UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przetoczyć się

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI
Inne znaczenie: 'odbyć się, dokonać się'

Pochodzenie

Zob. toczyć

1. o butelce

Definicja

tocząc się, przesunąć się na inne miejsce

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przeturlać się
hiperonimy:  przemieścić się

Połączenia

  • kamień, walec przetoczył się; beczka, butelka, kula, szpulka przetoczyła się; jajko, koło przetoczyło się
  • przetoczyć się powoli

Cytaty

Zygmunt powinien już wcześniej przerwać Północnemu, ponieważ z dworca ruszyła lokomotywa i w tym momencie przetoczyła się z wagonowym żelastwem pod wiaduktem, zagłuszając najważniejszą część tyrady.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Chwyciła kości, potrząsnęła gniewnie w dłoniach, cisnęła na stół. Za mocno: jedna przetoczyła się przez krawędź i stukając dziarsko, umknęła w stronę łoża.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Padł na ziemię, przetoczył się i znów zerwał na nogi, giętki i szybki jak kot.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przetoczę się
przetoczymy się
2 os. przetoczysz się
przetoczycie się
3 os. przetoczy się
przetoczą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przetoczyłem się
+(e)m się przetoczył
przetoczyłam się
+(e)m się przetoczyła
przetoczyłom się
+(e)m się przetoczyło
przetoczyliśmy się
+(e)śmy się przetoczyli
przetoczyłyśmy się
+(e)śmy się przetoczyły
2 os. przetoczyłeś się
+(e)ś się przetoczył
przetoczyłaś się
+(e)ś się przetoczyła
przetoczyłoś się
+(e)ś się przetoczyło
przetoczyliście się
+(e)ście się przetoczyli
przetoczyłyście się
+(e)ście się przetoczyły
3 os. przetoczył się
przetoczyła się
przetoczyło się
przetoczyli się
przetoczyły się

bezosobnik: przetoczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przetoczmy się
2 os. przetocz się
przetoczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przetoczyłbym się
bym się przetoczył
przetoczyłabym się
bym się przetoczyła
przetoczyłobym się
bym się przetoczyło
przetoczylibyśmy się
byśmy się przetoczyli
przetoczyłybyśmy się
byśmy się przetoczyły
2 os. przetoczyłbyś się
byś się przetoczył
przetoczyłabyś się
byś się przetoczyła
przetoczyłobyś się
byś się przetoczyło
przetoczylibyście się
byście się przetoczyli
przetoczyłybyście się
byście się przetoczyły
3 os. przetoczyłby się
by się przetoczył
przetoczyłaby się
by się przetoczyła
przetoczyłoby się
by się przetoczyło
przetoczyliby się
by się przetoczyli
przetoczyłyby się
by się przetoczyły

bezosobnik: przetoczono by się

bezokolicznik: przetoczyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetoczywszy się

gerundium: przetoczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przetoczenie się
przetoczenia się
D. przetoczenia się
przetoczeń się
C. przetoczeniu się
przetoczeniom się
B. przetoczenie się
przetoczenia się
N. przetoczeniem się
przetoczeniami się
Ms. przetoczeniu się
przetoczeniach się
W. przetoczenie się
przetoczenia się

odpowiedniki aspektowe: toczyć się , przetaczać się

Składnia

bez ograniczeń + przetoczyć się +
(GDZIE)

2. o chmurach

Definicja

książk. 
będąc w ruchu, zbliżyć się do jakiegoś miejsca, osiągnąć je, a potem oddalić się od niego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • fala przetoczyła się

Cytaty

Trzmiel potrącił łodyżkę sitowia, cieniutki cień przetoczył się po ustach i czole zabitego.

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

Niedawno nad wyspą przetoczyła się kolejna fala ulewy i futro Łagodnej zachowało ślad wilgoci.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Zbierałam go niespiesznie, pochłonięta myślami. Naraz po niebie przetoczyły się ciemne, wielkie chmury.

źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przetoczę się
przetoczymy się
2 os. przetoczysz się
przetoczycie się
3 os. przetoczy się
przetoczą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przetoczyłem się
+(e)m się przetoczył
przetoczyłam się
+(e)m się przetoczyła
przetoczyłom się
+(e)m się przetoczyło
przetoczyliśmy się
+(e)śmy się przetoczyli
przetoczyłyśmy się
+(e)śmy się przetoczyły
2 os. przetoczyłeś się
+(e)ś się przetoczył
przetoczyłaś się
+(e)ś się przetoczyła
przetoczyłoś się
+(e)ś się przetoczyło
przetoczyliście się
+(e)ście się przetoczyli
przetoczyłyście się
+(e)ście się przetoczyły
3 os. przetoczył się
przetoczyła się
przetoczyło się
przetoczyli się
przetoczyły się

bezosobnik: przetoczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przetoczmy się
2 os. przetocz się
przetoczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przetoczyłbym się
bym się przetoczył
przetoczyłabym się
bym się przetoczyła
przetoczyłobym się
bym się przetoczyło
przetoczylibyśmy się
byśmy się przetoczyli
przetoczyłybyśmy się
byśmy się przetoczyły
2 os. przetoczyłbyś się
byś się przetoczył
przetoczyłabyś się
byś się przetoczyła
przetoczyłobyś się
byś się przetoczyło
przetoczylibyście się
byście się przetoczyli
przetoczyłybyście się
byście się przetoczyły
3 os. przetoczyłby się
by się przetoczył
przetoczyłaby się
by się przetoczyła
przetoczyłoby się
by się przetoczyło
przetoczyliby się
by się przetoczyli
przetoczyłyby się
by się przetoczyły

bezosobnik: przetoczono by się

bezokolicznik: przetoczyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetoczywszy się

gerundium: przetoczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przetoczenie się
przetoczenia się
D. przetoczenia się
przetoczeń się
C. przetoczeniu się
przetoczeniom się
B. przetoczenie się
przetoczenia się
N. przetoczeniem się
przetoczeniami się
Ms. przetoczeniu się
przetoczeniach się
W. przetoczenie się
przetoczenia się

odpowiednik aspektowy: przetaczać się

Składnia

bez ograniczeń + przetoczyć się +
(GDZIE)

3. o dyskusji

Definicja

książk. 
trwać przez pewien czas, a potem minąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

  • dyskusja, wojna przetoczyła się
  • przetoczyć się przez kraj, przez Polskę
  • przetoczyć się w mediach

Cytaty

Panika, jaka przetoczyła się przez sztaby i ministerialne gabinety, zaowocowała rozkazem kontrolowania każdego statku i nabrzeża.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Histeryczny atak śmiechu, jaki przetoczył się po tych słowach, oczyścił atmosferę.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem. Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu, Księga I, cz 2, 2005

Gdy się rozłączyli, przez głowę Heinza przetoczyły się dwie myśli.

źródło: NKJP: Stanisław Owsiak: Finanse publiczne, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przetoczę się
przetoczymy się
2 os. przetoczysz się
przetoczycie się
3 os. przetoczy się
przetoczą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przetoczyłem się
+(e)m się przetoczył
przetoczyłam się
+(e)m się przetoczyła
przetoczyłom się
+(e)m się przetoczyło
przetoczyliśmy się
+(e)śmy się przetoczyli
przetoczyłyśmy się
+(e)śmy się przetoczyły
2 os. przetoczyłeś się
+(e)ś się przetoczył
przetoczyłaś się
+(e)ś się przetoczyła
przetoczyłoś się
+(e)ś się przetoczyło
przetoczyliście się
+(e)ście się przetoczyli
przetoczyłyście się
+(e)ście się przetoczyły
3 os. przetoczył się
przetoczyła się
przetoczyło się
przetoczyli się
przetoczyły się

bezosobnik: przetoczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przetoczmy się
2 os. przetocz się
przetoczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przetoczyłbym się
bym się przetoczył
przetoczyłabym się
bym się przetoczyła
przetoczyłobym się
bym się przetoczyło
przetoczylibyśmy się
byśmy się przetoczyli
przetoczyłybyśmy się
byśmy się przetoczyły
2 os. przetoczyłbyś się
byś się przetoczył
przetoczyłabyś się
byś się przetoczyła
przetoczyłobyś się
byś się przetoczyło
przetoczylibyście się
byście się przetoczyli
przetoczyłybyście się
byście się przetoczyły
3 os. przetoczyłby się
by się przetoczył
przetoczyłaby się
by się przetoczyła
przetoczyłoby się
by się przetoczyło
przetoczyliby się
by się przetoczyli
przetoczyłyby się
by się przetoczyły

bezosobnik: przetoczono by się

bezokolicznik: przetoczyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetoczywszy się

gerundium: przetoczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przetoczenie się
przetoczenia się
D. przetoczenia się
przetoczeń się
C. przetoczeniu się
przetoczeniom się
B. przetoczenie się
przetoczenia się
N. przetoczeniem się
przetoczeniami się
Ms. przetoczeniu się
przetoczeniach się
W. przetoczenie się
przetoczenia się

odpowiednik aspektowy: przetaczać się

Składnia

bez ograniczeń + przetoczyć się +
(GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj