Chronologizacja
Pochodzenie
Czasownik z prefiksem za- od psł. *stǫpiti.
Zob. stąpać
1. ojca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
Połączenia
- zastąpić brata, człowieka, dyrektora, matkę, nauczyciela, ojca
Cytaty
Jest przekonany, że mężczyzna, który pojawi się kiedyś w ich życiu, nie tylko nie zastąpi mu ojca, ale w jakiś sposób pozbawi go również bliskości mamy. źródło: NKJP: Agnieszka Górska: Okrążanie ciszy, 2004 |
|
Zwrócił się więc do niej z prośbą, czyby nie zechciała zastąpić Jana, na tymczasem, ma się rozumieć, dopóki nie znajdzie się nowego organisty [...]. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
Martwię się o pannę Mariolkę. Ma zastąpić Hieronima w kontaktach z czytelnikami. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002 |
|
Nawet najwymyślniejsze urządzenie nie zastąpi człowieka. źródło: NKJP: Elżbieta Socha: Pomogą klucze i wścibski sąsiad, Gazeta Wrocławska, 2006-08-21 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zastąpię |
zastąpimy |
|||
2 os. |
zastąpisz |
zastąpicie |
|||
3 os. |
zastąpi |
zastąpią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zastąpiłem +(e)m zastąpił |
zastąpiłam +(e)m zastąpiła |
zastąpiłom +(e)m zastąpiło |
zastąpiliśmy +(e)śmy zastąpili |
zastąpiłyśmy +(e)śmy zastąpiły |
2 os. |
zastąpiłeś +(e)ś zastąpił |
zastąpiłaś +(e)ś zastąpiła |
zastąpiłoś +(e)ś zastąpiło |
zastąpiliście +(e)ście zastąpili |
zastąpiłyście +(e)ście zastąpiły |
3 os. |
zastąpił |
zastąpiła |
zastąpiło |
zastąpili |
zastąpiły |
bezosobnik: zastąpiono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zastąpmy |
|
2 os. |
zastąp |
zastąpcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zastąpiłbym bym zastąpił |
zastąpiłabym bym zastąpiła |
zastąpiłobym bym zastąpiło |
zastąpilibyśmy byśmy zastąpili |
zastąpiłybyśmy byśmy zastąpiły |
2 os. |
zastąpiłbyś byś zastąpił |
zastąpiłabyś byś zastąpiła |
zastąpiłobyś byś zastąpiło |
zastąpilibyście byście zastąpili |
zastąpiłybyście byście zastąpiły |
3 os. |
zastąpiłby by zastąpił |
zastąpiłaby by zastąpiła |
zastąpiłoby by zastąpiło |
zastąpiliby by zastąpili |
zastąpiłyby by zastąpiły |
bezosobnik: zastąpiono by
bezokolicznik: zastąpić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zastąpiwszy
gerundium: zastąpienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zastąpienie |
zastąpienia |
D. | zastąpienia |
zastąpień |
C. | zastąpieniu |
zastąpieniom |
B. | zastąpienie |
zastąpienia |
N. | zastąpieniem |
zastąpieniami |
Ms. | zastąpieniu |
zastąpieniach |
W. | zastąpienie |
zastąpienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zastąpiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zastąpiony |
zastąpiony |
zastąpiony |
zastąpione |
zastąpiona |
D. | zastąpionego |
zastąpionego |
zastąpionego |
zastąpionego |
zastąpionej |
C. | zastąpionemu |
zastąpionemu |
zastąpionemu |
zastąpionemu |
zastąpionej |
B. | zastąpionego |
zastąpionego |
zastąpiony |
zastąpione |
zastąpioną |
N. | zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpioną |
Ms. | zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zastąpieni |
zastąpieni |
zastąpione |
zastąpione |
D. | zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
C. | zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
B. | zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpione |
N. | zastąpionymi |
zastąpionymi |
zastąpionymi |
zastąpionymi |
Ms. | zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
odpowiednik aspektowy: zastępować
Składnia
![]() |
+ | zastąpić | + |
(KOMU) +
KOGO
|
2. wyraz w tekście
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- antybiotyk, komunizm, samochód zastąpił coś
- zastąpić książkę, religię, lek
- zastąpić imitacją czegoś, innym słowem, przecinkiem
Cytaty
Ministerstwo Finansów chce zastąpić akcyzę podatkiem ekologicznym. źródło: NKJP: (AW): Za jazdę starym autem zapłacimy podatek. Nawet trzy tysiące złotych!, Gazeta Pomorska, 2009-04-17 |
|
Z powodu tych wszystkich różnic, gdy zastąpimy tętnicę żyłą, łatwiej w niej o zakrzep - a wtedy cała operacja na nic. źródło: NKJP: Jan Stradowski: Kolejny sukces konstruktorów tkanek, Gazeta Wyborcza, 1999-04-16 |
|
W końcu zastąpiono mamę inną skrzypaczką i ojciec wyruszył z kwartetem w świat. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Pogoda dla wszystkich, 2003 |
|
Czerwoną cegłę zastąpił kamień, oszczędne zdobienia – neoklasyczne gzymsy i detale, a tradycyjną niderlandzką powściągliwość – nowobogacki rozmach. źródło: NKJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zastąpię |
zastąpimy |
|||
2 os. |
zastąpisz |
zastąpicie |
|||
3 os. |
zastąpi |
zastąpią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zastąpiłem +(e)m zastąpił |
zastąpiłam +(e)m zastąpiła |
zastąpiłom +(e)m zastąpiło |
zastąpiliśmy +(e)śmy zastąpili |
zastąpiłyśmy +(e)śmy zastąpiły |
2 os. |
zastąpiłeś +(e)ś zastąpił |
zastąpiłaś +(e)ś zastąpiła |
zastąpiłoś +(e)ś zastąpiło |
zastąpiliście +(e)ście zastąpili |
zastąpiłyście +(e)ście zastąpiły |
3 os. |
zastąpił |
zastąpiła |
zastąpiło |
zastąpili |
zastąpiły |
bezosobnik: zastąpiono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zastąpmy |
|
2 os. |
zastąp |
zastąpcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zastąpiłbym bym zastąpił |
zastąpiłabym bym zastąpiła |
zastąpiłobym bym zastąpiło |
zastąpilibyśmy byśmy zastąpili |
zastąpiłybyśmy byśmy zastąpiły |
2 os. |
zastąpiłbyś byś zastąpił |
zastąpiłabyś byś zastąpiła |
zastąpiłobyś byś zastąpiło |
zastąpilibyście byście zastąpili |
zastąpiłybyście byście zastąpiły |
3 os. |
zastąpiłby by zastąpił |
zastąpiłaby by zastąpiła |
zastąpiłoby by zastąpiło |
zastąpiliby by zastąpili |
zastąpiłyby by zastąpiły |
bezosobnik: zastąpiono by
bezokolicznik: zastąpić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zastąpiwszy
gerundium: zastąpienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zastąpienie |
zastąpienia |
D. | zastąpienia |
zastąpień |
C. | zastąpieniu |
zastąpieniom |
B. | zastąpienie |
zastąpienia |
N. | zastąpieniem |
zastąpieniami |
Ms. | zastąpieniu |
zastąpieniach |
W. | zastąpienie |
zastąpienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zastąpiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zastąpiony |
zastąpiony |
zastąpiony |
zastąpione |
zastąpiona |
D. | zastąpionego |
zastąpionego |
zastąpionego |
zastąpionego |
zastąpionej |
C. | zastąpionemu |
zastąpionemu |
zastąpionemu |
zastąpionemu |
zastąpionej |
B. | zastąpionego |
zastąpionego |
zastąpiony |
zastąpione |
zastąpioną |
N. | zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpioną |
Ms. | zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zastąpieni |
zastąpieni |
zastąpione |
zastąpione |
D. | zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
C. | zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
zastąpionym |
B. | zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpione |
N. | zastąpionymi |
zastąpionymi |
zastąpionymi |
zastąpionymi |
Ms. | zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
zastąpionych |
odpowiednik aspektowy: zastępować
Składnia
Rzosobowy | + | zastąpić | + |
KOGO/CO +
KIM/CZYM
|
Rznieosobowy | + | zastąpić | + |
KOGO/CO
|