UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zamieniać się

Chronologizacja

1743, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zamieniam się
zamieniamy się
2 os. zamieniasz się
zamieniacie się
3 os. zamienia się
zamieniają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zamieniałem się
+(e)m się zamieniał
zamieniałam się
+(e)m się zamieniała
zamieniałom się
+(e)m się zamieniało
zamienialiśmy się
+(e)śmy się zamieniali
zamieniałyśmy się
+(e)śmy się zamieniały
2 os. zamieniałeś się
+(e)ś się zamieniał
zamieniałaś się
+(e)ś się zamieniała
zamieniałoś się
+(e)ś się zamieniało
zamienialiście się
+(e)ście się zamieniali
zamieniałyście się
+(e)ście się zamieniały
3 os. zamieniał się
zamieniała się
zamieniało się
zamieniali się
zamieniały się

bezosobnik: zamieniano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się zamieniał
będę się zamieniać
będę się zamieniała
będę się zamieniać
będę się zamieniało
będę się zamieniać
będziemy się zamieniali
będziemy się zamieniać
będziemy się zamieniały
będziemy się zamieniać
2 os. będziesz się zamieniał
będziesz się zamieniać
będziesz się zamieniała
będziesz się zamieniać
będziesz się zamieniało
będziesz się zamieniać
będziecie się zamieniali
będziecie się zamieniać
będziecie się zamieniały
będziecie się zamieniać
3 os. będzie się zamieniał
będzie się zamieniać
będzie się zamieniała
będzie się zamieniać
będzie się zamieniało
będzie się zamieniać
będą się zamieniali
będą się zamieniać
będą się zamieniały
będą się zamieniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zamieniajmy się
2 os. zamieniaj się
zamieniajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zamieniałbym się
bym się zamieniał
zamieniałabym się
bym się zamieniała
zamieniałobym się
bym się zamieniało
zamienialibyśmy się
byśmy się zamieniali
zamieniałybyśmy się
byśmy się zamieniały
2 os. zamieniałbyś się
byś się zamieniał
zamieniałabyś się
byś się zamieniała
zamieniałobyś się
byś się zamieniało
zamienialibyście się
byście się zamieniali
zamieniałybyście się
byście się zamieniały
3 os. zamieniałby się
by się zamieniał
zamieniałaby się
by się zamieniała
zamieniałoby się
by się zamieniało
zamienialiby się
by się zamieniali
zamieniałyby się
by się zamieniały

bezosobnik: zamieniano by się

bezokolicznik: zamieniać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: zamieniając się

gerundium: zamienianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zamienianie się
zamieniania się
D. zamieniania się
zamieniań się
C. zamienianiu się
zamienianiom się
B. zamienianie się
zamieniania się
N. zamienianiem się
zamienianiami się
Ms. zamienianiu się
zamienianiach się
W. zamienianie się
zamieniania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: zamieniający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zamieniający się
zamieniający się
zamieniający się
zamieniające się
zamieniająca się
D. zamieniającego się
zamieniającego się
zamieniającego się
zamieniającego się
zamieniającej się
C. zamieniającemu się
zamieniającemu się
zamieniającemu się
zamieniającemu się
zamieniającej się
B. zamieniającego się
zamieniającego się
zamieniający się
zamieniające się
zamieniającą się
N. zamieniającym się
zamieniającym się
zamieniającym się
zamieniającym się
zamieniającą się
Ms. zamieniającym się
zamieniającym się
zamieniającym się
zamieniającym się
zamieniającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zamieniający się
zamieniający się
zamieniające się
zamieniające się
D. zamieniających się
zamieniających się
zamieniających się
zamieniających się
C. zamieniającym się
zamieniającym się
zamieniającym się
zamieniającym się
B. zamieniających się
zamieniających się
zamieniających się
zamieniające się
N. zamieniającymi się
zamieniającymi się
zamieniającymi się
zamieniającymi się
Ms. zamieniających się
zamieniających się
zamieniających się
zamieniających się

odpowiednik aspektowy: zamienić się

Pochodzenie

Zob. mienić się (< psł. *měna 'zmiana, zamiana')

1. na mieszkania

Definicja

dokonywać wymiany, dając coś komuś i otrzymując od niego coś w zamian

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wymieniać się

Połączenia

  • zamieniać się miejscami, mieszkaniami
  • zamieniać się na miejsca, na mieszkania

Cytaty

Grigorij Siemionowicz siedział obok Zinoczki, zamieniał się z nią kartami, żartował [...].

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Co się znowu stało? - W głosie Jacka słychać było nie skrywane zniecierpliwienie. - Nic. Zamieniamy się miejscami.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Czasem zamieniamy się samochodami. Wielu naszych znajomych widząc gdzieś Pawła, sądzi, że widzieli mnie. I oczywiście odwrotnie.

źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978

Analizując zamiany lokali, można dostrzec pewne prawidłowości. Ludzie najchętniej zamieniają się na mieszkania na osiedlu Tysiąclecia.

źródło: NKJP: Kisiel Bogna: Lokal z długiem, Polska Głos Wielkopolski, 2004-09-07

Składnia

bez ograniczeń + zamieniać się +
(z KIM) + CZYM
bez ograniczeń + zamieniać się +
(Z KIM) + na CO
Rzpl + zamieniać się + bez ograniczeń

2. obowiązkami

Definicja

przyjmować i wypełniać zadania lub obowiązki należące do innej osoby, przekazując jej swoje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • zamieniać się rolami

Cytaty

Na początku grałem jako cofnięty napastnik, pomocnik, a później zostałem przesunięty na prawą pomoc, zamieniając się z Szymonem Pawłowskim.

źródło: NKJP: Jacek Żukowski: W Cracovii dobry nastrój debiutantów, Gazeta Krakowska, 2008-08-08

Pani Irena wstaje i idzie po ścierkę. Ja to zrobię, mamo. Zamieniają się rolami. Mama zmywa naczynia, a Sabina na kolanach wyciera mleko, starając się nie skaleczyć o potłuczone szkło.

źródło: NKJP: Andrzej Bart: Rewers: nowela filmowa, 2009

Można by zauważyć, że życie go nie rozpieszczało, bo nawet galernik albo niewolnik w rzymskim ergastulum zrobiłby marny interes, zamieniając się z nim.

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

Składnia

bez ograniczeń + zamieniać się +
(z KIM) + (CZYM)
Rzpl + zamieniać się + bez ograniczeń

3. w ruinę

Definicja

przybierając nową postać lub funkcję, stawać się kimś lub czymś innym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przemieniać się, przeobrażać się

Połączenia

  • dom zamienia się w melinę, miasto zamienia się w gruzowisko, ulica zamienia się w bajoro, w rzekę..., życie zamienia się w koszmar; słowa zamieniają się w bełkot, ludzie zamieniają się w bestie
  • zamieniać się nagle, natychmiast, powoli, stopniowo, szybko
  • móc zamieniać się

Cytaty

Wojna ze wsią rosła, zamieniała się w głuchą, zaciekłą nienawiść.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Śnieg znowu zaczął padać, szybko zamieniając się w zamieć.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Z miejsca filozof zamienia się w sanitariusza albo - jeszcze gorzej - w więziennego klawisza.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Składnia

bez ograniczeń + zamieniać się +
w KOGO/CO

Frazeologizmy

ktoś zamienia się w słuch
ktoś cały zamienia się w słuch
ktoś zamienia się w słup soli
Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj