UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

defensywa

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. defensywa
defensywy
D. defensywy
defensyw
C. defensywie
defensywom
B. defensywę
defensywy
N. defensywą
defensywami
Ms. defensywie
defensywach
W. defensywo
defensywy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

łac. śred. defensivus 'obronny'

1.a działanie wojskowe

Definicja

działania wojskowe służące przeciwstawianiu się atakowi zbrojnemu

Wymowa

[defęsywa] lub [defensywa]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

antonimy:  ofensywa
hiperonimy:  obrona

Cytaty

Jeżdżą więc od jednostki do jednostki, od szpitala do szpitala, by nieść radość rozbitej i zmuszonej do defensywy armii, której do tej pory dane było jedynie zbierać cięgi od Niemców.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: East Side Story: Przed miłością nie uciekniesz – nawet na wojnę!, Esensja, 2009-07-02

Do tej pory bowiem wierzono w sztabie austriackim, że niemiecki plan wojenny zasadza się na tym, że gros sił niemieckich ma być skoncentrowanych na froncie rosyjskim, a wobec Francji prowadzona będzie defensywa w oparciu o twierdze Metz i Strasburg i linię Wogezów.

źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Koniec sojuszu trzech cesarzy, 1977

„Armia rządowa przechodzi z defensywy do ataku i odpycha Serbów” - stwierdził we wtorek dowódca wojsk bośniackich [...].

źródło: NKJP: Bośnia, Gazeta Wyborcza, 1994-08-18

1.b wojsko

Definicja

wojska prowadzące defensywę - działania wojskowe

Wymowa

[defęsywa] lub [defensywa]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

Cytaty

Otrzymałem pouczenie, że jestem na urlopie, że się mylę na pewno co do osoby, bo defensywa DOK [Dowództwa Okręgu Korpusu] już by na pewno coś o tym wiedziała i że w ogóle nie mam się tą sprawą zajmować.

źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007

Nie przypominam sobie, abym miał znajomych w polskiej defensywie. Ja z Polakami robiłem interesy, mnie polityka nie interesowała.

źródło: NKJP: Tadeusz Zubiński: Niegdyś w tamtej Bydgoszczy, Akant, 2008-10

2. postawa

Definicja

książk. 
bierna postawa skoncentrowana na odpieraniu kontrargumentów lub przeciwstawianiu się krytyce

Wymowa

[defęsywa] lub [defensywa]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • zepchnięty do defensywy

Cytaty

Nie wiedziałem, co robić. Iść do przodu? Przebojem? Ofiarować coś w zamian za przyspieszenie akcji i korzystniejszą pozycję? Czy czekać z inicjatywą? Oddać mu naprzód pole? Wypuścić go, niech mówi, niech się bardziej odsłoni? Wybrałem defensywę.

źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 2003

– Denerwowaliśmy się, jak zajechałeś? Pretensja w głosie Marii czy własne wyrzuty sumienia, w każdym razie poczuł się zepchnięty do defensywy.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

Angus znalazł się w defensywie, a ponieważ z oślim uporem trzymał się raz powziętego postanowienia, musiał zdecydowanie się bronić, aż sam poczuł się głupio i śmiesznie w tej roli.

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

Będę w defensywie. Wysłucham lekcji, będę potakiwał i nie ośmielę się zaprzeczyć, choćby mój intelekt wysyłał jak najmocniejsze sygnały, [...] oferował smakowite przewagi.

źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003

3.a w sporcie

Definicja

sport. 
uniemożliwianie zdobycia punktów przez przeciwnika podczas rywalizacji sportowej

Wymowa

[defęsywa] lub [defensywa]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obrona
antonimy:  ofensywa, szarża, szturm

Połączenia

  • agresywna, dobra, doskonała, świetna; solidna, szczelna, twarda defensywa
  • defensywa drużyny, gospodarzy, gości, rywali, przeciwnika; Cracovii, Polonii, Realu...
  • linia defensywy
  • pomysł na rozmontowanie, sforsowanie; słabości defensywy
  • błąd w defensywie
  • ograć, przełamać, rozbić, rozmontować; wzmocnić defensywę
  • przejść; zepchnąć (rywali) do defensywy
  • nastawić się, postawić na defensywę

Cytaty

Jeden błąd w defensywie zadecydował o naszej porażce. Mieliśmy kilka dogodnych sytuacji do zdobycia gola, ale zawiodła skuteczność [...].

źródło: NKJP: TOM: Arbiter w roli głównej, Gazeta Poznańska, 2005-08-01

Wiedziałem, że goście nastawią się na defensywę i będą grali z jednym wysuniętym napastnikiem - B.[...].

źródło: NKJP: (Żuk): Jesienny mistrz, Gazeta Krakowska, 2003-11-04

W drugiej połowie znów zaprezentowaliśmy basket oparty na solidnej defensywie i szybkich kontrach, a więc taki, który stał się naszą wizytówką.

źródło: NKJP: MS: I liga koszykarzy, Dziennik Polski, 2005-10-31

Atakował z pasją jego rodak P.[...], robił co mógł K.[...], starał się bardzo L.[...], ale londyńczycy nie zdołali sforsować defensywy gospodarzy.

źródło: NKJP: (mm): Po przerwie bronił rezerwowy, Express Ilustrowany, 2001-11-22

Oba zespoły postawiły na atak, ale o tak dużej ilości bramek zadecydowały błędy w defensywach.

źródło: NKJP: Stefan Leśniowski: Klasa A, Gazeta Krakowska, 2006-06-26

3.b zawodnicy

Definicja

sport. 
część drużyny sportowej, której zadaniem jest defensywa - uniemożliwianie zdobycia punktów

Wymowa

[defęsywa] lub [defensywa]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport osoby i organizacje związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obrona
antonimy:  ofensywa

Połączenia

  • cała, silna defensywa
  • gra; błąd; filar, ostoja, podpora defensywy
  • zmiany w defensywie
  • defensywa popisała się; popełniła błąd; zagrała (jakoś)
  • wymienić defensywę
  • kierować defensywą

Cytaty

[...] M.[...] posłał piłkę koło jego nogi i stojącemu metr przed linią Łukaszowi B.[...] pozostało tylko wepchnąć ją do siatki. O czym myślała w tym czasie cała defensywa Kolejorza? Lech kompletnie zawiódł.

źródło: NKJP: Maciej Lehmann: Zmierzch boga, Gazeta Poznańska, 2002-09-30

Szkoda że straciliśmy dwa frajerskie gole. W obu sytuacjach nie popisała się defensywa.

źródło: NKJP: Komplet zwycięstw u siebie: Dziennik Polski, 2003-11-04

W stosunku do wyjściowego składu z inauguracji zajdzie zapewne zmiana w defensywie, do której powróci Piotr S.[...].

źródło: NKJP: Bogusław Kukuć: Hit w Bełchatowie BOT GKS - Widzew, Dziennik Łódzki, 2006-08-04

Po błędach defensywy i bramkarza legioniści zdobyli trzeciego gola – z bliska trafił R.[...].

źródło: NKJP: (żuk): Waleczny Lech, Gazeta Krakowska, 2006-11-04

Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj