UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pochylać się

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pochylam się	pochylamy się
2 os.	pochylasz się	pochylacie się
3 os.	pochyla się	pochylają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pochylałem się +(e)m się pochylał	pochylałam się +(e)m się pochylała	pochylałom się +(e)m się pochylało	pochylaliśmy się +(e)śmy się pochylali	pochylałyśmy się +(e)śmy się pochylały
2 os.	pochylałeś się +(e)ś się pochylał	pochylałaś się +(e)ś się pochylała	pochylałoś się +(e)ś się pochylało	pochylaliście się +(e)ście się pochylali	pochylałyście się +(e)ście się pochylały
3 os.	pochylał się	pochylała się	pochylało się	pochylali się	pochylały się

bezosobnik: pochylano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się pochylał będę się pochylać	będę się pochylała będę się pochylać	będę się pochylało będę się pochylać	będziemy się pochylali będziemy się pochylać	będziemy się pochylały będziemy się pochylać
2 os.	będziesz się pochylał będziesz się pochylać	będziesz się pochylała będziesz się pochylać	będziesz się pochylało będziesz się pochylać	będziecie się pochylali będziecie się pochylać	będziecie się pochylały będziecie się pochylać
3 os.	będzie się pochylał będzie się pochylać	będzie się pochylała będzie się pochylać	będzie się pochylało będzie się pochylać	będą się pochylali będą się pochylać	będą się pochylały będą się pochylać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pochylajmy się
2 os.	pochylaj się	pochylajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pochylałbym się bym się pochylał	pochylałabym się bym się pochylała	pochylałobym się bym się pochylało	pochylalibyśmy się byśmy się pochylali	pochylałybyśmy się byśmy się pochylały
2 os.	pochylałbyś się byś się pochylał	pochylałabyś się byś się pochylała	pochylałobyś się byś się pochylało	pochylalibyście się byście się pochylali	pochylałybyście się byście się pochylały
3 os.	pochylałby się by się pochylał	pochylałaby się by się pochylała	pochylałoby się by się pochylało	pochylaliby się by się pochylali	pochylałyby się by się pochylały

bezosobnik: pochylano by się

bezokolicznik: pochylać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: pochylając się

gerundium: pochylanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pochylanie się	pochylania się
D.	pochylania się	pochylań się
C.	pochylaniu się	pochylaniom się
B.	pochylanie się	pochylania się
N.	pochylaniem się	pochylaniami się
Ms.	pochylaniu się	pochylaniach się
W.	pochylanie się	pochylania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: pochylający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pochylający się	pochylający się	pochylający się	pochylające się	pochylająca się
D.	pochylającego się	pochylającego się	pochylającego się	pochylającego się	pochylającej się
C.	pochylającemu się	pochylającemu się	pochylającemu się	pochylającemu się	pochylającej się
B.	pochylającego się	pochylającego się	pochylający się	pochylające się	pochylającą się
N.	pochylającym się	pochylającym się	pochylającym się	pochylającym się	pochylającą się
Ms.	pochylającym się	pochylającym się	pochylającym się	pochylającym się	pochylającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pochylający się	pochylający się	pochylające się	pochylające się
D.	pochylających się	pochylających się	pochylających się	pochylających się
C.	pochylającym się	pochylającym się	pochylającym się	pochylającym się
B.	pochylających się	pochylających się	pochylających się	pochylające się
N.	pochylającymi się	pochylającymi się	pochylającymi się	pochylającymi się
Ms.	pochylających się	pochylających się	pochylających się	pochylających się

odpowiednik aspektowy: pochylić się

Pochodzenie

Zob. chylić

1. nad talerzem

Definicja

zmieniać położenie swojego ciała w ten sposób, że głowa i tułów przestają być ustawione pionowo, ale kierują się ku dołowi lub ku jakiemuś obiektowi znajdującemu się niżej albo z boku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

chylić się

Połączenia

głowa, tułów pochyla się
pochylać się do przodu, do tyłu
pochylać się nad książką, nad ladą, nad stołem, nad talerzem
pochylać się w ukłonie; w jakimś kierunku, w jakąś stronę
pochylać się gwałtownie, lekko, mocno, nagle, nisko, szybko

Cytaty

- Jakieś problemy? - zapytał jej kierowca, pochylając się ku opuszczonej po stronie pasażera szybie.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

W czerwonawym świetle dogasających węgli widać było dziewczynę i chłopaka, którzy pochylali się nad stołem.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Składnia

pochylać się

nad KIM/CZYM

2. ku ziemi

Definicja

książk.

zmieniać położenie w ten sposób, że jeden z końców lub boków zaczyna się znajdować bliżej podłoża niż był wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:

chylić się, giąć się

Połączenia

dom pochyla się; gałęzie pochylają się
pochylać się ze starości
pochylać się nisko

Cytaty

	Łodygi goździków pochylały się nad ich głowami jak nadmorskie trzciny, tyle że pod szkłem nie kołysał roślinami najmniejszy powiew. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000
	Zieleń przybrzeżnych zarośli stawała się jednolitym pasem czerni. Wysmukłe pnie drzew, pochylających się nad piaskiem, zmieniały się w płaską wycinankę na tle jaśniejszego nieba. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	Z czasem opuszczona cerkiew zaczęła pochylać się na bok. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995
	Koniecznie trzeba obejrzeć kirkut leski, gdzie zabytkowe macewy pochylają się ze starości. źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: W stronę Elimelecha, Polityka, 2001-07-21

Składnia

pochylać się

(nad KIM/CZYM) + (DOKĄD)

3. ku zachodowi

Definicja

książk.

zacząć znajdować się niżej niż poprzednio

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:

chylić się

Połączenia

słońce pochyla się
pochylać się ku zachodowi

Cytaty

[...] słońce pochyla się w wodzie czerwcową czerwienią, tymczasem wieczór nadchodzi, z bardzo daleka słychać żaby.

źródło: NKJP: Nad granicą, Usenet -- pl.hum.poezja, 2003-06-09

4. nad problemem

Definicja

książk.

zajmować się kimś lub czymś z troską i uwagą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

pochylać się nad czyimś losem, nad jakimś problemem
pochylać się z troską, z uwagą

Cytaty

	Kiedy zamiast ganić jej słabość i mówić, żeby wzięła się w garść, tkliwie pochylam się nad jej delikatnością, kruchością [...] - Anka pozwala popłynąć łzom. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008
	Uśmiechali się do nich, żartowali. Szczęśliwi. Pomyślał, że Ktoś zaaranżował dla niego ten jedyny niepowtarzalny obraz. Miłości pochylającej się nad największą biedą. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009
	[...] praca nad tym projektem trwa już od roku i sam pan tutaj sugerował [...], że jest to drugie podejście, bo już w drugiej kadencji pochylamy się nad problemem ustawy o zawodzie psychologa. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.10.2000
	Lekarz, pochylając się nad chorym [...] odtwarza w swym postępowaniu zachowanie się samego Chrystusa i pozwala swemu pacjentowi na nowo odzyskać zatarte podobieństwo do Boga. źródło: NKJP: Andrzej Muszala: Medycyna a globalizacja, 2003

Składnia

pochylać się

nad KIM/CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 03.06.2014