UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaniemówić

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaniemówię
zaniemówimy
2 os. zaniemówisz
zaniemówicie
3 os. zaniemówi
zaniemówią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaniemówiłem
+(e)m zaniemówił
zaniemówiłam
+(e)m zaniemówiła
zaniemówiłom
+(e)m zaniemówiło
zaniemówiliśmy
+(e)śmy zaniemówili
zaniemówiłyśmy
+(e)śmy zaniemówiły
2 os. zaniemówiłeś
+(e)ś zaniemówił
zaniemówiłaś
+(e)ś zaniemówiła
zaniemówiłoś
+(e)ś zaniemówiło
zaniemówiliście
+(e)ście zaniemówili
zaniemówiłyście
+(e)ście zaniemówiły
3 os. zaniemówił
zaniemówiła
zaniemówiło
zaniemówili
zaniemówiły

bezosobnik: zaniemówiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaniemówmy
2 os. zaniemów
zaniemówcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaniemówiłbym
bym zaniemówił
zaniemówiłabym
bym zaniemówiła
zaniemówiłobym
bym zaniemówiło
zaniemówilibyśmy
byśmy zaniemówili
zaniemówiłybyśmy
byśmy zaniemówiły
2 os. zaniemówiłbyś
byś zaniemówił
zaniemówiłabyś
byś zaniemówiła
zaniemówiłobyś
byś zaniemówiło
zaniemówilibyście
byście zaniemówili
zaniemówiłybyście
byście zaniemówiły
3 os. zaniemówiłby
by zaniemówił
zaniemówiłaby
by zaniemówiła
zaniemówiłoby
by zaniemówiło
zaniemówiliby
by zaniemówili
zaniemówiłyby
by zaniemówiły

bezosobnik: zaniemówiono by

bezokolicznik: zaniemówić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaniemówiwszy

gerundium: zaniemówienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaniemówienie
zaniemówienia
D. zaniemówienia
zaniemówień
C. zaniemówieniu
zaniemówieniom
B. zaniemówienie
zaniemówienia
N. zaniemówieniem
zaniemówieniami
Ms. zaniemówieniu
zaniemówieniach
W. zaniemówienie
zaniemówienia

Pochodzenie

Zob. mówić

Definicja

nagle i na jakiś czas stracić zdolność swobodnego mówienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oniemieć, zaniemieć

Połączenia

  • zaniemówić z wrażenia

Cytaty

[...] bohaterowie potrafią zaniemówić z przerażenia, przeszywa ich lodowaty chłód, małe włoski na karku stają dęba, a w ich żołądkach pojawia się kamień ciężki jak czarna dziura [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Wiadomo [...], że człowiek, który z nagła zaniemówił, używa gwałtownej wymowy rąk.

źródło: NKJP: Kornel Makuszyński: Szaleństwa Panny Ewy, 1957

Niektórzy [...] bali się otworzyć usta, dosłownie zaniemówili.

źródło: NKJP: Helena Zaworska: Chińska tajemnica, Gazeta Wyborcza, 1993-03-17

Była to najgorszego typu niemiecka galanteria pamiątkowa. Zaniemówiłyśmy na ten widok, a mama pytała nas, czy się cieszymy z prezentów, i bawiła się widocznie świetnie.

źródło: NKJP: Monika Żeromska: Wspomnienia, 2007

Data ostatniej modyfikacji: 26.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj