UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odpadek

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., SL
1605, N. Volckmar, "Dictionarium trium linguarum [...]", 1605.
Brak w Kart XVII-XVIII.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odpadek
odpadki
D. odpadka
odpadków
C. odpadkowi
odpadkom
B. odpadek
odpadki
N. odpadkiem
odpadkami
Ms. odpadku
odpadkach
W. odpadku
odpadki

Inne uwagi

Zwykle lm

Pochodzenie

Zob. padać

1. śmieć

Definicja

niepotrzebna, zużyta lub zniszczona rzecz

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  śmieć I

Połączenia

  • odpadki kuchenne, organiczne; stałe, wszelkie odpadki
  • odpadki i nieczystości; śmieci i odpadki
  • góry, sterty odpadków
  • kontener, kosz, pojemnik na odpadki
  • kubeł z odpadkami
  • odpadki gniją, śmierdzą
  • pozostawiać, segregować/posegregować, wrzucać odpadki
  • żywić się odpadkami
  • babrać się, grzebać w odpadkach

Cytaty

Często odpadki z obiektów turystycznych są składowane na dzikich wysypiskach albo nawet wrzucane wprost do oceanu lub jeziora.

źródło: NKJP: Dominika Zaręba: Ekoturystyka: wyzwania i nadzieje, 2000

Uderza cię odór. Piętrzą się góry żelastwa, folii, zzieleniałych odpadków, a nad nimi muchy bzyczą żarłocznie.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

- Tutaj - rzekła i wskazała Henryczkowi miejsce przy taborecie, gdzie postawił wiadro świeżej wody. Obok stało drugie wiadro, wypełnione odpadkami.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

W miarę rozwoju miasto zaczęło tonąć w odpadkach. Ludzie wyrzucali śmieci na ulice, a władze miasta nie miały pieniędzy na ich sprzątanie.

źródło: NKJP: Metropolia przyszłości?, Gazeta Wyborcza, 1994-09-05

W trakcie tygodnia czystości wód podejmowane będą także działania związane z szerzej rozumianą ochroną środowiska, m.in. z problemami zanieczyszczenia podwarszawskich lasów odpadkami.

źródło: NKJP: (PAP): Tydzień czystości wód, Życie Warszawy, nr 77, 1981

2. odpad

Definicja

materiał pozostały po przetworzeniu czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł produkcja

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odpad

Połączenia

  • szklane, trujące odpadki
  • odpadki trafiają gdzieś
  • spalić, wykorzystać, wyrzucać, zbierać odpadki

Cytaty

Do zrobienia w nich pokładów oraz żagli wykorzystał kawałki białego świerka, a do innych elementów - olchę i jesion. Jak sam mówi - są to wszystko odpadki, które nadają się jedynie do rozpalania w piecu.

źródło: NKJP: (mm): Marynista, Euroregio Glacensis nr 44 (150),

Domy wznoszono z elementów powstałych ze zmielonego gruzu, ruiny i odpadki przetwarzano w nowe dzieło.

źródło: NKJP: Cezary Polak: Tu byłem, Ozon nr 13, 2005

W finale okazuje się, że wszystkie sztubackie żarty i historyjki to tylko część wielkiej akcji ujawniania parszywego miliardera, który w enklawie nieskażonej przyrody chce zabetonować beczki z trującymi odpadkami i na tym wybudować fabrykę chemikaliów.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Kacper i przyjaciele, Gazeta Wyborcza, 1992-07-17

Data ostatniej modyfikacji: 31.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj