UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wtajemniczać

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. tajemny

1. w szczegóły

Definicja

dokładnie zapoznawać z czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata pozaszkolne formy nauczania

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wprowadzać

Połączenia

  • wtajemniczać uczniów
  • wtajemniczać w arkana czegoś, w szczegóły, w tajniki

Cytaty

Z rozkazu kapitana wtajemniczamy gości we wszystkie zdobyte już przez nas tajniki wiedzy nawigacyjnej.

źródło: KWSJP: Karol Olgierd Borchardt: Znaczy kapitan, 1960

Zachęcona jego dotychczasową niewinnością, z całym samozaparciem poczęła go wtajemniczać w arkana miłości.

źródło: KWSJP: Stefan M. Kuczyński: Litwin i Andegawenka, 1977

Rzeczowo, dokładnie wyjaśniał tajniki budowy piramid lub właściwości ceramiki i rzeźb charakterystycznych dla różnych epok, a jednocześnie z nieopisanym urokiem i swadą wtajemniczał nas w stare, pełne poezji mity indiańskie.

źródło: KWSJP: Zofia Jeżewska: W królestwie pierzastego węża, 1964

Zaczął go uczyć czytania i pisania, wtajemniczał w sekrety ziół i minerałów.

źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wtajemniczam
wtajemniczamy
2 os. wtajemniczasz
wtajemniczacie
3 os. wtajemnicza
wtajemniczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wtajemniczałem
+(e)m wtajemniczał
wtajemniczałam
+(e)m wtajemniczała
wtajemniczałom
+(e)m wtajemniczało
wtajemniczaliśmy
+(e)śmy wtajemniczali
wtajemniczałyśmy
+(e)śmy wtajemniczały
2 os. wtajemniczałeś
+(e)ś wtajemniczał
wtajemniczałaś
+(e)ś wtajemniczała
wtajemniczałoś
+(e)ś wtajemniczało
wtajemniczaliście
+(e)ście wtajemniczali
wtajemniczałyście
+(e)ście wtajemniczały
3 os. wtajemniczał
wtajemniczała
wtajemniczało
wtajemniczali
wtajemniczały

bezosobnik: wtajemniczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wtajemniczał
będę wtajemniczać
będę wtajemniczała
będę wtajemniczać
będę wtajemniczało
będę wtajemniczać
będziemy wtajemniczali
będziemy wtajemniczać
będziemy wtajemniczały
będziemy wtajemniczać
2 os. będziesz wtajemniczał
będziesz wtajemniczać
będziesz wtajemniczała
będziesz wtajemniczać
będziesz wtajemniczało
będziesz wtajemniczać
będziecie wtajemniczali
będziecie wtajemniczać
będziecie wtajemniczały
będziecie wtajemniczać
3 os. będzie wtajemniczał
będzie wtajemniczać
będzie wtajemniczała
będzie wtajemniczać
będzie wtajemniczało
będzie wtajemniczać
będą wtajemniczali
będą wtajemniczać
będą wtajemniczały
będą wtajemniczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wtajemniczajmy
2 os. wtajemniczaj
wtajemniczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wtajemniczałbym
bym wtajemniczał
wtajemniczałabym
bym wtajemniczała
wtajemniczałobym
bym wtajemniczało
wtajemniczalibyśmy
byśmy wtajemniczali
wtajemniczałybyśmy
byśmy wtajemniczały
2 os. wtajemniczałbyś
byś wtajemniczał
wtajemniczałabyś
byś wtajemniczała
wtajemniczałobyś
byś wtajemniczało
wtajemniczalibyście
byście wtajemniczali
wtajemniczałybyście
byście wtajemniczały
3 os. wtajemniczałby
by wtajemniczał
wtajemniczałaby
by wtajemniczała
wtajemniczałoby
by wtajemniczało
wtajemniczaliby
by wtajemniczali
wtajemniczałyby
by wtajemniczały

bezosobnik: wtajemniczano by

bezokolicznik: wtajemniczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wtajemniczając

gerundium: wtajemniczanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wtajemniczanie
wtajemniczania
D. wtajemniczania
wtajemniczań
C. wtajemniczaniu
wtajemniczaniom
B. wtajemniczanie
wtajemniczania
N. wtajemniczaniem
wtajemniczaniami
Ms. wtajemniczaniu
wtajemniczaniach
W. wtajemniczanie
wtajemniczania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wtajemniczający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wtajemniczający
wtajemniczający
wtajemniczający
wtajemniczające
wtajemniczająca
D. wtajemniczającego
wtajemniczającego
wtajemniczającego
wtajemniczającego
wtajemniczającej
C. wtajemniczającemu
wtajemniczającemu
wtajemniczającemu
wtajemniczającemu
wtajemniczającej
B. wtajemniczającego
wtajemniczającego
wtajemniczający
wtajemniczające
wtajemniczającą
N. wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającą
Ms. wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wtajemniczający
wtajemniczający
wtajemniczające
wtajemniczające
D. wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających
C. wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
B. wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczające
N. wtajemniczającymi
wtajemniczającymi
wtajemniczającymi
wtajemniczającymi
Ms. wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wtajemniczany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wtajemniczany
wtajemniczany
wtajemniczany
wtajemniczane
wtajemniczana
D. wtajemniczanego
wtajemniczanego
wtajemniczanego
wtajemniczanego
wtajemniczanej
C. wtajemniczanemu
wtajemniczanemu
wtajemniczanemu
wtajemniczanemu
wtajemniczanej
B. wtajemniczanego
wtajemniczanego
wtajemniczany
wtajemniczane
wtajemniczaną
N. wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczaną
Ms. wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wtajemniczani
wtajemniczani
wtajemniczane
wtajemniczane
D. wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych
C. wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
B. wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczane
N. wtajemniczanymi
wtajemniczanymi
wtajemniczanymi
wtajemniczanymi
Ms. wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych

odpowiednik aspektowy: wtajemniczyć

Składnia

Rzosobowy + wtajemniczać +
KOGO + w CO

2. w sekret

Definicja

mówić w zaufaniu o czymś trzymanym w tajemnicy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  powierzać

Połączenia

  • wtajemniczać kolegę, matkę, przyjaciela, współpracownika, żonę
  • wtajemniczać w interesy, w konspiracyjną działalność, w plany, w przedsięwzięcie, w spisek, w sprawy wagi państwowej

Cytaty

Uzgadnialiśmy plan na wieczór, i nie postało nam nawet w głowie, by wtajemniczać w to innych kolegów.

źródło: KWSJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

Krystyny proszę nie wtajemniczać.

źródło: KWSJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

Moje aktywne politycznie rodzeństwo nie wtajemniczało mnie w swoją zakonspirowaną działalność.

źródło: KWSJP: Joanna Olczak-Ronikierowa: W ogrodzie pamięci, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wtajemniczam
wtajemniczamy
2 os. wtajemniczasz
wtajemniczacie
3 os. wtajemnicza
wtajemniczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wtajemniczałem
+(e)m wtajemniczał
wtajemniczałam
+(e)m wtajemniczała
wtajemniczałom
+(e)m wtajemniczało
wtajemniczaliśmy
+(e)śmy wtajemniczali
wtajemniczałyśmy
+(e)śmy wtajemniczały
2 os. wtajemniczałeś
+(e)ś wtajemniczał
wtajemniczałaś
+(e)ś wtajemniczała
wtajemniczałoś
+(e)ś wtajemniczało
wtajemniczaliście
+(e)ście wtajemniczali
wtajemniczałyście
+(e)ście wtajemniczały
3 os. wtajemniczał
wtajemniczała
wtajemniczało
wtajemniczali
wtajemniczały

bezosobnik: wtajemniczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wtajemniczał
będę wtajemniczać
będę wtajemniczała
będę wtajemniczać
będę wtajemniczało
będę wtajemniczać
będziemy wtajemniczali
będziemy wtajemniczać
będziemy wtajemniczały
będziemy wtajemniczać
2 os. będziesz wtajemniczał
będziesz wtajemniczać
będziesz wtajemniczała
będziesz wtajemniczać
będziesz wtajemniczało
będziesz wtajemniczać
będziecie wtajemniczali
będziecie wtajemniczać
będziecie wtajemniczały
będziecie wtajemniczać
3 os. będzie wtajemniczał
będzie wtajemniczać
będzie wtajemniczała
będzie wtajemniczać
będzie wtajemniczało
będzie wtajemniczać
będą wtajemniczali
będą wtajemniczać
będą wtajemniczały
będą wtajemniczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wtajemniczajmy
2 os. wtajemniczaj
wtajemniczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wtajemniczałbym
bym wtajemniczał
wtajemniczałabym
bym wtajemniczała
wtajemniczałobym
bym wtajemniczało
wtajemniczalibyśmy
byśmy wtajemniczali
wtajemniczałybyśmy
byśmy wtajemniczały
2 os. wtajemniczałbyś
byś wtajemniczał
wtajemniczałabyś
byś wtajemniczała
wtajemniczałobyś
byś wtajemniczało
wtajemniczalibyście
byście wtajemniczali
wtajemniczałybyście
byście wtajemniczały
3 os. wtajemniczałby
by wtajemniczał
wtajemniczałaby
by wtajemniczała
wtajemniczałoby
by wtajemniczało
wtajemniczaliby
by wtajemniczali
wtajemniczałyby
by wtajemniczały

bezosobnik: wtajemniczano by

bezokolicznik: wtajemniczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wtajemniczając

gerundium: wtajemniczanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wtajemniczanie
wtajemniczania
D. wtajemniczania
wtajemniczań
C. wtajemniczaniu
wtajemniczaniom
B. wtajemniczanie
wtajemniczania
N. wtajemniczaniem
wtajemniczaniami
Ms. wtajemniczaniu
wtajemniczaniach
W. wtajemniczanie
wtajemniczania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wtajemniczający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wtajemniczający
wtajemniczający
wtajemniczający
wtajemniczające
wtajemniczająca
D. wtajemniczającego
wtajemniczającego
wtajemniczającego
wtajemniczającego
wtajemniczającej
C. wtajemniczającemu
wtajemniczającemu
wtajemniczającemu
wtajemniczającemu
wtajemniczającej
B. wtajemniczającego
wtajemniczającego
wtajemniczający
wtajemniczające
wtajemniczającą
N. wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającą
Ms. wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wtajemniczający
wtajemniczający
wtajemniczające
wtajemniczające
D. wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających
C. wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
wtajemniczającym
B. wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczające
N. wtajemniczającymi
wtajemniczającymi
wtajemniczającymi
wtajemniczającymi
Ms. wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających
wtajemniczających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wtajemniczany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wtajemniczany
wtajemniczany
wtajemniczany
wtajemniczane
wtajemniczana
D. wtajemniczanego
wtajemniczanego
wtajemniczanego
wtajemniczanego
wtajemniczanej
C. wtajemniczanemu
wtajemniczanemu
wtajemniczanemu
wtajemniczanemu
wtajemniczanej
B. wtajemniczanego
wtajemniczanego
wtajemniczany
wtajemniczane
wtajemniczaną
N. wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczaną
Ms. wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wtajemniczani
wtajemniczani
wtajemniczane
wtajemniczane
D. wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych
C. wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
wtajemniczanym
B. wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczane
N. wtajemniczanymi
wtajemniczanymi
wtajemniczanymi
wtajemniczanymi
Ms. wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych
wtajemniczanych

odpowiednik aspektowy: wtajemniczyć

Składnia

Rzosobowy + wtajemniczać +
KOGO + w CO
Data ostatniej modyfikacji: 24.11.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj