UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

popielnica

Chronologizacja

1 połowa XVIII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. popielnica
popielnice
D. popielnicy
popielnic
C. popielnicy
popielnicom
B. popielnicę
popielnice
N. popielnicą
popielnicami
Ms. popielnicy
popielnicach
W. popielnico
popielnice

Pochodzenie

Zob. popiół

1. duża popielniczka

Definicja

duża popielniczka

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Cytaty

Mijam rząd pustych krzeseł przed gabinetem lekarskim i grupkę foteli przy dwóch przepełnionych popielnicach na nóżce.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998

– To nasza palarnia, ale mało kto sterczy nad tymi popielnicami, bo wolimy gdzieś sobie usiąść – tłumaczy Karolina z trzeciej klasy LO.

źródło: NKJP: Anna Gabińska: Dymek pod kontrolą, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-09-16

2. urna

Definicja

w dawnych wiekach: pojemnik służący do przechowywania prochów zmarłego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pojemnik

Cytaty

Prawie wszystkie pochówki z cmentarzysk wandalskich świadczą, że ciała palono na stosie, a szczątki zmarłego wrzucano wraz z resztkami darów grobowych do stosunkowo płytkiej jamy i zasypywano je ziemią lub też zakopywano w glinianych popielnicach.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Zostało po Wandalach, Polityka, 2004

Np. zapięcie naszyjnika za głową zmarłego, jaką przedstawiała popielnica, mogło symbolizować jego przejście w zaświaty [...].

źródło: NKJP: Agata Grzegorczyk: Jak „rumianie” walczyli z nieuniknionym, Dziennik Bałtycki, 2006-11-03

Do tej pory odkryte zostały groby jamowe z popielnicami zawierającymi prochy zmarłych, ozdoby, naczynia ceramiczne, a także 22 groby szkieletowe koni, z których złożono ofiary, o czym świadczy sposób ich ułożenia.

źródło: NKJP: (jeta): Cmentarzysko Bałtów, Dziennik Bałtycki, 2011

Ówczesna ludność ciała zmarłych paliła, a szczątki umieszczała w popielnicach wstawianych do grobów skrzyniowych przygotowanych z kamienia i przykrytych płytami wapiennymi.

źródło: NKJP: Hanna Szulwic: Wykopał grób z urnami, Tygodnik Tucholski, nr 662, 2004

3. popielnik

Definicja

zbiornik pod paleniskiem pieca, gromadzący popiół

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  popielnik

Cytaty

Kocioł wyczyściłem, przewody powietrzne w retorze również. Drugi problem to też taki, że na retorze z jednej strony ekogroszek się nie dopala, spada czarny do popielnicy, a kanały dokładnie wyczyściłem.

źródło: Internet: forum.info-ogrzewanie.pl

[...] od strony drzwiczek węgiel się nie dopala i gdy piec dopycha kolejną partię węgla, ten niedopalony spada w dół na popielnicę.

źródło: Internet: forum.muratordom.pl

Data ostatniej modyfikacji: 02.11.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj