UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

drewniany

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. drewniany
drewniany
drewniany
drewniane
drewniana
D. drewnianego
drewnianego
drewnianego
drewnianego
drewnianej
C. drewnianemu
drewnianemu
drewnianemu
drewnianemu
drewnianej
B. drewnianego
drewnianego
drewniany
drewniane
drewnianą
N. drewnianym
drewnianym
drewnianym
drewnianym
drewnianą
Ms. drewnianym
drewnianym
drewnianym
drewnianym
drewnianej
W. drewniany
drewniany
drewniany
drewniane
drewniana
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. drewniani
drewniani
drewniane
drewniane
D. drewnianych
drewnianych
drewnianych
drewnianych
C. drewnianym
drewnianym
drewnianym
drewnianym
B. drewnianych
drewnianych
drewnianych
drewniane
N. drewnianymi
drewnianymi
drewnianymi
drewnianymi
Ms. drewnianych
drewnianych
drewnianych
drewnianych
W. drewniani
drewniani
drewniane
drewniane

Pochodzenie

Zob. drewno

1. dom

Definicja

wykonany z drewna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy

Połączenia

  • drewniany gród; budynek, dom, kościół, zamek, zabytek; dach, ołtarz, podest, strop; wóz; kij, kołek, krzyż, miecz, most; drewniana architektura, budowla, konstrukcja, zabudowa; altanka, budka, kaplica, stodoła; belka, deska, figurka, kładka, ławka, łyżka, noga, podłoga, rama, rzeźba, skrzynia, trumna; drewniane drzwi; drewniane elementy; meble, okna, schody, zabawki
  • drewniany i aluminiowy, drewniany i betonowy, drewniany i blaszany, drewniany i ceramiczny, drewniany i drewnopochodny, drewniany i gipsowy, drewniany i gliniany, drewniany i kamienny, drewniany i metalowy, drewniany i murowany, drewniany i plastikowy, drewniany i stalowy, drewniany i szklany, drewniany i żelazny
  • całkowicie drewniany

Cytaty

W kępie drzew stał drewniany dom z gontowym dachem, rzeźbionymi okiennicami i gankiem.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Listy miłości, 2008

Była to piętrowa drewniana budowla w stylu nadświdrzańskim, z mnóstwem wyrzynanych w drewnie ozdóbek i z dwiema dużymi werandami.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Wejście odgrodzono żelazną kratą zamkniętą na kłódkę. Za nią schody miały jeszcze kilka stopni i dochodziły do starych drewnianych drzwi, zbitych z wypaczonych desek.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Na przestrzeni wieków w Pradze stawiane były drewniane mosty, które w zimie nie wytrzymywały naporów spływającej kry i wiosennych przyborów wody.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

2. dźwięk

Definicja

wydawany przez przedmioty z drewna

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • drewniany dźwięk, klekot

Cytaty

Znaleźli go tydzień później, o zmierzchu, lecz to nie był już on. Wyglądał jakby spał zwinięty w kłębek. Można było postukać. Wydawał wtedy twardy, drewniany dźwięk.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1955

[...] podczas nabożeństwa w Wielki Czwartek milkły w kościele dzwonki. Zastępowały je trzaskające drewniane klekoty. One wzywały mieszkańców na nabożeństwa w kościele.

źródło: NKJP: Stanisław Kośmider: Ostatnie palenie żuru, 2003-04-19

3. palec

Definicja

taki, który jest zdrętwiały i zesztywniały, a przez to pozbawiony czucia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  drętwy

Połączenia

  • drewniane ręce, palce

Cytaty

Debra powoli splatała w warkocz długie włosy sukcesorki, ale jakoś jej nie szło. Co rusz kosmyki wyślizgiwały się, jakby miała drewniane palce.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Urszula Piotrowska nie tylko odnawia stare obrazy – również wykonuje ich kopie. Jest utalentowaną malarką – jak się prowadzi renowację obrazów Kossaka i innych mistrzów pędzla, nie można samemu mieć drewnianej ręki .

źródło: NKJP: S.Żagiel: Bieżuń: Malowanie złotem, Tygodnik Ciechanowski, 2004-07-17

4.a aktor

Definicja

pot.  pejorat. 
taki, który nie potrafi wykonywać pewnych czynności w sposób naturalny, wyrażający emocje, cechujący się pięknem i artyzmem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Cytaty

- Zdarza się, że któraś nie umie się ruszać. Takie drewniane kobiety trzeba czym prędzej odprowadzić - zdradza tajniki występów.

źródło: NKJP: (mad): Drewniane to nie dla nas!, Gazeta Krakowska, 2002-02-18

Są zbyt drewnianymi aktorami żeby zagrać w tej wzruszającej scenie rodzinnej.

źródło: NKJP: Internet

4.b ruch

Definicja

pot.  pejorat. 
taki, który jest pozbawiony naturalności, emocji lub artyzmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Była prześliczna. Może to wydawało się z powodu życia w pustce, gdzie spotkane kobiety były pozbawione jakiegokolwiek powabu, w czarnych sukniach swych, czerwonej cerze, jakichś drewnianych ruchach, kobiecości ogromnie odstręczającej.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel : opowiadania i reportaże, 2007

O ile emanujące z mimiki i nieco drewnianych gestów mężczyzny podenerwowanie było dla cinkciarza wyraźnie czytelne, [...] - o tyle po nim samym nie było znać żadnych emocji.

źródło: NKJP: Marek Idczak: Słony wiatr, 2007

[...] im dalej w książkę, tym lepiej. Początkowo cokolwiek drewniane dialogi nabierają potoczystości i ogólnie rzecz ujmując, czyta się całość dosyć gładko ]...]

źródło: KWJP: Beatrycze Nowicka: Książę i rybak, Esensja, 2015-11-13

5. głos

Definicja

taki, który jest mało dźwięczny, niski i przytłumiony

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

[...] zasłonił sobie twarz rękami, mocno, jak człowiek ogłuszony, potrząsnął głową i powiedział jakimś suchym, drewnianym głosem: - Do roboty, panowie.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

6.a człowiek

Definicja

taki, który nie okazuje żadnych uczuć ani emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Cytaty

Widzę tylko to, co jest. Nic ponadto. Męczę się, choć modliłem się o to, żeby skończyły się koszmary, ale teraz, kiedy to się stało, widzę, że po prostu trochę umarłem, nie ma mnie. Ten drewniany człowiek patrzący w swoje puste sny to ja [...]

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003

6.b twarz

Definicja

świadczący o tym, że ktoś nie okazuje żadnych uczuć ani emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Cytaty

To przemówienie mogłoby wejść do kanonu polskich wystąpień politycznych. Tymczasem min. Drzycimski z drewnianą twarzą odczytał jakiś tekst.

źródło: NKJP: Wódz - przedostatni rozdział, Gazeta Wyborcza, 1992-04-22

Frazeologizmy

instrument dęty drewniany
Data ostatniej modyfikacji: 10.10.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj