
oznajmionymi |
oznajmionymi |
| Ms. | oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
odpowiednik aspektowy: oznajmiać
Składnia
|
+ | oznajmić | + |
MOWA WPROST +
(KOMU)
|
|
|
+ | oznajmić | + |
że ZDANIE +
(KOMU)
|
|
|
+ | oznajmić | + |
CO +
(KOMU)
|
2. dać znać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- dzwonek, głos oznajmił
- oznajmić alarm
Cytaty
|
Dobrej nocy. Po chwili piskliwy ton wyłączanego komputera oznajmił koniec internetowych pogaduszek. źródło: NKJP: Cezary Józef Tajer: Single, Akant, 2010-03 |
|
|
Dzwonek oznajmił przybycie dalszych gości. źródło: NKJP: Czesław Karkowski: Kamienna drabina, 2008 |
|
|
ON schyla głowę i przekracza wysoki próg domu, w którym pewnego grudniowego dnia krzykiem oznajmił swoje przyjście na świat. Jako drugie dziecko, za pierworodną Polą. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
oznajmię |
oznajmimy |
|||
| 2 os. |
oznajmisz |
oznajmicie |
|||
| 3 os. |
oznajmi |
oznajmią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oznajmiłem +(e)m oznajmił |
oznajmiłam +(e)m oznajmiła |
oznajmiłom +(e)m oznajmiło |
oznajmiliśmy +(e)śmy oznajmili |
oznajmiłyśmy +(e)śmy oznajmiły |
| 2 os. |
oznajmiłeś +(e)ś oznajmił |
oznajmiłaś +(e)ś oznajmiła |
oznajmiłoś +(e)ś oznajmiło |
oznajmiliście +(e)ście oznajmili |
oznajmiłyście +(e)ście oznajmiły |
| 3 os. |
oznajmił |
oznajmiła |
oznajmiło |
oznajmili |
oznajmiły |
bezosobnik: oznajmiono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
oznajmijmy |
|
| 2 os. |
oznajmij |
oznajmijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oznajmiłbym bym oznajmił |
oznajmiłabym bym oznajmiła |
oznajmiłobym bym oznajmiło |
oznajmilibyśmy byśmy oznajmili |
oznajmiłybyśmy byśmy oznajmiły |
| 2 os. |
oznajmiłbyś byś oznajmił |
oznajmiłabyś byś oznajmiła |
oznajmiłobyś byś oznajmiło |
oznajmilibyście byście oznajmili |
oznajmiłybyście byście oznajmiły |
| 3 os. |
oznajmiłby by oznajmił |
oznajmiłaby by oznajmiła |
oznajmiłoby by oznajmiło |
oznajmiliby by oznajmili |
oznajmiłyby by oznajmiły |
bezosobnik: oznajmiono by
bezokolicznik: oznajmić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
oznajmiwszy
gerundium: oznajmienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | oznajmienie |
oznajmienia |
| D. | oznajmienia |
oznajmień |
| C. | oznajmieniu |
oznajmieniom |
| B. | oznajmienie |
oznajmienia |
| N. | oznajmieniem |
oznajmieniami |
| Ms. | oznajmieniu |
oznajmieniach |
| W. | oznajmienie |
oznajmienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: oznajmiony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | oznajmiony |
oznajmiony |
oznajmiony |
oznajmione |
oznajmiona |
| D. | oznajmionego |
oznajmionego |
oznajmionego |
oznajmionego |
oznajmionej |
| C. | oznajmionemu |
oznajmionemu |
oznajmionemu |
oznajmionemu |
oznajmionej |
| B. | oznajmionego |
oznajmionego |
oznajmiony |
oznajmione |
oznajmioną |
| N. | oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmioną |
| Ms. | oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | oznajmieni |
oznajmieni |
oznajmione |
oznajmione |
| D. | oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
| C. | oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
oznajmionym |
| B. | oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmione |
| N. | oznajmionymi |
oznajmionymi |
oznajmionymi |
oznajmionymi |
| Ms. | oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
oznajmionych |
odpowiednik aspektowy: oznajmiać
Składnia
|
|
+ | oznajmić | + |
CO +
(CZYM)
|