Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dach |
dachy |
|
D. | dachu |
dachów |
|
C. | dachowi |
dachom |
|
B. | dach |
dachy |
|
N. | dachem |
dachami |
|
Ms. | dachu |
dachach |
|
W. | dachu |
dachy |
Pochodzenie
śr.-w.-niem.
1. domu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
Połączenia
- czterospadowy, dwuspadowy, płaski, pochyły, spadzisty, stromy, strzelisty; blaszany, drewniany, gontowy, słomiany; spalony, uszkodzony, zerwany; nowy, stary dach
- dach budynku, chałupy, domu, kościoła, pałacu, stodoły, szopy, wieżowca
- gołębie; śnieg na dachu
- dach i ściany
- krawędź, okap; konstrukcja; modernizacja, naprawa, pokrycie, remont, wymiana dachu
- dach przecieka, runął, spalił się
- kryć, pokryć; naprawić/ naprawiać, remontować, wyremontować; zerwać/zrywać dach
- skoczyć, spaść, zeskoczyć; zdjąć coś, zrzucać (śnieg) z dachu
- wejść na dach
- siedzieć na dachu
Cytaty
Aleksander pokazał mi odrapaną kamieniczkę, jakby wciśniętą pomiędzy inne. Miała spadzisty dach z czerwonej dachówki, a w nim dwie lukarny. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996 |
|
12-letni chłopiec wszedł wczoraj na dach dwupiętrowego budynku przy ulicy Jagiellońskiej. Prawdopodobnie zamierzał skoczyć z dachu. źródło: NKJP: (ad): Zamierzał skoczyć z okna, Dziennik Zachodni, 2004-03-24 |
|
Budynek jest w stanie katastrofalnym, dach przecieka, brak drzwi wejściowych, okna zabite deskami, elewacja odpada, na pierwszym piętrze mieszka kilku lokatorów. źródło: NKJP: Rzetelność kuratora (2), Dziennik Polski, 2002-03-23 |
|
Ekspertyza techniczna wykazała, że stalowa konstrukcja dachu grozi zawaleniem. źródło: NKJP: Izabela Jarosz: Krok od katastrofy, Trybuna Śląska, 2001-01-26 |
|
Nisko nad dachami przelatuje helikopter. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Szachinszach, 2005 |
2. pojazdu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- rozsuwany, składany; brezentowy, płócienny, skórzany dach
- dach auta, pojazdu, samochodu, taksówki, wagonu, wozu; fiata, mercedesa
- bagaż, rower; kogut (migający) na dachu
- przewrócić się na dach
- jechać na dachu
Cytaty
Ktoś wiózł na dachu łódź, teraz ściąga ją i – przy hucznych oklaskach – siada do wioseł. źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach , 1997 |
|
W Indiach, Pakistanie i zapewne wszędzie na Wschodzie turyści uważający się za travellersów stawiają sobie za punkt honoru jazdę na dachu środka lokomocji. źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002 |
|
Z pojazdu, który przewrócił się na dach, wszyscy pasażerowie wyszli o własnych siłach z lekkimi tylko draśnięciami. źródło: NKJP: Joanna Solska: Jamnik biegnie przez Europę, Polityka, 2006-01-21 |
|
Riksza ma składany dach, wygodne skóropodobne siedziska i miejsce na bagaż za siedzeniami. źródło: NKJP: (TJ): Trójkołowa...dorożka, Express Ilustrowany , 2003-11-03 |
|
Droga to koszmar: tłok, smród spalin, nerwowi trąbią, niecierpliwi wyprzedzają. Na dachach aut rowery, w środku żona, dzieci, psy, czasem teściowie albo zaproszeni na grilla przyjaciele domu. źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Dacza polska, Polityka, 2003-08-16 |
Składnia
+ | dach | + |
(CZEGO)
|
3. świata
Definicja
Noty o użyciu
Zapisywany też wielką literą, np. Dach Europy.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
Połączenia
- dach Ameryki, Afryki, Europy, Polski, świata
- wyprawa na dach czegoś
- zdobyć dach czegoś
Cytaty
[...] nie wystarczy wejść na dach wieżowca, żeby poczuć, co czuje himalaista, wchodząc na dach świata. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Rodzinny sekret, czyli czego się nie mówi o adopcji, Polityka, 2005-09-10 |
|
Mieszkamy na dachu Toskanii. Pod nami góry, morze i jezioro Massaciucoli. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004 |
Składnia
+ | dach | + |
CZEGO
|