UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

awans

Chronologizacja

2 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. awans
 awanse
D. awansu
 awansów
C. awansowi
 awansom
B. awans
 awanse
N. awansem
 awansami
Ms. awansie
 awansach
W. awansie
 awanse

Pochodzenie

fr. avance 'posuwanie się naprzód; wyprzedzanie; zaliczka'

1. zawodowy

Definicja

zmiana stanowiska w hierarchii służbowej z niższego na wyższe

Wymowa

[awans] lub [awãs]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

antonimy:  degradacja

Połączenia

  • łatwy, szybki, wielki; nieoczekiwany, upragniony, zasłużony; prestiżowy, znaczący; pośmiertny awans; awans naukowy, oficerski, płacowy, zawodowy
  • awans nauczyciela, urzędnika
  • awans do stopnia generała, porucznika
  • awans na kierownika, na dyrektora, na menadżera; na stanowisko (kierownika, dyrektora, menadżera); na stopień oficera, generała, profesora
  • awans w pracy
  • awans i podwyżka
  • sposób na awans; wniosek o awans
  • dać, podpisać, przyznać komuś; dostać, otrzymać/otrzymywać, uzyskać; świętować; zawdzięczać komuś/czemuś awans
  • czekać, liczyć, mieć nadzieję; zasłużyć na awans; starać się, ubiegać się o awans

Cytaty

Zanim nauczyciele dostali upragniony awans musieli odbyć tzw. staż trwający prawie dwa lata, a to wymagało od nich wytrwałości.

źródło: NKJP: ST: Awanse zawodowe nauczycieli, Nakielski Czas, 2002-08-14

Owszem, otrzymał awans na starszego referenta, ale była to tylko formalna nominacja, wiążąca się jedynie z podwyżką wynagrodzeń.

źródło: NKJP: K.Jakubowski: Oskarżony o zbrodnię komunistyczną, Tygodnik Ciechanowski, 2006-07-20

Natomiast naukowcy posiadający jedynie stopień doktora, z uwagi na własną karierę zawodową, wolą wiązać się z renomowanymi uczelniami państwowymi, gdzie łatwiej o awans naukowy.

źródło: NKJP: T. Woicki: Uczelnia musi mieć poczucie misji, Tygodnik Ciechanowski, 2004-07-07

Sugeruje on, że podczas imprezy opijano awans jednego z policjantów na dyżurnego komendy powiatowej.

źródło: NKJP: Rafał Jabłoński: Przepraszam, czy tu piją?, Nowiny Raciborskie, 2006-10-24

Byli zjednoczeni z flotą więzami niemalże rodzinnymi, co gwarantowało także miejsce w marynarce i przyszłe awanse ich synom i wnukom.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Składnia

bez ograniczeń + awans +
na KOGO/CO

2. w sporcie

Definicja

przejście dzięki dobrym wynikom do dalszej fazy rozgrywek lub zawodów

Wymowa

[awans] lub [awãs]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

Relacje znaczeniowe

antonimy:  degradacja, deklasacja, spadek

Połączenia

  • olimpijski, sportowy; historyczny, nieoczekiwany, niespodziewany, pewny, szybki, upragniony, wielki, wysoki, znaczący; bezpośredni, dalszy, kolejny, ponowny; ostatni, pierwszy, poprzedni awans
  • awans drużyny, zespołu; koszykarzy, piłkarzy, siatkarzy; Portugalii, Włoch, Ukrainy
  • awans do igrzysk (olimpijskich), mistrzostw, rozgrywek, turnieju, zawodów; którejś fazy mistrzostw, rozgrywek; ćwierćfinału, finału, play-off, półfinału, pucharu; ekstraklasy, ekstraligi, ligi; ścisłego finału, ścisłej czołówki; elity, grona, grupy kogoś
  • awans na igrzyska; na pierwsze miejsce
  • awans w tabeli
  • nadzieja, sposób, szansa na awans; batalia, mecz, rozgrywka, walka, zmagania o awans; premia za awans
  • świętować; uzyskać, wywalczyć; gwarantować komuś/czemuś, umożliwić komuś, zapewnić/zapewniać komuś, zawdzięczać komuś/czemuś; przypieczętować; coś daje komuś awans
  • grać, powalczyć, rywalizować, walczyć, zagrać o awans; czekać, liczyć, mieć nadzieję, zasłużyć na awans; wierzyć w awans

Cytaty

Gdy jechaliśmy na zawody, chcieliśmy tylko zapewnić sobie awans do mistrzostw letnich, być w pierwszej dziesiątce.

źródło: NKJP: (JaGA): Pokonali mistrzów Polski, Nowiny Raciborskie, 2008-06-24

Miejsca premiowane awansem na olimpiadę wojewódzką wywalczyli reprezentanci gmin: Chorkówka (5 osób), Rymanów (3), Miejsce Piastowe (3), Korczyna (2) i Dukla (2).

źródło: NKJP: (BH): Tenis stołowy, Dziennik Polski, 2008-04-07

Uzyskaliśmy bardzo przyzwoite wyniki szkoleniowe, czego dowodem jest drugi w historii klubu awans piłkarzy seniorów do ligi okręgowej [...].

źródło: NKJP: Adam LIGIECKI: WALNE Z JUBILEUSZEM, Echo Dnia, 2006-03-08

Przeważająca przez 120 minut w Grodzisku Wielkopolskim Legia remisuje z Groclinem 1:1 i w żenującym stylu przegrywa w karnych awans do finału Pucharu Polski.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie, 2007

Tylko niepoprawni optymiści wierzyli w awans polskich hokeistów na igrzyska w Turynie.

źródło: NKJP: MAREK MORDAN, RYGA: Stare grzechy, Dziennik Polski, 2005-02-16

Składnia

bez ograniczeń + awans +
do CZEGO
bez ograniczeń + awans +
na CO

3. społeczny

Definicja

zmiana oceniana ze względu na jakieś kryterium jako przejście z poziomu niższego i gorszego w jakiejś hierarchii na poziom wyższy i lepszy

Wymowa

[awans] lub [awãs]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

  • awans cywilizacyjny, edukacyjny, kulturowy, społeczny, technologiczny, towarzyski; ekonomiczny, finansowy, materialny
  • awans polskiej prowincji, (cywilizacyjny) wsi
  • awans do grona kogoś, roli kogoś

Cytaty

Owóż jej wtórny awans społeczny, spowodowany ukończeniem studium nauczycielskiego, w połączeniu z awansem społecznym ojca stworzył mieszankę iście wybuchową.

źródło: NKJP: R.Kobierski: Harar, 2005

Zatrzymanie reformy powiatowej to zmarnowanie wielkiej szansy setek polskich miasteczek, szansy na spójną, sprawną administrację, zmarnowanie szansy na lepsze wydawanie pieniędzy, na awans polskiej prowincji.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.11.1993

Ostatnio często dowiadujemy się, że w hierarchii dochodowej zachodzą duże zmiany powodujące degradację znacznej grupy społecznej, której awans nie będzie możliwy jeszcze przez długie lata.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.03.1995

Było tak – pod koniec osiemnastego wieku nastąpił awans kobiety jako matki.

źródło: NKJP: I. Filipiak: Kultura obrażonych, 2003

To niezbędna inwestycja, bez której nie ma szans na awans gospodarczy, polityczny i cywilizacyjny Polski.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.09.1994

Składnia

bez ograniczeń + awans +
JAKI
Data ostatniej modyfikacji: 07.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN