UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmęczyć

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. męczyć

1. wyczerpać

Definicja

spowodować utratę sił

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

zmęczyć przeciwnika, rywala; mięśnie, serce, konie
zmęczyć bardzo, mocno, potwornie, strasznie, śmiertelnie; szybko; fizycznie, psychicznie

Cytaty

	W Belgradzie czułem się nie najlepiej. Zmęczyła mnie podróż samolotem i wyjątkowo duszne dni. źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977
	Kiedy zmęczy cię upał i zechcesz choć na jeden dzień odpocząć od plażowania, zapuść się w głąb półwyspu. źródło: NKJP: Gargano ostroga włoskiego buta, prasa, 2000
	Michalski wyglądał tak, jakby zastępca komendanta razem z prokuratorem zmęczyli go intensywnym przesłuchiwaniem. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007
	Drużyna jest znakomicie przygotowana fizycznie, zorganizowana i, powtórzę to, potrafi zmęczyć przeciwnika. źródło: NKJP: Czarna perła, Dziennik Polski - Sport, 2002-11-16
	Nie mogąc pokonać Massuda, Rosjanie zaproponowali mu rozejm. Zgodził się. Jego poddani i żołnierze byli już zmęczeni ciągłymi nalotami i walkami. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	– Musimy jechać powoli, aby przedwcześnie nie zmęczyć koni – odparł Bentley. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmęczę	zmęczymy
2 os.	zmęczysz	zmęczycie
3 os.	zmęczy	zmęczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmęczyłem +(e)m zmęczył	zmęczyłam +(e)m zmęczyła	zmęczyłom +(e)m zmęczyło	zmęczyliśmy +(e)śmy zmęczyli	zmęczyłyśmy +(e)śmy zmęczyły
2 os.	zmęczyłeś +(e)ś zmęczył	zmęczyłaś +(e)ś zmęczyła	zmęczyłoś +(e)ś zmęczyło	zmęczyliście +(e)ście zmęczyli	zmęczyłyście +(e)ście zmęczyły
3 os.	zmęczył	zmęczyła	zmęczyło	zmęczyli	zmęczyły

bezosobnik: zmęczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmęczmy
2 os.	zmęcz	zmęczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmęczyłbym bym zmęczył	zmęczyłabym bym zmęczyła	zmęczyłobym bym zmęczyło	zmęczylibyśmy byśmy zmęczyli	zmęczyłybyśmy byśmy zmęczyły
2 os.	zmęczyłbyś byś zmęczył	zmęczyłabyś byś zmęczyła	zmęczyłobyś byś zmęczyło	zmęczylibyście byście zmęczyli	zmęczyłybyście byście zmęczyły
3 os.	zmęczyłby by zmęczył	zmęczyłaby by zmęczyła	zmęczyłoby by zmęczyło	zmęczyliby by zmęczyli	zmęczyłyby by zmęczyły

bezosobnik: zmęczono by

bezokolicznik: zmęczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmęczywszy

gerundium: zmęczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmęczenie	zmęczenia
D.	zmęczenia	zmęczeń
C.	zmęczeniu	zmęczeniom
B.	zmęczenie	zmęczenia
N.	zmęczeniem	zmęczeniami
Ms.	zmęczeniu	zmęczeniach
W.	zmęczenie	zmęczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmęczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmęczony	zmęczony	zmęczony	zmęczone	zmęczona
D.	zmęczonego	zmęczonego	zmęczonego	zmęczonego	zmęczonej
C.	zmęczonemu	zmęczonemu	zmęczonemu	zmęczonemu	zmęczonej
B.	zmęczonego	zmęczonego	zmęczony	zmęczone	zmęczoną
N.	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczoną
Ms.	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmęczeni	zmęczeni	zmęczone	zmęczone
D.	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych
C.	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym
B.	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych	zmęczone
N.	zmęczonymi	zmęczonymi	zmęczonymi	zmęczonymi
Ms.	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych

Składnia

zmęczyć

KOGO/ CO + (CZYM)

2. wykonać coś

Definicja

pot.

wykonać coś, co się robiło zbyt długo i z niechęcią

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zmordować

Cytaty

Blady, chudy chłopczyna z rudawą czupryną zmęczył niedawno ostatnie akordy.

źródło: NKJP: Ariadna Lewańska: Sonata dla Natalii, 1965

[...] Zosia wraca w zapadlisko fotela, tandety z Ikei. Ma jeszcze co pić, a głodna nie jest ani trochę, po południu zmęczyła prawie cały kebab.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmęczę	zmęczymy
2 os.	zmęczysz	zmęczycie
3 os.	zmęczy	zmęczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmęczyłem +(e)m zmęczył	zmęczyłam +(e)m zmęczyła	zmęczyłom +(e)m zmęczyło	zmęczyliśmy +(e)śmy zmęczyli	zmęczyłyśmy +(e)śmy zmęczyły
2 os.	zmęczyłeś +(e)ś zmęczył	zmęczyłaś +(e)ś zmęczyła	zmęczyłoś +(e)ś zmęczyło	zmęczyliście +(e)ście zmęczyli	zmęczyłyście +(e)ście zmęczyły
3 os.	zmęczył	zmęczyła	zmęczyło	zmęczyli	zmęczyły

bezosobnik: zmęczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmęczmy
2 os.	zmęcz	zmęczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmęczyłbym bym zmęczył	zmęczyłabym bym zmęczyła	zmęczyłobym bym zmęczyło	zmęczylibyśmy byśmy zmęczyli	zmęczyłybyśmy byśmy zmęczyły
2 os.	zmęczyłbyś byś zmęczył	zmęczyłabyś byś zmęczyła	zmęczyłobyś byś zmęczyło	zmęczylibyście byście zmęczyli	zmęczyłybyście byście zmęczyły
3 os.	zmęczyłby by zmęczył	zmęczyłaby by zmęczyła	zmęczyłoby by zmęczyło	zmęczyliby by zmęczyli	zmęczyłyby by zmęczyły

bezosobnik: zmęczono by

bezokolicznik: zmęczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmęczywszy

gerundium: zmęczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmęczenie	zmęczenia
D.	zmęczenia	zmęczeń
C.	zmęczeniu	zmęczeniom
B.	zmęczenie	zmęczenia
N.	zmęczeniem	zmęczeniami
Ms.	zmęczeniu	zmęczeniach
W.	zmęczenie	zmęczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmęczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmęczony	zmęczony	zmęczony	zmęczone	zmęczona
D.	zmęczonego	zmęczonego	zmęczonego	zmęczonego	zmęczonej
C.	zmęczonemu	zmęczonemu	zmęczonemu	zmęczonemu	zmęczonej
B.	zmęczonego	zmęczonego	zmęczony	zmęczone	zmęczoną
N.	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczoną
Ms.	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmęczeni	zmęczeni	zmęczone	zmęczone
D.	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych
C.	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym	zmęczonym
B.	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych	zmęczone
N.	zmęczonymi	zmęczonymi	zmęczonymi	zmęczonymi
Ms.	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych	zmęczonych

odpowiednik aspektowy: męczyć

Składnia

Rz_żywotny

zmęczyć

Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024