Chronologizacja
W postaci: pozno
Odmiana
część mowy: przysłówek
| stopień równy | późno |
|---|---|
| stopień wyższy | później |
Pochodzenie
1. blisko końca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | wcześnie |
Połączenia
- stosunkowo, wyjątkowo; niesamowicie, strasznie późno
- wcześniej czy później
- późno dojść do czegoś, nastąpić; przybyć, przyjechać, przyjść/przychodzić; wrócić/wracać; dojrzewać; dowiedzieć się, odkryć; poinformować, przedłożyć/przedkładać, przedstawić, rozpatrzyć/rozpatrywać; przygotować, skierować, wprowadzić, zgłosić/zgłaszać; interweniować, zareagować, zauważyć, zorientować się; podjąć/podejmować coś; otrzymać; włączyć się; trafić; rozpocząć, zakończyć; zacząć/zaczynać;iść spać, obudzić (się), wstać/wstawać; jest, robi się/zrobiło się późno
- jest/było za późno (na coś)
- bardzo, dość, za, zbyt późno; jak najpóźniej
Cytaty
|
Kiedyś wróciłam późno z pracy, popatrzyłam na śpiące dzieci i powiedziałam - koniec. Od tamtej pory jestem gospodynią domową. źródło: NKJP: Violetta Gnacikowska: Z kuchni na Mt. Everest, Gazeta Wyborcza, 1994-12-29 |
|
|
Wiosna tego roku przyszła późno, bo dopiero pod koniec kwietnia, ale za to w żywiołowym tempie. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Powrót do Breitenheide, 1998 |
|
|
W pewnym momencie rozkołysany samochód spadł z podnośnika i przygniótł właściciela. Na podwórku akurat nikogo nie było. Kiedy do nieszczęśnika podbiegli sąsiedzi, było już za późno na pomoc. źródło: NKJP: Śmiertelny remont, Dziennik Polski, 2003-04-03 |
|
|
Pierwsze szczątki praczłowieka odkryto późno. Jeszcze w początkach XIX wieku wielki francuski paleontolog i anatom Georges Cuvier stwierdzał kategorycznie: L'homme fossile n'existe pas („Człowiek kopalny nie istnieje”). źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996 |
|
|
Ciekaw był ujrzeć ten tajemniczy, najmniejszy i najpóźniej odkryty kontynent na kuli ziemskiej. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957 |
|
|
Obudził się późno w dzień. Po Karolce zostały w kuchni nie pozmywane naczynia. - Nawet się z tobą nie pożegnała - stwierdziła zgryźliwie ciotka. źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001 |
|
|
Sara dość późno wyszła za mąż. Miała już wówczas dwadzieścia siedem lat. źródło: NKJP: Barbara Legutko: Żyd jakiego nie znamy (cz. 2), Co Tydzień Jaworzno, 2004-08-05 |
|
|
Rzeczywiście, dyplom zrobiłem dość późno, ale pracować zacząłem już jako dziecko. źródło: NKJP: Joanna Rybczyńska: Poczucie humoru wyssałem z mlekiem ojca, Sztafeta, 2008-01-03 |
Składnia
| Cz | + | późno | + |
|
2. wieczorem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | wcześnie |
Połączenia
- późno wieczorem
- późno w nocy
- jest, robi się, zrobiło się; iść spać, wrócić/wracać późno
Cytaty
|
Natalio... – głos Adama brzmiał niepewnie. – Przepraszam, że dzwonię tak późno, ale musiałem. Jak się czujesz? –?Piekę ciasto. –?O jedenastej w nocy? źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007 |
|
|
Wcześnie wstaje i późno kładzie się spać. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008 |
|
|
– Karzełek ma mieć zgaszone światło o dziesiątej, a ty nie graj cały czas. My będziemy późno, jakby co, mam komórkę – instruował kudłatego nastolatka młody mężczyzna, trzymając dłoń na klamce otwartych drzwi. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie, 2007 |
|
|
Sąsiad wyszedł od nas późno w nocy. źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008 |
|
|
Obrady zjazdowe zaczęły się bardzo późno, bo około dwudziestej trzeciej i trwały całą noc. źródło: NKJP: Sebastian Męcfal: XIII Krajowy Zjazd Delegatów NZS 20-22 II 1998, Magazyn Puls Studenta, 1998-03 |