UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zubożyć

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. ubogi

1. społeczeństwo

Definicja

spowodować, że ktoś posiada mało pieniędzy lub innych dóbr materialnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zbiednić, zbiedzić
antonimy:  wzbogacić

Połączenia

  • zubożyć budżet, fundusz, kasę, skarb

Cytaty

[...] ktoś zdecydował się zubożyć majątek narodowy [...] o 20 procent.

źródło: NKJP: Janina Paradowska: Ucieczka na Zachód, Polityka, 2009-01-31

Rozrzutność może zubożyć rodzinę [...].

źródło: NKJP: Internet

Przyspieszając prywatyzację [...] wzbogaciłem, a nie zubożyłem skarb państwa.

źródło: NKJP: Listy, Gazeta Wyborcza, 1993-09-21

[...] sprywatyzowanie dużej części majątku narodowego znacznie zubożyło kapitały, które mogły być wykorzystywane na zasilenie funduszy emerytalnych.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.05.1997

Obowiązujące przepisy powodują zubożenie budżetu państwa o 2- 3 miliardy złotych w skali roku.

źródło: NKJP: Beata Szozda: Szara strefa zagrożona, Gazeta Poznańska, 2005-06-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zubożę
zubożymy
2 os. zubożysz
zubożycie
3 os. zuboży
zubożą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zubożyłem
+(e)m zubożył
zubożyłam
+(e)m zubożyła
zubożyłom
+(e)m zubożyło
zubożyliśmy
+(e)śmy zubożyli
zubożyłyśmy
+(e)śmy zubożyły
2 os. zubożyłeś
+(e)ś zubożył
zubożyłaś
+(e)ś zubożyła
zubożyłoś
+(e)ś zubożyło
zubożyliście
+(e)ście zubożyli
zubożyłyście
+(e)ście zubożyły
3 os. zubożył
zubożyła
zubożyło
zubożyli
zubożyły

bezosobnik: zubożono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zubożmy
2 os. zuboż
zubożcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zubożyłbym
bym zubożył
zubożyłabym
bym zubożyła
zubożyłobym
bym zubożyło
zubożylibyśmy
byśmy zubożyli
zubożyłybyśmy
byśmy zubożyły
2 os. zubożyłbyś
byś zubożył
zubożyłabyś
byś zubożyła
zubożyłobyś
byś zubożyło
zubożylibyście
byście zubożyli
zubożyłybyście
byście zubożyły
3 os. zubożyłby
by zubożył
zubożyłaby
by zubożyła
zubożyłoby
by zubożyło
zubożyliby
by zubożyli
zubożyłyby
by zubożyły

bezosobnik: zubożono by

bezokolicznik: zubożyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zubożywszy

gerundium: zubożenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zubożenie
zubożenia
D. zubożenia
zubożeń
C. zubożeniu
zubożeniom
B. zubożenie
zubożenia
N. zubożeniem
zubożeniami
Ms. zubożeniu
zubożeniach
W. zubożenie
zubożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zubożony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zubożony
zubożony
zubożony
zubożone
zubożona
D. zubożonego
zubożonego
zubożonego
zubożonego
zubożonej
C. zubożonemu
zubożonemu
zubożonemu
zubożonemu
zubożonej
B. zubożonego
zubożonego
zubożony
zubożone
zubożoną
N. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożoną
Ms. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zubożeni
zubożeni
zubożone
zubożone
D. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożonych
C. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
B. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożone
N. zubożonymi
zubożonymi
zubożonymi
zubożonymi
Ms. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożonych

odpowiednik aspektowy: zubażać

Składnia

bez ograniczeń + zubożyć +
KOGO/CO

2. piękno

Definicja

spowodować, że ktoś lub coś jest mniej wartościowe i gorsze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zbiednić, zbiedzić
antonimy:  wzbogacić

Cytaty

Nie obawiano się, że podporządkowanie przedstawienia tym zasadom mogłoby uprościć i zubożyć wymowę dramatu [...].

źródło: NKJP: Małgorzata Leyko: Reżyser masowej wyobraźni : Max Reinhardt i jego teatr dla pięciu tysięcy, 2002

Wspólne mieszkanie niczego nie zmieni. Raczej zuboży ich życie, zamiast je wzbogacić.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Właśnie od tego ograniczenia, zubożenia i deprecjacji seksu zależy godność ludzka, rozumiana jako oddalenie od natury.

źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

[...] wszyscy, którzy siedzieli w obozach, są duchowo zubożeni.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag Gułag, 1977

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zubożę
zubożymy
2 os. zubożysz
zubożycie
3 os. zuboży
zubożą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zubożyłem
+(e)m zubożył
zubożyłam
+(e)m zubożyła
zubożyłom
+(e)m zubożyło
zubożyliśmy
+(e)śmy zubożyli
zubożyłyśmy
+(e)śmy zubożyły
2 os. zubożyłeś
+(e)ś zubożył
zubożyłaś
+(e)ś zubożyła
zubożyłoś
+(e)ś zubożyło
zubożyliście
+(e)ście zubożyli
zubożyłyście
+(e)ście zubożyły
3 os. zubożył
zubożyła
zubożyło
zubożyli
zubożyły

bezosobnik: zubożono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zubożmy
2 os. zuboż
zubożcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zubożyłbym
bym zubożył
zubożyłabym
bym zubożyła
zubożyłobym
bym zubożyło
zubożylibyśmy
byśmy zubożyli
zubożyłybyśmy
byśmy zubożyły
2 os. zubożyłbyś
byś zubożył
zubożyłabyś
byś zubożyła
zubożyłobyś
byś zubożyło
zubożylibyście
byście zubożyli
zubożyłybyście
byście zubożyły
3 os. zubożyłby
by zubożył
zubożyłaby
by zubożyła
zubożyłoby
by zubożyło
zubożyliby
by zubożyli
zubożyłyby
by zubożyły

bezosobnik: zubożono by

bezokolicznik: zubożyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zubożywszy

gerundium: zubożenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zubożenie
zubożenia
D. zubożenia
zubożeń
C. zubożeniu
zubożeniom
B. zubożenie
zubożenia
N. zubożeniem
zubożeniami
Ms. zubożeniu
zubożeniach
W. zubożenie
zubożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zubożony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zubożony
zubożony
zubożony
zubożone
zubożona
D. zubożonego
zubożonego
zubożonego
zubożonego
zubożonej
C. zubożonemu
zubożonemu
zubożonemu
zubożonemu
zubożonej
B. zubożonego
zubożonego
zubożony
zubożone
zubożoną
N. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożoną
Ms. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zubożeni
zubożeni
zubożone
zubożone
D. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożonych
C. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
B. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożone
N. zubożonymi
zubożonymi
zubożonymi
zubożonymi
Ms. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożonych

odpowiednik aspektowy: zubażać

Składnia

bez ograniczeń + zubożyć +
KOGO/CO

3. wystawę

Definicja

spowodować, że czegoś jest mniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zbiednić, zbiedzić
antonimy:  wzbogacić

Połączenia

  • zubożyć ofertę

Cytaty

[...] rozpoczęło się powolne przenoszenie obrazów, rodzaj rabunku, który znowu zubożył odtworzone zbiory.

źródło: NKJP: Jerzy Uszyński: Kolekcja cesarza Rudolfa II, Gazeta Wyborcza, 1995-11-17

Nie wszystkim mieszkańcom się to podoba, wielu protestowało, twierdząc, że wycinka zuboży już i tak niezieloną okolicę.

źródło: NKJP: Justyna Przybytek: Znikające drzewa, Dziennik Zachodni, 2009-09-25

Wystawa współczesnego polskiego witrażu, czynna od połowy sierpnia w krużgankach kościoła dominikanów w Krakowie, została zubożona o dwa dzieła - obydwa tej samej młodej autorki Marzeny Szarkowskiej.

źródło: NKJP: Kradzież witraży, Dziennik Polski, 2000-09-07

Znaczny spadek przekładów z rosyjskiego przyczynia się również do zubożenia ogólnej oferty.

źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zubożę
zubożymy
2 os. zubożysz
zubożycie
3 os. zuboży
zubożą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zubożyłem
+(e)m zubożył
zubożyłam
+(e)m zubożyła
zubożyłom
+(e)m zubożyło
zubożyliśmy
+(e)śmy zubożyli
zubożyłyśmy
+(e)śmy zubożyły
2 os. zubożyłeś
+(e)ś zubożył
zubożyłaś
+(e)ś zubożyła
zubożyłoś
+(e)ś zubożyło
zubożyliście
+(e)ście zubożyli
zubożyłyście
+(e)ście zubożyły
3 os. zubożył
zubożyła
zubożyło
zubożyli
zubożyły

bezosobnik: zubożono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zubożmy
2 os. zuboż
zubożcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zubożyłbym
bym zubożył
zubożyłabym
bym zubożyła
zubożyłobym
bym zubożyło
zubożylibyśmy
byśmy zubożyli
zubożyłybyśmy
byśmy zubożyły
2 os. zubożyłbyś
byś zubożył
zubożyłabyś
byś zubożyła
zubożyłobyś
byś zubożyło
zubożylibyście
byście zubożyli
zubożyłybyście
byście zubożyły
3 os. zubożyłby
by zubożył
zubożyłaby
by zubożyła
zubożyłoby
by zubożyło
zubożyliby
by zubożyli
zubożyłyby
by zubożyły

bezosobnik: zubożono by

bezokolicznik: zubożyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zubożywszy

gerundium: zubożenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zubożenie
zubożenia
D. zubożenia
zubożeń
C. zubożeniu
zubożeniom
B. zubożenie
zubożenia
N. zubożeniem
zubożeniami
Ms. zubożeniu
zubożeniach
W. zubożenie
zubożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zubożony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zubożony
zubożony
zubożony
zubożone
zubożona
D. zubożonego
zubożonego
zubożonego
zubożonego
zubożonej
C. zubożonemu
zubożonemu
zubożonemu
zubożonemu
zubożonej
B. zubożonego
zubożonego
zubożony
zubożone
zubożoną
N. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożoną
Ms. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zubożeni
zubożeni
zubożone
zubożone
D. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożonych
C. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
B. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożone
N. zubożonymi
zubożonymi
zubożonymi
zubożonymi
Ms. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożonych

odpowiednik aspektowy: zubażać

Składnia

bez ograniczeń + zubożyć +
CO + (o CO)

4. potrawę

Definicja

spowodować, że w czymś jest mniej danych składników

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

antonimy:  wzbogacić

Połączenia

  • zubożyć glebę, mieszankę

Cytaty

Część ochotników miała gen Ob zubożony o kilka nukleotydów.

źródło: NKJP: Joanna Nurkowska: Gruby, więc smutny, Wiedza i Życie, 1997

Każde paliwo zubożone o pewne składniki, czyli również paliwo z rezerw państwowych, wpływa na osłabienie pracy silnika.

źródło: NKJP: BIR: Na rezerwie traci kierowca, Dziennik Bałtycki, 2003-11-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zubożę
zubożymy
2 os. zubożysz
zubożycie
3 os. zuboży
zubożą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zubożyłem
+(e)m zubożył
zubożyłam
+(e)m zubożyła
zubożyłom
+(e)m zubożyło
zubożyliśmy
+(e)śmy zubożyli
zubożyłyśmy
+(e)śmy zubożyły
2 os. zubożyłeś
+(e)ś zubożył
zubożyłaś
+(e)ś zubożyła
zubożyłoś
+(e)ś zubożyło
zubożyliście
+(e)ście zubożyli
zubożyłyście
+(e)ście zubożyły
3 os. zubożył
zubożyła
zubożyło
zubożyli
zubożyły

bezosobnik: zubożono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zubożmy
2 os. zuboż
zubożcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zubożyłbym
bym zubożył
zubożyłabym
bym zubożyła
zubożyłobym
bym zubożyło
zubożylibyśmy
byśmy zubożyli
zubożyłybyśmy
byśmy zubożyły
2 os. zubożyłbyś
byś zubożył
zubożyłabyś
byś zubożyła
zubożyłobyś
byś zubożyło
zubożylibyście
byście zubożyli
zubożyłybyście
byście zubożyły
3 os. zubożyłby
by zubożył
zubożyłaby
by zubożyła
zubożyłoby
by zubożyło
zubożyliby
by zubożyli
zubożyłyby
by zubożyły

bezosobnik: zubożono by

bezokolicznik: zubożyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zubożywszy

gerundium: zubożenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zubożenie
zubożenia
D. zubożenia
zubożeń
C. zubożeniu
zubożeniom
B. zubożenie
zubożenia
N. zubożeniem
zubożeniami
Ms. zubożeniu
zubożeniach
W. zubożenie
zubożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zubożony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zubożony
zubożony
zubożony
zubożone
zubożona
D. zubożonego
zubożonego
zubożonego
zubożonego
zubożonej
C. zubożonemu
zubożonemu
zubożonemu
zubożonemu
zubożonej
B. zubożonego
zubożonego
zubożony
zubożone
zubożoną
N. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożoną
Ms. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zubożeni
zubożeni
zubożone
zubożone
D. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożonych
C. zubożonym
zubożonym
zubożonym
zubożonym
B. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożone
N. zubożonymi
zubożonymi
zubożonymi
zubożonymi
Ms. zubożonych
zubożonych
zubożonych
zubożonych

odpowiednik aspektowy: zubażać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + zubożyć +
CO + o CO
Data ostatniej modyfikacji: 24.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj