Chronologizacja
Pochodzenie
łac. śred. capitulatio 'ugoda; warunki ugody'
1. zaprzestanie walki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Połączenia
- honorowa, bezwarunkowa kapitulacja
- kapitulacja Polaków, Rosjan, Szwedów...; armii egipskiej, greckiej, węgierskiej...; Francji, Japonii, Niemiec...; Berlina, Paryża, Warszawy...; powstania warszawskiego
- chwila, dzień; akt kapitulacji
- ogłosić kapitulację
Cytaty
|
Kiedy zawiodła oczekiwana długo odsiecz węgierska, a wojska Windischgrätza wdzierały się do śródmieścia, nastąpiła kapitulacja. Bem [...] w ostatniej chwili zdołał ukryć się i opuścić miasto. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968 |
|
|
Po kapitulacji Francji, już na terenie Wielkiej Brytanii, zaangażował się w tworzenie Samodzielnej Brygady Spadochronowej, która potem walczyła na Zachodnie Europy. źródło: NKJP: K.Kowalski: O „Dzieciach Warszawy”, co Ciechanowa broniły, Tygodnik Ciechanowski, 2007-11-08 |
|
|
[...] kampania w Iraku zaczęła się pomyślnie dla sił sprzymierzonych i, co za tym idzie, także dla rynków finansowych. Oczami wyobraźni inwestorzy widzieli rychłą kapitulację armii Saddama Husajna. źródło: NKJP: Bolesna weryfikacja, Dziennik Polski, 2003-03-29 |
|
|
[...] Niemcy zastrzelili tych jeńców dosłownie na kilka godzin przed kapitulacją miasta [...]. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967 |
|
|
Zimę 1079/1080 spędził [...], przyjmując hołdy i kapitulacje różnych grup buntowników. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kapitulacja |
kapitulacje |
|
| D. | kapitulacji |
kapitulacji |
neut |
| kapitulacyj |
char | ||
| C. | kapitulacji |
kapitulacjom |
|
| B. | kapitulację |
kapitulacje |
|
| N. | kapitulacją |
kapitulacjami |
|
| Ms. | kapitulacji |
kapitulacjach |
|
| W. | kapitulacjo |
kapitulacje |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | kapitulacja | + |
(KOGO/CZEGO)
|
2. umowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | umowa |
Połączenia
- honorowa, bezwarunkowa kapitulacja
- punkty, warunki kapitulacji
- podpisać/podpisywać, zawrzeć kapitulację
Cytaty
|
17 października 1655 zawarł honorową kapitulację: wprawdzie oddawał broń i, niestety, insygnia koronacyjne, ale wychodził z Wawelu z wojskiem pod sztandarami [...]. źródło: NKJP: Zdradzona i upokorzona, Dziennik Polski, 2001-04-06 |
|
|
[...] szereg zapisów dotyczących tych wydarzeń zawiera kronika klasztoru jasnogórskiego (np. AJG 808 s.962). W tym uzgodnione punkty kapitulacji twierdzy (AJG 808 s.962). źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997 |
|
|
[...] na podparyskiej stacyjce kolejowej Compiegne podpisana została kapitulacja Niemiec [...]. źródło: NKJP: S.Żagiel: Gdy odradzała się Polska..., Tygodnik Ciechanowski, 2003-11-11 |
|
|
Z czasem liczne kapitulacje podpisywane z państwami Europejskimi przyczyniły się do osłabienia pozycji ekonomicznej Imperium Osmańskiego. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kapitulacja |
kapitulacje |
|
| D. | kapitulacji |
kapitulacji |
neut |
| kapitulacyj |
char | ||
| C. | kapitulacji |
kapitulacjom |
|
| B. | kapitulację |
kapitulacje |
|
| N. | kapitulacją |
kapitulacjami |
|
| Ms. | kapitulacji |
kapitulacjach |
|
| W. | kapitulacjo |
kapitulacje |
3. moralna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rezygnacja |
Połączenia
- artystyczna, intelektualna, moralna kapitulacja; kapitulacja ideologiczna
- kapitulacja rządu
- gest kapitulacji
- oznaczać kapitulację
Cytaty
|
Dotkliwa była zwłaszcza kapitulacja renomowanych scen. Teatr Współczesny grał zdecydowanie poniżej możliwości. źródło: NKJP: Roman Pawłowski: Kurtyna w dół, Gazeta Wyborcza, 1995-07-21 |
|
|
Zmianę poglądów i zachowań Dąbrowskiej tu i ówdzie przyjęto jako załamanie, jako kapitulację. źródło: NKJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia: obiegi, wzorce, style: literatura polska 1944-1989, 1997 |
|
|
Majowa próba likwidacji czechowickiej kopalni „Silesia” zakończyła się 9-dniowym strajkiem i... kapitulacją zarządu KW, który zagwarantował utrzymanie kopalni. źródło: NKJP: Ostrzenie kilofów, Dziennik Polski, 2003-08-28 |
|
|
Dlaczego obecni negocjatorzy polscy rozmawiający z Unią Europejską godzą się wciąż na pospieszne ustępstwa, kapitulacje w negocjacjach z Unią, tak jak się stało w sprawie rybołówstwa? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.07.2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kapitulacja |
kapitulacje |
|
| D. | kapitulacji |
kapitulacji |
neut |
| kapitulacyj |
char | ||
| C. | kapitulacji |
kapitulacjom |
|
| B. | kapitulację |
kapitulacje |
|
| N. | kapitulacją |
kapitulacjami |
|
| Ms. | kapitulacji |
kapitulacjach |
|
| W. | kapitulacjo |
kapitulacje |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | kapitulacja | + |
(JAKA)
|