Chronologizacja
Pochodzenie
Por. zastąpić.
Zob. stąpać
1. ojca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
Połączenia
- zastępować brata, człowieka, dyrektora, matkę, nauczyciela, ojca
Cytaty
Można zatem przypuszczać, że już w tamtym okresie Olga opiekowała się młodszą siostrą, poniekąd zastępując jej matkę [...]. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
|
Kto zastępuje ordynatora Zimińskiego? - Ja - mówi jakiś lekarz z brodą uczestniczący w obchodzie. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998 |
|
Taki bieg we dwójkę jest znacznie przyjemniejszy, niż samotny trening, a czworonożny towarzysz świetnie zastępuje drugiego człowieka. źródło: NKJP: (rap): Z Syberii na Podhale, Gazeta Krakowska, 2003-11-13 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zastępuję |
zastępujemy |
|||
2 os. |
zastępujesz |
zastępujecie |
|||
3 os. |
zastępuje |
zastępują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zastępowałem +(e)m zastępował |
zastępowałam +(e)m zastępowała |
zastępowałom +(e)m zastępowało |
zastępowaliśmy +(e)śmy zastępowali |
zastępowałyśmy +(e)śmy zastępowały |
2 os. |
zastępowałeś +(e)ś zastępował |
zastępowałaś +(e)ś zastępowała |
zastępowałoś +(e)ś zastępowało |
zastępowaliście +(e)ście zastępowali |
zastępowałyście +(e)ście zastępowały |
3 os. |
zastępował |
zastępowała |
zastępowało |
zastępowali |
zastępowały |
bezosobnik: zastępowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zastępował będę zastępować |
będę zastępowała będę zastępować |
będę zastępowało będę zastępować |
będziemy zastępowali będziemy zastępować |
będziemy zastępowały będziemy zastępować |
2 os. |
będziesz zastępował będziesz zastępować |
będziesz zastępowała będziesz zastępować |
będziesz zastępowało będziesz zastępować |
będziecie zastępowali będziecie zastępować |
będziecie zastępowały będziecie zastępować |
3 os. |
będzie zastępował będzie zastępować |
będzie zastępowała będzie zastępować |
będzie zastępowało będzie zastępować |
będą zastępowali będą zastępować |
będą zastępowały będą zastępować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zastępujmy |
|
2 os. |
zastępuj |
zastępujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zastępowałbym bym zastępował |
zastępowałabym bym zastępowała |
zastępowałobym bym zastępowało |
zastępowalibyśmy byśmy zastępowali |
zastępowałybyśmy byśmy zastępowały |
2 os. |
zastępowałbyś byś zastępował |
zastępowałabyś byś zastępowała |
zastępowałobyś byś zastępowało |
zastępowalibyście byście zastępowali |
zastępowałybyście byście zastępowały |
3 os. |
zastępowałby by zastępował |
zastępowałaby by zastępowała |
zastępowałoby by zastępowało |
zastępowaliby by zastępowali |
zastępowałyby by zastępowały |
bezosobnik: zastępowano by
bezokolicznik: zastępować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zastępując
gerundium: zastępowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zastępowanie |
zastępowania |
D. | zastępowania |
zastępowań |
C. | zastępowaniu |
zastępowaniom |
B. | zastępowanie |
zastępowania |
N. | zastępowaniem |
zastępowaniami |
Ms. | zastępowaniu |
zastępowaniach |
W. | zastępowanie |
zastępowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zastępujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zastępujący |
zastępujący |
zastępujący |
zastępujące |
zastępująca |
D. | zastępującego |
zastępującego |
zastępującego |
zastępującego |
zastępującej |
C. | zastępującemu |
zastępującemu |
zastępującemu |
zastępującemu |
zastępującej |
B. | zastępującego |
zastępującego |
zastępujący |
zastępujące |
zastępującą |
N. | zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującą |
Ms. | zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zastępujący |
zastępujący |
zastępujące |
zastępujące |
D. | zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
C. | zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
B. | zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
zastępujące |
N. | zastępującymi |
zastępującymi |
zastępującymi |
zastępującymi |
Ms. | zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zastępowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zastępowany |
zastępowany |
zastępowany |
zastępowane |
zastępowana |
D. | zastępowanego |
zastępowanego |
zastępowanego |
zastępowanego |
zastępowanej |
C. | zastępowanemu |
zastępowanemu |
zastępowanemu |
zastępowanemu |
zastępowanej |
B. | zastępowanego |
zastępowanego |
zastępowany |
zastępowane |
zastępowaną |
N. | zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowaną |
Ms. | zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zastępowani |
zastępowani |
zastępowane |
zastępowane |
D. | zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
C. | zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
B. | zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowane |
N. | zastępowanymi |
zastępowanymi |
zastępowanymi |
zastępowanymi |
Ms. | zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
odpowiednik aspektowy: zastąpić
Składnia
+ | zastępować | + |
(KOMU) +
KOGO
|
2. innym słowem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- stare coś, tradycyjne metody zastępuje
- zastępować jakimiś słowami, jakimś wyrazem, kropką, nowym czymś, średnikiem, przecinkiem
Cytaty
W wyposażeniu kuchennym unikajmy przedmiotów plastikowych i metalowych, zastępując je drewnem, bawełną, porcelaną, szkłem i metalem uszlachetnionym. źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni, czyli powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994 |
|
Piekarze też się dokładali do jakości chleba, kradnąc mąkę i zastępując ją otrębami i obierzynami. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008 |
|
Był to przecież czas, gdy szyfr radiowy zastępował korespondencję dyplomatyczną, gdy „Chwila muzyki polskiej”, nadawana po komunikatach radia londyńskiego, przynosiła najważniejsze decyzje zaszyfrowane w piosenkach. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1977 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zastępuję |
zastępujemy |
|||
2 os. |
zastępujesz |
zastępujecie |
|||
3 os. |
zastępuje |
zastępują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zastępowałem +(e)m zastępował |
zastępowałam +(e)m zastępowała |
zastępowałom +(e)m zastępowało |
zastępowaliśmy +(e)śmy zastępowali |
zastępowałyśmy +(e)śmy zastępowały |
2 os. |
zastępowałeś +(e)ś zastępował |
zastępowałaś +(e)ś zastępowała |
zastępowałoś +(e)ś zastępowało |
zastępowaliście +(e)ście zastępowali |
zastępowałyście +(e)ście zastępowały |
3 os. |
zastępował |
zastępowała |
zastępowało |
zastępowali |
zastępowały |
bezosobnik: zastępowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zastępował będę zastępować |
będę zastępowała będę zastępować |
będę zastępowało będę zastępować |
będziemy zastępowali będziemy zastępować |
będziemy zastępowały będziemy zastępować |
2 os. |
będziesz zastępował będziesz zastępować |
będziesz zastępowała będziesz zastępować |
będziesz zastępowało będziesz zastępować |
będziecie zastępowali będziecie zastępować |
będziecie zastępowały będziecie zastępować |
3 os. |
będzie zastępował będzie zastępować |
będzie zastępowała będzie zastępować |
będzie zastępowało będzie zastępować |
będą zastępowali będą zastępować |
będą zastępowały będą zastępować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zastępujmy |
|
2 os. |
zastępuj |
zastępujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zastępowałbym bym zastępował |
zastępowałabym bym zastępowała |
zastępowałobym bym zastępowało |
zastępowalibyśmy byśmy zastępowali |
zastępowałybyśmy byśmy zastępowały |
2 os. |
zastępowałbyś byś zastępował |
zastępowałabyś byś zastępowała |
zastępowałobyś byś zastępowało |
zastępowalibyście byście zastępowali |
zastępowałybyście byście zastępowały |
3 os. |
zastępowałby by zastępował |
zastępowałaby by zastępowała |
zastępowałoby by zastępowało |
zastępowaliby by zastępowali |
zastępowałyby by zastępowały |
bezosobnik: zastępowano by
bezokolicznik: zastępować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zastępując
gerundium: zastępowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zastępowanie |
zastępowania |
D. | zastępowania |
zastępowań |
C. | zastępowaniu |
zastępowaniom |
B. | zastępowanie |
zastępowania |
N. | zastępowaniem |
zastępowaniami |
Ms. | zastępowaniu |
zastępowaniach |
W. | zastępowanie |
zastępowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zastępujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zastępujący |
zastępujący |
zastępujący |
zastępujące |
zastępująca |
D. | zastępującego |
zastępującego |
zastępującego |
zastępującego |
zastępującej |
C. | zastępującemu |
zastępującemu |
zastępującemu |
zastępującemu |
zastępującej |
B. | zastępującego |
zastępującego |
zastępujący |
zastępujące |
zastępującą |
N. | zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującą |
Ms. | zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zastępujący |
zastępujący |
zastępujące |
zastępujące |
D. | zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
C. | zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
zastępującym |
B. | zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
zastępujące |
N. | zastępującymi |
zastępującymi |
zastępującymi |
zastępującymi |
Ms. | zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
zastępujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zastępowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zastępowany |
zastępowany |
zastępowany |
zastępowane |
zastępowana |
D. | zastępowanego |
zastępowanego |
zastępowanego |
zastępowanego |
zastępowanej |
C. | zastępowanemu |
zastępowanemu |
zastępowanemu |
zastępowanemu |
zastępowanej |
B. | zastępowanego |
zastępowanego |
zastępowany |
zastępowane |
zastępowaną |
N. | zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowaną |
Ms. | zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zastępowani |
zastępowani |
zastępowane |
zastępowane |
D. | zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
C. | zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
zastępowanym |
B. | zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowane |
N. | zastępowanymi |
zastępowanymi |
zastępowanymi |
zastępowanymi |
Ms. | zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
zastępowanych |
odpowiednik aspektowy: zastąpić
Składnia
Rzosobowy | + | zastępować | + |
KOGO/CO +
KIM/CZYM
|
Rznieosobowy | + | zastępować | + |
KOGO/CO
|