UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ulga

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: przedrostkowego czasownika u-lżyć; zob. lżyć, lekki

1. uczucie

Definicja

uczucie odprężenia, pojawiające się po ustąpieniu fizycznych dolegliwości lub napięcia nerwowego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odprężenie

Połączenia

  • ogromna, prawdziwa, wyraźna; chwilowa ulga
  • ulga w cierpieniu
  • ulga i nadzieja, ulga i radość, ulga i wdzięczność, ulga i zadowolenie
  • uczucie, westchnienie ulgi
  • doznać ulgi
  • dać/dawać, nieść, przynieść/przynosić; czuć, odczuć, poczuć ulgę
  • mówić, powiedzieć, szepnąć, zawołać; westchnąć/wzdychać; roześmiać się, uśmiechać się; przyjąć coś z ulgą

Cytaty

- Chłopiec - powiedziała głosem pełnym ulgi matka dziecka. - Mój mąż będzie szczęśliwy. Tak bardzo pragnął syna...

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1993

Na moje prośby o podanie leku, który przyniósłby choćby chwilową ulgę, odpowiedziano, że jak się Dziadek odwodni, to mu się polepszy.

źródło: NKJP: Listy od czytelników, Gazeta Wyborcza, 1994-06-24

Kontury zdarzeń się zacierają, demony wydają się mniej straszne, szare kolory nabierają barw, tylko wciąż nie możemy uciec z tego snu i budzimy się z uczuciem ulgi, że to był tylko sen.

źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Sennik peerelowski, Polityka, 2002-05-11

O tym, by przynieść ulgę w cierpieniu najmłodszym pacjentom, myślą nie tylko organizatorzy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

źródło: NKJP: Telewizor dla małych pacjentów, Dziennik Polski, 2001-01-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ulga
ulgi
D. ulgi
ulg
C. uldze
ulgom
B. ulgę
ulgi
N. ulgą
ulgami
Ms. uldze
ulgach
W. ulgo
ulgi

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + ulga +
(w CZYM)

2. zniżka

Definicja

prawnie ustanowione zmniejszenie wysokości opłaty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zniżka

Połączenia

  • duża, pełna, wielka, wysoka, znaczna; mała, niewielka; dodatkowa, nowa; specjalna; systemowa ulga; korzystne; indywidualne, powszechne; inwestycyjne, prorodzinne, ustawowe ulgi; ulga rodzinna, uczniowska; rehabilitacyjna, zdrowotna; budowlana, remontowa; odsetkowa; ulgi finansowe; mieszkaniowe; celne, podatkowe; kolejowe, komunikacyjne, przejazdowe, transportowe; eksportowe; edukacyjne, oświatowe; uznaniowe
  • ulgi dla dzieci, dla eksporterów, dla emerytów, dla inwalidów, dla inwestorów, dla kombatantów, dla młodzieży, dla pasażerów, dla podatników, dla pracowników, dla przedsiębiorców, dla rodziców, dla rodzin, dla studentów, dla uczniów; dla banków, dla firm, dla przedsiębiorstw, dla zakładów pracy; ulgi od darowizn, od podatku
  • ulgi na dzieci; na bilety, na dojazdy, na przejazdy; na budowę, na remont; na wynajem; na darowizny, na stypendia; na spłatę czegoś, na wydatki, na zakup; na leczenie; na dokształcenie, na kształcenie, na szkołę; na jakieś cele; ulgi za przejazdy; za abonament, za darowizny, za renty, za stypendia, za wydatki, za zakup; za leczenie; za naukę, za studia
  • ulgi przy przejazdach; przy sprzedaży, przy wykupie, przy zakupie; ulgi w przejazdach; w akcyzie, w cenie, w czynszu, w opłatach, w podatkach, w składce, w spłacie, w systemie podatkowym; w jakiejś wysokości
  • ulgi i bonifikaty, ulgi i dodatki, ulgi i dotacje, ulgi i odliczenia, ulgi i odpisy, ulgi i preferencje, ulgi i przywileje, ulgi i świadczenia, ulgi i ułatwienia, ulgi i umorzenia, ulgi i uprawnienia, ulgi i zniżki, ulgi i zwolnienia
  • kwota, wielkość, wysokość, zakres; forma, formuła, rodzaj, typ; likwidacja ulgi; system ulg
  • dostęp, prawo, uprawnienia; dopłaty do ulgi; pieniądze z ulgi; rezygnacja z ulg
  • bilety z ulgą
  • dyskusja; decyzje, informacje, przepisy, rozporządzenia, ustawa, wniosek, zapis o ulgach
  • ulga należy się, przysługuje
  • udzielać ulgi
  • odliczyć, policzyć; wykorzystać ulgę; dać/dawać, przyznać, stosować, wprowadzić/wprowadzać; mieć, otrzymać, uzyskać; likwidować, ograniczać, zlikwidować ulgi; udzielenie, zastosowanie; zniesienie ulgi
  • objęty ulgami
  • uprawniony do ulgi; korzystać, skorzystać z ulgi
  • liczyć; zgodzić się na ulgi; ubiegać się o ulgi

Cytaty

Można się postarać o ulgi, a nawet zostać zwolnionym z opłat w wyjątkowych wypadkach.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: piołun, 1993

[...] studentom przysługuje 50-procentowa ulga na przejazdy komunikacją miejską.

źródło: NKJP: Kłopoty z podstawą, Dziennik Polski, 2002-01-25

Nie zmieniły się zasady odliczania ulg budowlanych. Od podstawy opodatkowania można odjąć tzw. ogólną kwotę odliczeń ustalaną co roku przez ministra finansów.

źródło: NKJP: Piotr Skarbnik: Podatki 1994, Gazeta Wyborcza, 1994-02-10

Wniosek mniejszości nr 3 proponuje przyznanie ulg podatkowych tym podatnikom, których dzieci pobierają naukę w szkołach niepublicznych.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.02.1993

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ulga
ulgi
D. ulgi
ulg
C. uldze
ulgom
B. ulgę
ulgi
N. ulgą
ulgami
Ms. uldze
ulgach
W. ulgo
ulgi

Składnia

bez ograniczeń + ulga +
(na CO)
bez ograniczeń + ulga +
(w CZYM)
bez ograniczeń + ulga +
(za CO)
bez ograniczeń + ulga +
(od CZEGO)
bez ograniczeń + ulga +
(przy CZYM)

Frazeologizmy

ktoś oddycha z ulgą
ktoś odetchnął z ulgą
Data ostatniej modyfikacji: 10.12.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj