Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. stać
1. zacząć się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozpocząć się, zacząć się |
Połączenia
- nastał jakiś czas, dzień, okres, rok; poranek, ranek, wieczór; koniec; głód; komunizm; pokój, spokój; nastała noc; wiosna, zima; jakaś epoka, era; odwilż; chwila milczenia, ciemność, cisza; demokracja; moda na coś; nastało lato; milczenie; nastały rządy; mrozy; warunki
Cytaty
|
We Lwowie nastały czasy okupacji - sowieckiej, niemieckiej, a potem utrata przez Polskę tego miasta. źródło: NKJP: Osiemnasta olimpiada, Dziennik Polski, 1998-02-06 |
|
|
Potem ulice znów opustoszeją, nastanie zima, rzeczne kanały zeszklą się krą [...]. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2000 |
|
|
Ze swoich zobowiązań wywiązują się tylko chłopi. Z nastaniem wiosny wychodzą w pole. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.04.1992 |
|
|
Rozpoczęły się akcje specjalne. Nastał terror. Niemcy strzelali do Żydów na ulicach. źródło: NKJP: K.Jakubowski: Elegia żydowskiego Strzegowa, Tygodnik Ciechanowski, 2004-04-28 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
nastanę |
nastaniemy |
|||
| 2 os. |
nastaniesz |
nastaniecie |
|||
| 3 os. |
nastanie |
nastaną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nastałem +(e)m nastał |
nastałam +(e)m nastała |
nastałom +(e)m nastało |
nastaliśmy +(e)śmy nastali |
nastałyśmy +(e)śmy nastały |
| 2 os. |
nastałeś +(e)ś nastał |
nastałaś +(e)ś nastała |
nastałoś +(e)ś nastało |
nastaliście +(e)ście nastali |
nastałyście +(e)ście nastały |
| 3 os. |
nastał |
nastała |
nastało |
nastali |
nastały |
bezosobnik: nastano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
nastańmy |
|
| 2 os. |
nastań |
nastańcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nastałbym bym nastał |
nastałabym bym nastała |
nastałobym bym nastało |
nastalibyśmy byśmy nastali |
nastałybyśmy byśmy nastały |
| 2 os. |
nastałbyś byś nastał |
nastałabyś byś nastała |
nastałobyś byś nastało |
nastalibyście byście nastali |
nastałybyście byście nastały |
| 3 os. |
nastałby by nastał |
nastałaby by nastała |
nastałoby by nastało |
nastaliby by nastali |
nastałyby by nastały |
bezosobnik: nastano by
bezokolicznik: nastać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nastawszy
gerundium: nastanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | nastanie |
nastania |
| D. | nastania |
nastań |
| C. | nastaniu |
nastaniom |
| B. | nastanie |
nastania |
| N. | nastaniem |
nastaniami |
| Ms. | nastaniu |
nastaniach |
| W. | nastanie |
nastania |
odpowiednik aspektowy: nastawać
Składnia
| Rznieżywotny | + | nastać | + |
|
2. objąć funkcję
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
Cytaty
|
Najpierw był stary kapelmistrz, część orkiestry była z nim zżyta, związana towarzysko, teraz ma nastać ktoś nowy, rozumie pan? źródło: NKJP: Orkiestranci, Dziennik Polski, 2000-07-14 |
|
|
Ordynator, który nastał w Pruszkowie i wprowadził monitorowanie trzy lata temu, jest z niego bardzo dumny: - Nadzór mamy większy, to i śmiertelność noworodków spadła. źródło: NKJP: Aldona Krajewska: Nasza akcja: rodzić po ludzku, Gazeta Wyborcza, 1994-10-11 |
|
|
Myślę, że teraz nastał nam rzecznik, który jest po prostu rzecznikiem Rzeczypospolitej, a więc państwa już istniejącego, stabilnego, mającego problemy. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.07.2001, |
|
|
- Dzwoniłam nawet po dwadzieścia razy dziennie, żeby policja pomogła mi wyjechać z domu. Zmieniło się to po nastaniu komendanta Guzika - mówiła radna, zwracając się do komendanta. źródło: NKJP: (BH): Bronią komendanta policji, Dziennik Polski, 2002-11-29 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
nastanę |
nastaniemy |
|||
| 2 os. |
nastaniesz |
nastaniecie |
|||
| 3 os. |
nastanie |
nastaną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nastałem +(e)m nastał |
nastałam +(e)m nastała |
nastałom +(e)m nastało |
nastaliśmy +(e)śmy nastali |
nastałyśmy +(e)śmy nastały |
| 2 os. |
nastałeś +(e)ś nastał |
nastałaś +(e)ś nastała |
nastałoś +(e)ś nastało |
nastaliście +(e)ście nastali |
nastałyście +(e)ście nastały |
| 3 os. |
nastał |
nastała |
nastało |
nastali |
nastały |
bezosobnik: nastano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
nastańmy |
|
| 2 os. |
nastań |
nastańcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nastałbym bym nastał |
nastałabym bym nastała |
nastałobym bym nastało |
nastalibyśmy byśmy nastali |
nastałybyśmy byśmy nastały |
| 2 os. |
nastałbyś byś nastał |
nastałabyś byś nastała |
nastałobyś byś nastało |
nastalibyście byście nastali |
nastałybyście byście nastały |
| 3 os. |
nastałby by nastał |
nastałaby by nastała |
nastałoby by nastało |
nastaliby by nastali |
nastałyby by nastały |
bezosobnik: nastano by
bezokolicznik: nastać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nastawszy
gerundium: nastanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | nastanie |
nastania |
| D. | nastania |
nastań |
| C. | nastaniu |
nastaniom |
| B. | nastanie |
nastania |
| N. | nastaniem |
nastaniami |
| Ms. | nastaniu |
nastaniach |
| W. | nastanie |
nastania |
odpowiednik aspektowy: nastawać
Składnia
| Rzosobowy | + | nastać | + |
|