Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. trzydzieści
1. liczba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości
Połączenia
- arabska, rzymska trzydziestka
Cytaty
W górnym rogu pomiętej kartki ktoś napisał trzydziestkę. Poniżej były jakieś dziwne kombinacje liter i cyfr. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | trzydziestka |
trzydziestki |
|
D. | trzydziestki |
trzydziestek |
|
C. | trzydziestce |
trzydziestkom |
|
B. | trzydziestkę |
trzydziestki |
|
N. | trzydziestką |
trzydziestkami |
|
Ms. | trzydziestce |
trzydziestkach |
|
W. | trzydziestko |
trzydziestki |
2. numer
Definicja
Cytaty
Odmiana
część mowy: rzeczownik
2.a mieszkanie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie
Połączenia
- lokator, lokatorka, pan, pani, państwo, sąsiad, sąsiadka spod trzydziestki
- mieszkanie pod trzydziestką
- zadzwonić, zapukać pod trzydziestkę
- mieszkać pod trzydziestką
Cytaty
Na willi pod trzydziestką zachowały się jeszcze resztki dawnej świetności, ale ze ścian powoli obsypują się i tynki, i sztukaterie. źródło: Internet |
|
Sąsiadka spod trzydziestki należy do gatunku ciekawskich. Zawsze wie, co i jak. Nic się przed nią nie ukryje. źródło: Internet |
|
[...] jaką mam gwarancje, że ten policjant czy ten dzielnicowy nie pójdzie do tego, na którego ja nagadałem i nie powie: „Słuchaj, to ten, taki tam mieszka pod trzydziestką”. źródło: |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | trzydziestka |
trzydziestki |
|
D. | trzydziestki |
trzydziestek |
|
C. | trzydziestce |
trzydziestkom |
|
B. | trzydziestkę |
trzydziestki |
|
N. | trzydziestką |
trzydziestkami |
|
Ms. | trzydziestce |
trzydziestkach |
|
W. | trzydziestko |
trzydziestki |
2.b szkoła
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz zwykle zapisywany w cudzysłowie.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła
Połączenia
- uczniowie; absolwenci; dyrektor; patron trzydziestki
- dzieci, maturzyści, nauczyciele, uczniowie z trzydziestki
- trzydziestka kogoś kształci; kogoś wychowuje
- skończyć trzydziestkę
- chodzić, uczęszczać; zdawać; dostać się do trzydziestki
- uczyć się w trzydziestce
Cytaty
Dzieci z „trzydziestki” mają doświadczenie w takich akcjach charytatywnych, bo w szkole działa koło Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci. źródło: Internet |
|
Minister edukacji podpisała rozporządzenia dopiero w wakacje, a to - jak mówi dyrektor lubelskiej „trzydziestki” – o wiele za późno. źródło: Internet |
|
Pomimo tego, że było to krótkie spotkanie, było ono na pewno niebagatelnym doświadczeniem dla młodzieży „trzydziestki” - zarówno w sferze kompetencji językowych, jak i inności kulturowej. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | trzydziestka |
trzydziestki |
|
D. | trzydziestki |
trzydziestek |
|
C. | trzydziestce |
trzydziestkom |
|
B. | trzydziestkę |
trzydziestki |
|
N. | trzydziestką |
trzydziestkami |
|
Ms. | trzydziestce |
trzydziestkach |
|
W. | trzydziestko |
trzydziestki |
2.c autobus, tramwaj
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz zwykle zapisywany w cudzysłowie.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- tramwajowa; spóźniona trzydziestka
- trasa (przejazdu); przystanek; kierowca, motorniczy trzydziestki
- bilet na trzydziestkę
- trzydziestka jedzie, (nie) jeździ, (nie) kursuje, odjechała, podjeżdża, (nie) pojedzie; trzydziestka gdzieś nie dojeżdża; trzydziestka się gdzieś nie zatrzymuje; trzydziestka gdzieś (nie) skręca; komuś uciekła trzydziestka; trzydziestka się wykoleiła
- jeździć, pojechać trzydziestką
- wsiąść/wsiadać; przesiąść się do trzydziestki
- przesiąść się; czekać na trzydziestkę
Cytaty
Jadę sobie kiedyś „trzydziestką” i spostrzegam, że kierowca ma na stopach założone klapki albo jakieś nawet drewniaki, w każdym razie obuwie wsuwane. Tego samego dnia identyczne obuwie zauważyłem u kierowcy innego miejskiego autobusu. źródło: NKJP: Wiesław Ziobro: Zawodowcy w klapkach, Dziennik Polski, 2002-06-17 |
|
W tym czasie nadjechały cztery „dziewiątki”! Taka proporcja: cztery „dziewiątki” i jedna „trzydziestka”. W dwóch ostatnich „9” nieliczni pasażerowie, w tym samotna wystraszona staruszka w wielkim, pustym autobusie. źródło: NKJP: Rozkład, Dziennik Polski, 2003-11-28 |
|
Oczywiście, że go znam. Nawet jechałam z źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | trzydziestka |
trzydziestki |
|
D. | trzydziestki |
trzydziestek |
|
C. | trzydziestce |
trzydziestkom |
|
B. | trzydziestkę |
trzydziestki |
|
N. | trzydziestką |
trzydziestkami |
|
Ms. | trzydziestce |
trzydziestkach |
|
W. | trzydziestko |
trzydziestki |
3. osoby
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz zwykle używany zamiast liczebnika trzydzieścioro.
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości
Połączenia
- czołowa; finałowa trzydziestka
- trzydziestka dzieci, maluchów; kandydatów; uczestników; finalistów; laureatów; zawodniczek, zawodników
- awans do trzydziestki (najlepszych)
- awansować do trzydziestki (najlepszych)
Cytaty
Prawie trzydziestka maluchów, dopingowanych przez rodziców, podzielona na dwa zespoły rozegrała ze sobą mecz na małe bramki. źródło: NKJP: (sem): Nocą strzelali do bramki, Nowiny Raciborskie, 2002-07-31 |
|
Konkurs o zasięgu gminnym przeprowadzony został dwuetapowo. Najpierw odbyły się eliminacje szkolne, w wyniku których najlepsza trzydziestka trafiła do finału gminnego. źródło: NKJP: (ZS): Recytowali Porazińską, Dziennik Polski, 2002-04-22 |
|
Co rolnicy odryglowali, chłopcy zasuwali - opowiada szef placówki SOK w Muszynie. - Ale co mogli zdziałać przeciwko trzydziestce uzbrojonej w kije? źródło: NKJP: Zboże na torach, Dziennik Polski, 1999-08-14 |
|
Przy wejściu do budynku, w przestrzeni wydzielonej między piętrzącymi się projektorami, trzydziestka osób oczekiwała na szkolnych krzesełkach. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | trzydziestka |
trzydziestki |
|
D. | trzydziestki |
trzydziestek |
|
C. | trzydziestce |
trzydziestkom |
|
B. | trzydziestkę |
trzydziestki |
|
N. | trzydziestką |
trzydziestkami |
|
Ms. | trzydziestce |
trzydziestkach |
|
W. | trzydziestko |
trzydziestki |
Składnia
+ | trzydziestka | + |
(KOGO)
|
4. wiek
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość
Połączenia
- ktoś pod trzydziestkę
- ktoś przed trzydziestką
- blondyn, blondynka, brunetka; facet, kobiety, ludzie, mężczyźni, osoby po trzydziestce, ktoś dobrze, grubo, ledwie, niewiele, trochę po trzydziestce
- komuś stuknęła, trzasnęła trzydziestka
- nie mieć (jeszcze, nawet) trzydziestki
- mieć (prawie), przekroczyć, skończyć trzydziestkę; mieć trzydziestkę na karku; dawać komuś (najwyżej) trzydziestkę
- dobiegać, dobijać, dochodzić, zbliżać się do trzydziestki
- wyglądać góra na trzydziestkę; podchodzić pod trzydziestkę
- być, mieć nieźle po trzydziestce
Cytaty
W sumie na listach wyborczych do rady poniżej „trzydziestki” jest 16 osób. Powyżej 65 lat ma natomiast 4 kandydatów. źródło: NKJP: (PIM): Kandydaci statystycznie, Dziennik Polski, 2002-10-24 |
|
W okresie przedświątecznym każdego dnia przyjeżdżały tu z Włoch dziesiątki pań. Na oko około trzydziestki, ale są i starsze. źródło: NKJP: Emigracja przetrwania, Dziennik Polski, 2003-04-25 |
|
Założenia regulaminu mówiły [...] początkowo, że w turnieju mogą grać zawodnicy, którzy ukończyli 35 lat. Po przyjeździe okazało się, że granicę wieku obniżono do trzydziestki. źródło: NKJP: (alg): Z reprezentantem Polski w składzie, Dziennik Polski, 1998-12-08 |
|
No to czekaliśmy, może minutę, a może kwadrans, trudno mi określić ten czas; dobiegające odgłosy zmieniły się, po ciosach były słowa, jakiś dialog i wreszcie Tadex wrócił w rozerwanej koszuli i w towarzystwie dwóch facetów około trzydziestki. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997 |
|
Zapukał. Otworzyła mu kobieta, którą ocenił na trzydziestkę, choć wyglądała znacznie starzej. Miała puste oczy i zmęczoną twarz. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | trzydziestka |
trzydziestki |
|
D. | trzydziestki |
trzydziestek |
|
C. | trzydziestce |
trzydziestkom |
|
B. | trzydziestkę |
trzydziestki |
|
N. | trzydziestką |
trzydziestkami |
|
Ms. | trzydziestce |
trzydziestkach |
|
W. | trzydziestko |
trzydziestki |
Inne uwagi
Zwykle lp
5. kobieta
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
Relacje znaczeniowe
synonimy: | trzydziestolatka |
Połączenia
- blond; atrakcyjna, ponętna, seksowna, zgrabna; przeciętna trzydziestka
- zachowywać się; wyglądać; ubierać się; malować się; czuć się, poczuć się jak trzydziestka
Cytaty
Idealny prezenter „Wiadomości” to siwawy, niemłody już mężczyzna. Ideał prezenterki - „energiczna trzydziestka”. źródło: NKJP: Agnieszka Kublik, Gazeta Wyborcza, 1997-03-19 |
|
Byłem przekonany, że zobaczę zużytą, przechodzoną raszplę, a tu zupełnie normalna trzydziestka w dżinsach, nawet bez specjalnej tapety na facjacie. źródło: NKJP: Dawid Bienkowski: Nic, 2005 |
|
Bywam czasem w rozrywkowych miejscach (kluby etc.) i muszę przyznać, że trzydziestki to całkiem spora grupa spotykanych tam kobiet. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | trzydziestka |
trzydziestki |
|
D. | trzydziestki |
trzydziestek |
|
C. | trzydziestce |
trzydziestkom |
|
B. | trzydziestkę |
trzydziestki |
|
N. | trzydziestką |
trzydziestkami |
|
Ms. | trzydziestce |
trzydziestkach |
|
W. | trzydziestko |
trzydziestki |
6. prędkość
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Połączenia
- dopuszczalna, przepisowa trzydziestka
- jazda, jeżdżenie trzydziestką
- ograniczenie prędkości do trzydziestki
- gdzieś obowiązuje trzydziestka
- przekroczyć trzydziestkę, mieć trzydziestkę na liczniku
- jechać, wlec się; ruszyć trzydziestką
- rozpędzić się, zwolnić do trzydziestki, obniżyć, ograniczyć, zmniejszyć, zwiększyć prędkość do trzydziestki, wyhamować do trzydziestki
Cytaty
Wyższe są też opłaty za jazdę po autostradach, a w centrum Bratysławy weszło ograniczenie prędkości do „trzydziestki”. źródło: NKJP: Wzrosły ceny mandatów, Dziennik Polski, 2002-01-05 |
|
Jechaliśmy trzydziestką na północny wschód. Wolno, ale wolałem nie kurzyć i nie nadwerężać gęsto połatanych dętek. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka. 2005 |
|
Mimo znaków ograniczających prędkość nawet do trzydziestki, mimo ostrzeżenia przed ostrymi zakrętami, mimo podwójnej ciągłej linii i wreszcie znaku informującego o terenie zabudowanym kierowcy pędzą jak szaleni. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | trzydziestka |
trzydziestki |
|
D. | trzydziestki |
trzydziestek |
|
C. | trzydziestce |
trzydziestkom |
|
B. | trzydziestkę |
trzydziestki |
|
N. | trzydziestką |
trzydziestkami |
|
Ms. | trzydziestce |
trzydziestkach |
|
W. | trzydziestko |
trzydziestki |
Inne uwagi
Zwykle lp