UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

brakować

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

śr.-d.-niem. braken 'sortować towar, odrzucając rzeczy wadliwe'

Staropolski wyraz brakować miał znaczenie 'wybierać', 'kontrolować jakość wyrobów, odrzucając braki'. Znaczenie 'nie wystarczać' jest późniejsze i wiąże się z rozwojem semantycznym rzeczownika brak od 'towar wybrakowany' do 'wada, defekt; niedostatek'.

1. wody

Definicja

występować w niedostatecznej ilości lub stopniu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	brak II
	sprzeczne:	starczać, wystarczać

Połączenia

brakuje nabywców, sędziów, specjalistów; rąk do pracy; sprzętu; funduszy, kapitału, pieniędzy, środków; lokali, miejsc, mieszkań; terenów; paliwa, wody; etatów, pracy, roboty; argumentów, dowodów, informacji, wiedzy; decyzji, odpowiedzi; przepisów, regulacji, rozporządzeń, zapisów; koncepcji, pomysłów, programu, projektów, propozycji, rozwiązań, strategii, uregulowań, wizji; wyobraźni; kontroli, nadzoru; konsekwencji, odwagi, optymizmu, sił; czasu; możliwości, perspektyw; mechanizmów; podstaw do czegoś
brakuje czegoś do emerytury, do końca czegoś, do zwycięstwa
brakuje czegoś na chleb, na jedzenie, na życie; na lekarstwa; na oświatę, na szkoły; na pensje, na podwyżki, na wypłaty
brakuje kogoś/czegoś w drużynie, w klubie, w zespole; w kraju, w Polsce; w bibliotece; w dokumentach, w projekcie, w ustawie; w budżecie, w kasie
chronicznie, ciągle, często, niejednokrotnie, nieustannie, obecnie, ostatnio, zwykle brakuje
zaczyna brakować
bardzo, strasznie, wyraźnie, zdecydowanie brakuje

Cytaty

	W kranach brakuje wody. Biegamy z kubełkami do hydrantów. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	[...] brakowało mu już czasu na kształcenie się i rozmyślania o życiu. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990
	[...] odizolować się na trzy miesiące od świata i wymyślać sobie na siłę rozrywki, to nie dla mnie. Brakowałoby mi telewizji i radia. źródło: NKJP: Polityka i obyczaje, Polityka, 2001-04-07
	Wśród 200 zaproszonych gości nie będzie brakowało dawnych gwiazd i działaczy sosnowieckiej piłki oraz osób obecnie związanych z tym klubem. źródło: NKJP: Paweł Rassek: W Milowicach wielkie święto, Trybuna Śląska, 2001-11-23
	GPS miał trzy rodzaje zasiłków: górniczy urlop - mieli do niego prawo wszyscy górnicy, którym do pełnej emerytury brakowało nie więcej niż 5 lat. źródło: NKJP: Jarosław Józef Szczepański: Górnik polski, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

brakuje

Czas przeszły

brakowało

Tryb rozkazujący

niech brakuje

Tryb warunkowy

Czas teraźniejszy

brakowałoby

Czas przeszły

byłoby brakowało

bezokolicznik: brakować

odpowiedniki aspektowe: braknąć , zabraknąć

Składnia

Ø	+	brakować	+	KOGO/CZEGO + (KOMU/CZEMU) + (do CZEGO)
Ø	+	brakować	+	KOGO/CZEGO + (KOMU/CZEMU) + (na CO)
	+	brakować	+	KOGO/CZEGO + (KOMU/CZEMU) + (w CZYM)

2. towar

Definicja

urzęd.

kontrolować jakość wyrobów lub dokumentów i odrzucać albo niszczyć te, które mają jakieś wady lub są już niepotrzebne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Cytaty

Córka brakowała towar, zawijała, układała w skrzyniach, zagważdżała i nalepiała kartki [...].

źródło: Internet

Osobiście brakowałem krajarką dokumenty robocze [...].

źródło: Internet

[...] brakowałam dokumentację z 10 lat, która straciła okres przechowywania, przez 2 tygodnie siedząc i wciskając do niszczarki [...].

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	brakuję	brakujemy
2 os.	brakujesz	brakujecie
3 os.	brakuje	brakują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brakowałem +(e)m brakował	brakowałam +(e)m brakowała	brakowałom +(e)m brakowało	brakowaliśmy +(e)śmy brakowali	brakowałyśmy +(e)śmy brakowały
2 os.	brakowałeś +(e)ś brakował	brakowałaś +(e)ś brakowała	brakowałoś +(e)ś brakowało	brakowaliście +(e)ście brakowali	brakowałyście +(e)ście brakowały
3 os.	brakował	brakowała	brakowało	brakowali	brakowały

bezosobnik: brakowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę brakował będę brakować	będę brakowała będę brakować	będę brakowało będę brakować	będziemy brakowali będziemy brakować	będziemy brakowały będziemy brakować
2 os.	będziesz brakował będziesz brakować	będziesz brakowała będziesz brakować	będziesz brakowało będziesz brakować	będziecie brakowali będziecie brakować	będziecie brakowały będziecie brakować
3 os.	będzie brakował będzie brakować	będzie brakowała będzie brakować	będzie brakowało będzie brakować	będą brakowali będą brakować	będą brakowały będą brakować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		brakujmy
2 os.	brakuj	brakujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brakowałbym bym brakował	brakowałabym bym brakowała	brakowałobym bym brakowało	brakowalibyśmy byśmy brakowali	brakowałybyśmy byśmy brakowały
2 os.	brakowałbyś byś brakował	brakowałabyś byś brakowała	brakowałobyś byś brakowało	brakowalibyście byście brakowali	brakowałybyście byście brakowały
3 os.	brakowałby by brakował	brakowałaby by brakowała	brakowałoby by brakowało	brakowaliby by brakowali	brakowałyby by brakowały

bezosobnik: brakowano by

bezokolicznik: brakować

imiesłów przysłówkowy współczesny: brakując

gerundium: brakowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brakowanie	brakowania
D.	brakowania	brakowań
C.	brakowaniu	brakowaniom
B.	brakowanie	brakowania
N.	brakowaniem	brakowaniami
Ms.	brakowaniu	brakowaniach
W.	brakowanie	brakowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brakujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brakujący	brakujący	brakujący	brakujące	brakująca
D.	brakującego	brakującego	brakującego	brakującego	brakującej
C.	brakującemu	brakującemu	brakującemu	brakującemu	brakującej
B.	brakującego	brakującego	brakujący	brakujące	brakującą
N.	brakującym	brakującym	brakującym	brakującym	brakującą
Ms.	brakującym	brakującym	brakującym	brakującym	brakującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brakujący	brakujący	brakujące	brakujące
D.	brakujących	brakujących	brakujących	brakujących
C.	brakującym	brakującym	brakującym	brakującym
B.	brakujących	brakujących	brakujących	brakujące
N.	brakującymi	brakującymi	brakującymi	brakującymi
Ms.	brakujących	brakujących	brakujących	brakujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: brakowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brakowany	brakowany	brakowany	brakowane	brakowana
D.	brakowanego	brakowanego	brakowanego	brakowanego	brakowanej
C.	brakowanemu	brakowanemu	brakowanemu	brakowanemu	brakowanej
B.	brakowanego	brakowanego	brakowany	brakowane	brakowaną
N.	brakowanym	brakowanym	brakowanym	brakowanym	brakowaną
Ms.	brakowanym	brakowanym	brakowanym	brakowanym	brakowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brakowani	brakowani	brakowane	brakowane
D.	brakowanych	brakowanych	brakowanych	brakowanych
C.	brakowanym	brakowanym	brakowanym	brakowanym
B.	brakowanych	brakowanych	brakowanych	brakowane
N.	brakowanymi	brakowanymi	brakowanymi	brakowanymi
Ms.	brakowanych	brakowanych	brakowanych	brakowanych

odpowiednik aspektowy: wybrakować

Składnia

Rz_osobowy

brakować

Frazeologizmy

brakuje piątej klepki komuś
brakuje wszystkich klepek komuś
brakuje słów komuś
dziada z babą tylko brakuje gdzieś
nie brakuje ptasiego mleka komuś
brakuje tylko ptasiego mleka komuś
niewiele brakuje
mało brakuje
tylko kogoś/czegoś brakuje do szczęścia komuś

Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2013