UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zamieniać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Zob. mienić (się) (< psł. *měna 'zmiana, zamiana')

1. mieszkanie

Definicja

zastępować kimś lub czymś innym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

zamieniać liczby, mieszkania
zamieniać karę śmierci na dożywocie, papiery wartościowe na gotówkę, słowa na czyny

Cytaty

	Sąd Okręgowy uchylił wczoraj areszt tymczasowy lekarce łódzkiego pogotowia, zamieniając go na dozór policyjny. źródło: NKJP: (SJ): Lekarka opuściła areszt, Dziennik Łódzki, 2002-03-07
	W okienku obok przyjmowali nieważne żetony i zamieniali je na pieniądze. źródło: NKJP: Opinie dnia, Gazeta Poznańska, 2001-10-06
	Formalnie ma rację – mruknąłem, zamieniając butelkę z wódką na tę z mineralną. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005
	Zyskać powinni ci, którzy kupują lub zamieniają mieszkania. źródło: NKJP: Rząd planuje trzykrotne podniesienie opłat skarbowych, Życie, 2000, nr 01/02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamieniam	zamieniamy
2 os.	zamieniasz	zamieniacie
3 os.	zamienia	zamieniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniałem +(e)m zamieniał	zamieniałam +(e)m zamieniała	zamieniałom +(e)m zamieniało	zamienialiśmy +(e)śmy zamieniali	zamieniałyśmy +(e)śmy zamieniały
2 os.	zamieniałeś +(e)ś zamieniał	zamieniałaś +(e)ś zamieniała	zamieniałoś +(e)ś zamieniało	zamienialiście +(e)ście zamieniali	zamieniałyście +(e)ście zamieniały
3 os.	zamieniał	zamieniała	zamieniało	zamieniali	zamieniały

bezosobnik: zamieniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zamieniał będę zamieniać	będę zamieniała będę zamieniać	będę zamieniało będę zamieniać	będziemy zamieniali będziemy zamieniać	będziemy zamieniały będziemy zamieniać
2 os.	będziesz zamieniał będziesz zamieniać	będziesz zamieniała będziesz zamieniać	będziesz zamieniało będziesz zamieniać	będziecie zamieniali będziecie zamieniać	będziecie zamieniały będziecie zamieniać
3 os.	będzie zamieniał będzie zamieniać	będzie zamieniała będzie zamieniać	będzie zamieniało będzie zamieniać	będą zamieniali będą zamieniać	będą zamieniały będą zamieniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamieniajmy
2 os.	zamieniaj	zamieniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniałbym bym zamieniał	zamieniałabym bym zamieniała	zamieniałobym bym zamieniało	zamienialibyśmy byśmy zamieniali	zamieniałybyśmy byśmy zamieniały
2 os.	zamieniałbyś byś zamieniał	zamieniałabyś byś zamieniała	zamieniałobyś byś zamieniało	zamienialibyście byście zamieniali	zamieniałybyście byście zamieniały
3 os.	zamieniałby by zamieniał	zamieniałaby by zamieniała	zamieniałoby by zamieniało	zamienialiby by zamieniali	zamieniałyby by zamieniały

bezosobnik: zamieniano by

bezokolicznik: zamieniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zamieniając

gerundium: zamienianie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamienianie	zamieniania
D.	zamieniania	zamieniań
C.	zamienianiu	zamienianiom
B.	zamienianie	zamieniania
N.	zamienianiem	zamienianiami
Ms.	zamienianiu	zamienianiach
W.	zamienianie	zamieniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zamieniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniający	zamieniający	zamieniający	zamieniające	zamieniająca
D.	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającej
C.	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającej
B.	zamieniającego	zamieniającego	zamieniający	zamieniające	zamieniającą
N.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającą
Ms.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamieniający	zamieniający	zamieniające	zamieniające
D.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniających
C.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym
B.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniające
N.	zamieniającymi	zamieniającymi	zamieniającymi	zamieniającymi
Ms.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zamieniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniany	zamieniany	zamieniany	zamieniane	zamieniana
D.	zamienianego	zamienianego	zamienianego	zamienianego	zamienianej
C.	zamienianemu	zamienianemu	zamienianemu	zamienianemu	zamienianej
B.	zamienianego	zamienianego	zamieniany	zamieniane	zamienianą
N.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianą
Ms.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamieniani	zamieniani	zamieniane	zamieniane
D.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamienianych
C.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym
B.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamieniane
N.	zamienianymi	zamienianymi	zamienianymi	zamienianymi
Ms.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamienianych

odpowiednik aspektowy: zamienić

Składnia

Rz_osobowy	+	zamieniać	+	KOGO/CO + (na KOGO/CO)
Rz_osobowy	+	zamieniać	+	KOGO/CO[sub]pl[/sub]

2. kościoły na magazyny

Definicja

powodować, że ktoś lub coś staje się kimś lub czymś innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

zamieniać kościoły na magazyny, porażkę na sukces
zamieniać człowieka w zwierze, dyskusje w kłótnie, pola w ugory, tragedię w farsę, życie w koszmar

Cytaty

	Upokorzona i zazdrosna Ruth przygotowuje diabelski plan zemsty i zamienia ich romans w prawdziwe piekło... źródło: NKJP: Zemsta porzuconej żony, Metropol, 2001, nr 13
	W czasie II wojny śląskiej (1745) wojska pruskie ostrzelały miasto, zamieniając je w zgliszcza. źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997
	[...] sama natura tego systemu wykoślawia dusze. Zamienia ludzi w ślepe narzędzia lub bezwolne ofiary. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Miłość, wojna, rewolucja: szkice na czas kryzysu, 2009
	Niemcy niszczyli polski dorobek kulturalny. Kościoły bez względu na wartość zabytkową zamieniali na magazyny i warsztaty. źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1997
	Konwersji poddałem obraz w formacie BIN – zamieniam go na format ISO. źródło: NKJP: Bartosz Danowski: Nagrywanie płyt CD i DVD. Kurs, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamieniam	zamieniamy
2 os.	zamieniasz	zamieniacie
3 os.	zamienia	zamieniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniałem +(e)m zamieniał	zamieniałam +(e)m zamieniała	zamieniałom +(e)m zamieniało	zamienialiśmy +(e)śmy zamieniali	zamieniałyśmy +(e)śmy zamieniały
2 os.	zamieniałeś +(e)ś zamieniał	zamieniałaś +(e)ś zamieniała	zamieniałoś +(e)ś zamieniało	zamienialiście +(e)ście zamieniali	zamieniałyście +(e)ście zamieniały
3 os.	zamieniał	zamieniała	zamieniało	zamieniali	zamieniały

bezosobnik: zamieniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zamieniał będę zamieniać	będę zamieniała będę zamieniać	będę zamieniało będę zamieniać	będziemy zamieniali będziemy zamieniać	będziemy zamieniały będziemy zamieniać
2 os.	będziesz zamieniał będziesz zamieniać	będziesz zamieniała będziesz zamieniać	będziesz zamieniało będziesz zamieniać	będziecie zamieniali będziecie zamieniać	będziecie zamieniały będziecie zamieniać
3 os.	będzie zamieniał będzie zamieniać	będzie zamieniała będzie zamieniać	będzie zamieniało będzie zamieniać	będą zamieniali będą zamieniać	będą zamieniały będą zamieniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamieniajmy
2 os.	zamieniaj	zamieniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniałbym bym zamieniał	zamieniałabym bym zamieniała	zamieniałobym bym zamieniało	zamienialibyśmy byśmy zamieniali	zamieniałybyśmy byśmy zamieniały
2 os.	zamieniałbyś byś zamieniał	zamieniałabyś byś zamieniała	zamieniałobyś byś zamieniało	zamienialibyście byście zamieniali	zamieniałybyście byście zamieniały
3 os.	zamieniałby by zamieniał	zamieniałaby by zamieniała	zamieniałoby by zamieniało	zamienialiby by zamieniali	zamieniałyby by zamieniały

bezosobnik: zamieniano by

bezokolicznik: zamieniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zamieniając

gerundium: zamienianie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamienianie	zamieniania
D.	zamieniania	zamieniań
C.	zamienianiu	zamienianiom
B.	zamienianie	zamieniania
N.	zamienianiem	zamienianiami
Ms.	zamienianiu	zamienianiach
W.	zamienianie	zamieniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zamieniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniający	zamieniający	zamieniający	zamieniające	zamieniająca
D.	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającej
C.	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającej
B.	zamieniającego	zamieniającego	zamieniający	zamieniające	zamieniającą
N.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającą
Ms.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamieniający	zamieniający	zamieniające	zamieniające
D.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniających
C.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym
B.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniające
N.	zamieniającymi	zamieniającymi	zamieniającymi	zamieniającymi
Ms.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zamieniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniany	zamieniany	zamieniany	zamieniane	zamieniana
D.	zamienianego	zamienianego	zamienianego	zamienianego	zamienianej
C.	zamienianemu	zamienianemu	zamienianemu	zamienianemu	zamienianej
B.	zamienianego	zamienianego	zamieniany	zamieniane	zamienianą
N.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianą
Ms.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamieniani	zamieniani	zamieniane	zamieniane
D.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamienianych
C.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym
B.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamieniane
N.	zamienianymi	zamienianymi	zamienianymi	zamienianymi
Ms.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamienianych

odpowiednik aspektowy: zamienić

Składnia

zamieniać

KOGO/CO + w KOGO/CO | na KOGO/CO

3. z kimś kilka słów

Definicja

o co najmniej dwóch osobach: rozmawiać ze sobą lub patrzeć na siebie przez chwilę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

zamieniać dwa słowa, kilka słów, spojrzenia, ukłony, uśmiechy

Cytaty

Czasem zamieniałem kilka słów z przechodzącym akurat znajomym.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Idą, zamieniając uśmiechy i ukłony przy spotkaniu, radzi, że ten i ów podziwiać mógł ich elegancki wygląd.

źródło: Internet

Jak spiskowcy zamienialiśmy spojrzenia znaczące i pełne humoru.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler, Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamieniam	zamieniamy
2 os.	zamieniasz	zamieniacie
3 os.	zamienia	zamieniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniałem +(e)m zamieniał	zamieniałam +(e)m zamieniała	zamieniałom +(e)m zamieniało	zamienialiśmy +(e)śmy zamieniali	zamieniałyśmy +(e)śmy zamieniały
2 os.	zamieniałeś +(e)ś zamieniał	zamieniałaś +(e)ś zamieniała	zamieniałoś +(e)ś zamieniało	zamienialiście +(e)ście zamieniali	zamieniałyście +(e)ście zamieniały
3 os.	zamieniał	zamieniała	zamieniało	zamieniali	zamieniały

bezosobnik: zamieniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zamieniał będę zamieniać	będę zamieniała będę zamieniać	będę zamieniało będę zamieniać	będziemy zamieniali będziemy zamieniać	będziemy zamieniały będziemy zamieniać
2 os.	będziesz zamieniał będziesz zamieniać	będziesz zamieniała będziesz zamieniać	będziesz zamieniało będziesz zamieniać	będziecie zamieniali będziecie zamieniać	będziecie zamieniały będziecie zamieniać
3 os.	będzie zamieniał będzie zamieniać	będzie zamieniała będzie zamieniać	będzie zamieniało będzie zamieniać	będą zamieniali będą zamieniać	będą zamieniały będą zamieniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamieniajmy
2 os.	zamieniaj	zamieniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniałbym bym zamieniał	zamieniałabym bym zamieniała	zamieniałobym bym zamieniało	zamienialibyśmy byśmy zamieniali	zamieniałybyśmy byśmy zamieniały
2 os.	zamieniałbyś byś zamieniał	zamieniałabyś byś zamieniała	zamieniałobyś byś zamieniało	zamienialibyście byście zamieniali	zamieniałybyście byście zamieniały
3 os.	zamieniałby by zamieniał	zamieniałaby by zamieniała	zamieniałoby by zamieniało	zamienialiby by zamieniali	zamieniałyby by zamieniały

bezosobnik: zamieniano by

bezokolicznik: zamieniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zamieniając

gerundium: zamienianie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamienianie	zamieniania
D.	zamieniania	zamieniań
C.	zamienianiu	zamienianiom
B.	zamienianie	zamieniania
N.	zamienianiem	zamienianiami
Ms.	zamienianiu	zamienianiach
W.	zamienianie	zamieniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zamieniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniający	zamieniający	zamieniający	zamieniające	zamieniająca
D.	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającego	zamieniającej
C.	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającemu	zamieniającej
B.	zamieniającego	zamieniającego	zamieniający	zamieniające	zamieniającą
N.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającą
Ms.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamieniający	zamieniający	zamieniające	zamieniające
D.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniających
C.	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym	zamieniającym
B.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniające
N.	zamieniającymi	zamieniającymi	zamieniającymi	zamieniającymi
Ms.	zamieniających	zamieniających	zamieniających	zamieniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zamieniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniany	zamieniany	zamieniany	zamieniane	zamieniana
D.	zamienianego	zamienianego	zamienianego	zamienianego	zamienianej
C.	zamienianemu	zamienianemu	zamienianemu	zamienianemu	zamienianej
B.	zamienianego	zamienianego	zamieniany	zamieniane	zamienianą
N.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianą
Ms.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamieniani	zamieniani	zamieniane	zamieniane
D.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamienianych
C.	zamienianym	zamienianym	zamienianym	zamienianym
B.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamieniane
N.	zamienianymi	zamienianymi	zamienianymi	zamienianymi
Ms.	zamienianych	zamienianych	zamienianych	zamienianych

odpowiednik aspektowy: zamienić

Składnia

Rz_osobowy	+	zamieniać	+	(z KIM) + CO
Rz_{osobowy; pl}	+	zamieniać	+	CO

Frazeologizmy

ktoś wprowadza w życie coś
ktoś zamienia w czyn coś

Data ostatniej modyfikacji: 09.04.2018