Chronologizacja
Jest to jedyny zapis z XV w.; lekcja niepewna.
Pochodzenie
Zob. chcieć
1. nabrać chęci
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | raczyć |
Połączenia
- zechcieć odpowiedzieć komuś, skorzystać z czegoś, wysłuchać czegoś
Cytaty
|
Żadna gospodyni nie wprowadzi gościa do brudnej kuchni, tylko zechce pokazać zastawiony stół i sprzątnięte mieszkanie. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997 |
|
|
Zostawiłam dla niego list w portierni wyznaczający spotkanie. Nie byłam pewna, czy go otrzymał i czy zechce przyjść. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Listy miłości, 2008 |
|
|
Była pora śniadania i z szosy już zjeżdżali goście. Co zrobi, jeśli zechcą jajecznicę? źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996 |
|
|
Właściciel terenu może robić, co zechce - mówili policjanci. źródło: NKJP: (jaz): Apteka wzięta siłą, Express Ilustrowany, 2002-09-18 |
|
|
Jeśli zechcesz, opowiesz mi o wszystkim, ja w każdym razie bardzo chciałabym poznać całą sprawę. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zechcę |
zechcemy |
|||
| 2 os. |
zechcesz |
zechcecie |
|||
| 3 os. |
zechce |
zechcą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zechciałem +(e)m zechciał |
zechciałam +(e)m zechciała |
zechciałom +(e)m zechciało |
zechcieliśmy +(e)śmy zechcieli |
zechciałyśmy +(e)śmy zechciały |
| 2 os. |
zechciałeś +(e)ś zechciał |
zechciałaś +(e)ś zechciała |
zechciałoś +(e)ś zechciało |
zechcieliście +(e)ście zechcieli |
zechciałyście +(e)ście zechciały |
| 3 os. |
zechciał |
zechciała |
zechciało |
zechcieli |
zechciały |
bezosobnik: zechciano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zechciejmy |
|
| 2 os. |
zechciej |
zechciejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zechciałbym bym zechciał |
zechciałabym bym zechciała |
zechciałobym bym zechciało |
zechcielibyśmy byśmy zechcieli |
zechciałybyśmy byśmy zechciały |
| 2 os. |
zechciałbyś byś zechciał |
zechciałabyś byś zechciała |
zechciałobyś byś zechciało |
zechcielibyście byście zechcieli |
zechciałybyście byście zechciały |
| 3 os. |
zechciałby by zechciał |
zechciałaby by zechciała |
zechciałoby by zechciało |
zechcieliby by zechcieli |
zechciałyby by zechciały |
bezosobnik: zechciano by
bezokolicznik: zechcieć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zechciawszy
gerundium: zechcenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zechcenie |
zechcenia |
| D. | zechcenia |
zechceń |
| C. | zechceniu |
zechceniom |
| B. | zechcenie |
zechcenia |
| N. | zechceniem |
zechceniami |
| Ms. | zechceniu |
zechceniach |
| W. | zechcenie |
zechcenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zechciany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zechciany |
zechciany |
zechciany |
zechciane |
zechciana |
| D. | zechcianego |
zechcianego |
zechcianego |
zechcianego |
zechcianej |
| C. | zechcianemu |
zechcianemu |
zechcianemu |
zechcianemu |
zechcianej |
| B. | zechcianego |
zechcianego |
zechciany |
zechciane |
zechcianą |
| N. | zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianą |
| Ms. | zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zechciani |
zechciani |
zechciane |
zechciane |
| D. | zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
| C. | zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
| B. | zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
zechciane |
| N. | zechcianymi |
zechcianymi |
zechcianymi |
zechcianymi |
| Ms. | zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
Składnia
| Rzosobowy | + | zechcieć | + |
BEZOKOLICZNIK
|
| Rzosobowy | + | zechcieć | + |
CO
|
2. uprzejma prośba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Połączenia
- zechce pan, pani; zechcą państwo; czytelnicy zechcą
Cytaty
|
- Proszę, może zechce pani usiąść. Może gorącej herbaty? źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008 |
|
|
- Nie zechciałbyś mi naprawić bojlera na wodę? źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008 |
|
|
Zechciej nam wybaczyć, miłościwy panie! - błagali rajcy, padając na kolana. źródło: NKJP: Gracjan Bojar-Fijałkowski: O zbójcach z Góry Chełmskiej i inne legendy o Koszalinie, 2006 |
|
|
Jeszcze przez dwa tygodnie czekamy na książki, które nasi Czytelnicy zechcą podarować dzieciom. źródło: NKJP: (RQP): Finał w listopadzie, Gazeta Wrocławska , 2003-10-27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zechcę |
zechcemy |
|||
| 2 os. |
zechcesz |
zechcecie |
|||
| 3 os. |
zechce |
zechcą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zechciałem +(e)m zechciał |
zechciałam +(e)m zechciała |
zechciałom +(e)m zechciało |
zechcieliśmy +(e)śmy zechcieli |
zechciałyśmy +(e)śmy zechciały |
| 2 os. |
zechciałeś +(e)ś zechciał |
zechciałaś +(e)ś zechciała |
zechciałoś +(e)ś zechciało |
zechcieliście +(e)ście zechcieli |
zechciałyście +(e)ście zechciały |
| 3 os. |
zechciał |
zechciała |
zechciało |
zechcieli |
zechciały |
bezosobnik: zechciano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zechciejmy |
|
| 2 os. |
zechciej |
zechciejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zechciałbym bym zechciał |
zechciałabym bym zechciała |
zechciałobym bym zechciało |
zechcielibyśmy byśmy zechcieli |
zechciałybyśmy byśmy zechciały |
| 2 os. |
zechciałbyś byś zechciał |
zechciałabyś byś zechciała |
zechciałobyś byś zechciało |
zechcielibyście byście zechcieli |
zechciałybyście byście zechciały |
| 3 os. |
zechciałby by zechciał |
zechciałaby by zechciała |
zechciałoby by zechciało |
zechcieliby by zechcieli |
zechciałyby by zechciały |
bezosobnik: zechciano by
bezokolicznik: zechcieć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zechciawszy
gerundium: zechcenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zechcenie |
zechcenia |
| D. | zechcenia |
zechceń |
| C. | zechceniu |
zechceniom |
| B. | zechcenie |
zechcenia |
| N. | zechceniem |
zechceniami |
| Ms. | zechceniu |
zechceniach |
| W. | zechcenie |
zechcenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zechciany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zechciany |
zechciany |
zechciany |
zechciane |
zechciana |
| D. | zechcianego |
zechcianego |
zechcianego |
zechcianego |
zechcianej |
| C. | zechcianemu |
zechcianemu |
zechcianemu |
zechcianemu |
zechcianej |
| B. | zechcianego |
zechcianego |
zechciany |
zechciane |
zechcianą |
| N. | zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianą |
| Ms. | zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zechciani |
zechciani |
zechciane |
zechciane |
| D. | zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
| C. | zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
zechcianym |
| B. | zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
zechciane |
| N. | zechcianymi |
zechcianymi |
zechcianymi |
zechcianymi |
| Ms. | zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
zechcianych |
Składnia
|
+ | zechcieć | + |
BEZOKOLICZNIK
|