UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozglądnąć się

rozejrzeć się

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozglądnę się	rozglądniemy się
2 os.	rozglądniesz się	rozglądniecie się
3 os.	rozglądnie się	rozglądną się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozglądnąłem się +(e)m się rozglądnął	rozglądnęłam się +(e)m się rozglądnęła	rozglądnęłom się +(e)m się rozglądnęło	rozglądnęliśmy się +(e)śmy się rozglądnęli	rozglądnęłyśmy się +(e)śmy się rozglądnęły
2 os.	rozglądnąłeś się +(e)ś się rozglądnął	rozglądnęłaś się +(e)ś się rozglądnęła	rozglądnęłoś się +(e)ś się rozglądnęło	rozglądnęliście się +(e)ście się rozglądnęli	rozglądnęłyście się +(e)ście się rozglądnęły
3 os.	rozglądnął się	rozglądnęła się	rozglądnęło się	rozglądnęli się	rozglądnęły się

bezosobnik: rozglądnięto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozglądnijmy się
2 os.	rozglądnij się	rozglądnijcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozglądnąłbym się bym się rozglądnął	rozglądnęłabym się bym się rozglądnęła	rozglądnęłobym się bym się rozglądnęło	rozglądnęlibyśmy się byśmy się rozglądnęli	rozglądnęłybyśmy się byśmy się rozglądnęły
2 os.	rozglądnąłbyś się byś się rozglądnął	rozglądnęłabyś się byś się rozglądnęła	rozglądnęłobyś się byś się rozglądnęło	rozglądnęlibyście się byście się rozglądnęli	rozglądnęłybyście się byście się rozglądnęły
3 os.	rozglądnąłby się by się rozglądnął	rozglądnęłaby się by się rozglądnęła	rozglądnęłoby się by się rozglądnęło	rozglądnęliby się by się rozglądnęli	rozglądnęłyby się by się rozglądnęły

bezosobnik: rozglądnięto by się

bezokolicznik: rozglądnąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozglądnąwszy się

gerundium: rozglądnięcie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozglądnięcie się	rozglądnięcia się
D.	rozglądnięcia się	rozglądnięć się
C.	rozglądnięciu się	rozglądnięciom się
B.	rozglądnięcie się	rozglądnięcia się
N.	rozglądnięciem się	rozglądnięciami się
Ms.	rozglądnięciu się	rozglądnięciach się
W.	rozglądnięcie się	rozglądnięcia się

Pochodzenie

ogsł. *orz-glę(d)nǫti sę

z psł. *ględnǫti 'spojrzeć, rzucić spojrzenie'

Bezpośredni bezprzedrostkowy kontynuant formy prasłowiańskiej, polski wyraz glądnąć , zachowany jedynie w gwarach.

1. po pokoju

Definicja

krak.

popatrzeć uważnie na wszystkie strony

Warianty

rozejrzeć się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

popatrzeć

Połączenia

rozglądnąć się po pokoju, po sali; po zebranych
rozglądnąć się z ciekawością
rozglądnąć się dookoła, wokoło; ciekawie

Cytaty

	Specjalnie przystanąłem na tym pagórku, musimy się dokładnie rozglądnąć po stepie. źródło: KWSJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957
	Po kuchennym rekonesansie przeszedł rozglądnąć się do dużego pokoju. Stanął w drzwiach, popatrzył z grubsza na meble, na ściany, na sufit. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2005
	Wreszcie na wysokości prawie 18 000 stóp wyszedł nad równą jak stół, puszystą powierzchnię i ciekawie rozglądnął się wokół. źródło: KWSJP: Jerzy Gotowała: Najkrócej żyją motyle: lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996
	- Więc chciałby się pan czegoś dowiedzieć o nim... - powiedziała półgłosem, rozglądnąwszy się, czy ktoś nie nadchodzi. źródło: KWSJP: Zbigniew Brzozowski: Balkony i kapelusze, 1982
	Długo szedłem pieszo, aż się znalazłem w szczerym polu. Rozglądnąłem się, ani żywej duszy, tylko jakieś krowy, ale daleko. źródło: KWSJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania i donosy 1980-1989, 1989

Składnia

Rz_żywotny	+	rozglądnąć się	+	po KIM/CZYM
Rz_żywotny	+	rozglądnąć się	+	GDZIE
Rz_żywotny	+	rozglądnąć się	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. za pracą

Definicja

pot. krak.

poszukać kogoś lub czegoś, zwykle w najbliższym otoczeniu

Warianty

rozejrzeć się

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	obejrzeć się, oglądnąć się
	hiperonimy:	poszukać

Połączenia

rozglądnąć się za następcą, za pracą

Cytaty

	Wylała resztkę z bukłaka i rozglądnęła się za następnym. Nie mogła znaleźć. źródło: KWSJP: Mieczysław Maliński: Matka Jezusa, 1981
	Stary poczuł nagłe ogromne zmęczenie. Jedną ręką oparł się o stół i rozglądnął się za wolnym krzesłem, ale oba fotele, jakie znajdowały się w pokoju, były zajęte przez walizki. źródło: KWSJP: Janina Krawczyk: Rozbity obraz, 1986
	Rzucił Peterowi butelkę. Ten rozglądnął się bez przekonania za otwieraczem i w końcu trzasnął kapslem o poręcz krzesła. źródło: KWSJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000
	W tym sporcie nic nie trwa wiecznie, marzę więc, by ukończyć wreszcie studia. Potem rozglądnę się za jakąś pracą. źródło: NKJP: Wspinaczka - moje życie, Dziennik Polski, 2001-07-23
	Malownicze położenie działek nie ma żadnego znaczenia w sytuacji, gdy nie zostały uregulowane sprawy własności. W takim wypadku należy raczej rozglądnąć się za inną ofertą. źródło: NKJP: Ile za ar?, Dziennik Polski, 2003-11-26

Składnia

Rz_osobowy

rozglądnąć się

za KIM/CZYM

3. w sytuacji

Definicja

pot. krak.

zorientować się w sytuacji

Warianty

rozejrzeć się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Gdy [...] wybierzemy nową Radę i Zarząd, upłynie wiele miesięcy zanim nowa władza rozglądnie się w gminnych problemach.

źródło: NKJP: W niedzielę referendum w Korzennej, Dziennik Polski, 2001-04-19

Chcąc zbadać warunki na miejscu i rozglądnąć się, czy nie udałoby się tam zadekować kogoś z rodaków, wybrałem się dziś rano na rowerze do Etiolles.

źródło: KWSJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem (Francja 1940-1944), 1957

Projekt nie rodzi się z dnia na dzień. [...] Mam odczucie, że urzędnicy z dawnej koalicji taki projekt stworzyli, a nowy minister skarbu, gdy na pewno jeszcze dobrze się nie rozglądnął, skierował go do Sejmu.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.12.1999

Składnia

Rz_osobowy	+	rozglądnąć się	+	w CZYM
Rz_osobowy	+	rozglądnąć się	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Data ostatniej modyfikacji: 11.08.2011