Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
dybię |
dybiemy |
|||
| 2 os. |
dybiesz |
dybiecie |
|||
| 3 os. |
dybie |
dybią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dybałem +(e)m dybał |
dybałam +(e)m dybała |
dybałom +(e)m dybało |
dybaliśmy +(e)śmy dybali |
dybałyśmy +(e)śmy dybały |
| 2 os. |
dybałeś +(e)ś dybał |
dybałaś +(e)ś dybała |
dybałoś +(e)ś dybało |
dybaliście +(e)ście dybali |
dybałyście +(e)ście dybały |
| 3 os. |
dybał |
dybała |
dybało |
dybali |
dybały |
bezosobnik: dybano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę dybał będę dybać |
będę dybała będę dybać |
będę dybało będę dybać |
będziemy dybali będziemy dybać |
będziemy dybały będziemy dybać |
| 2 os. |
będziesz dybał będziesz dybać |
będziesz dybała będziesz dybać |
będziesz dybało będziesz dybać |
będziecie dybali będziecie dybać |
będziecie dybały będziecie dybać |
| 3 os. |
będzie dybał będzie dybać |
będzie dybała będzie dybać |
będzie dybało będzie dybać |
będą dybali będą dybać |
będą dybały będą dybać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
dybmy |
|
| 2 os. |
dyb |
dybcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dybałbym bym dybał |
dybałabym bym dybała |
dybałobym bym dybało |
dybalibyśmy byśmy dybali |
dybałybyśmy byśmy dybały |
| 2 os. |
dybałbyś byś dybał |
dybałabyś byś dybała |
dybałobyś byś dybało |
dybalibyście byście dybali |
dybałybyście byście dybały |
| 3 os. |
dybałby by dybał |
dybałaby by dybała |
dybałoby by dybało |
dybaliby by dybali |
dybałyby by dybały |
bezosobnik: dybano by
bezokolicznik: dybać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
dybiąc
gerundium: dybanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | dybanie |
dybania |
| D. | dybania |
dybań |
| C. | dybaniu |
dybaniom |
| B. | dybanie |
dybania |
| N. | dybaniem |
dybaniami |
| Ms. | dybaniu |
dybaniach |
| W. | dybanie |
dybania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: dybiący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | dybiący |
dybiący |
dybiący |
dybiące |
dybiąca |
| D. | dybiącego |
dybiącego |
dybiącego |
dybiącego |
dybiącej |
| C. | dybiącemu |
dybiącemu |
dybiącemu |
dybiącemu |
dybiącej |
| B. | dybiącego |
dybiącego |
dybiący |
dybiące |
dybiącą |
| N. | dybiącym |
dybiącym |
dybiącym |
dybiącym |
dybiącą |
| Ms. | dybiącym |
dybiącym |
dybiącym |
dybiącym |
dybiącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | dybiący |
dybiący |
dybiące |
dybiące |
| D. | dybiących |
dybiących |
dybiących |
dybiących |
| C. | dybiącym |
dybiącym |
dybiącym |
dybiącym |
| B. | dybiących |
dybiących |
dybiących |
dybiące |
| N. | dybiącymi |
dybiącymi |
dybiącymi |
dybiącymi |
| Ms. | dybiących |
dybiących |
dybiących |
dybiących |
Pochodzenie
psł. *dybati 'stąpać na palcach, skradać się'
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- zbir, złodziej dybie
- dybać na czyjąś cnotę, cześć, suwerenność, wolność; duszę, na czyjeś zdrowie, życie, na majątek, na pieniądze, na stanowisko
Cytaty
|
Nigdy nie jeździł windą. Bał się zamachowców, którzy dybali na jego życie. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004 |
|
|
[...] gdzie tylko była woda, człowiek dybał z zastawionymi sieciami na ryby. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dzikie banany, 1960 |
|
|
[...] panią Marię na stare lata opanowała pewna obsesja. Polegała ona na przekonaniu, iż cały świat dybie na jej majątek. źródło: NKJP: Barbara Matoga: Na Mikołaja, Dziennik Polski, 2006-12-29 |
|
|
O tym, że w sezonie turystycznym złoczyńcy dybią na portfele i bagaż gości przybywających pod Tatry - przekonywać nikogo nie trzeba. źródło: NKJP: Kronika policyjna, Dziennik Polski, 2001-08-09 |
|
|
Dział Administracji dybał na donosicieli i wysyłał ich najbliższym transportem. źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag Gułag tom 2, 1977 |
Składnia
|
+ | dybać | + |
na KOGO/CO
|