UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pręcik

Chronologizacja

2 połowa XVI w., Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pręcik
pręciki
D. pręcika
pręcików
C. pręcikowi
pręcikom
B. pręcik
pręciki
N. pręcikiem
pręcikami
Ms. pręciku
pręcikach
W. pręciku
pręciki

1. mały pręt

Definicja

mały pręt

Pochodzenie

Zob. pręt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pręt

Połączenia

  • drewniany, metalowy, stalowy, szklany pręcik

Cytaty

Metoda drukowania polega [...] na uderzaniu małych pręcików (igieł) poprzez taśmę barwiącą na papier.

źródło: NKJP: Mikołaj Rozbicki: Domowe drukowanie, Gazeta Poznańska, 2002-10-24

Pokonałam tor przeszkód z balonem przymocowanym do metalowego pręcika, który trzymałam w ustach [...].

źródło: NKJP: Leszek Kosiorowski: Auto mężowi, Gazeta Wrocławska, 2003-10-14

Jeśli przypuszczenia się sprawdzą i okaże się, że nasz pojazd się pali, należy wyjąć z auta gaśnicę, w której trzeba odblokować zawleczkę i wyciągnąć metalowy pręcik (zrywając jednocześnie plombę), a następnie ostrożnie podejść do miejsca pożaru.

źródło: NKJP: (A): Jak ugasić pożar samochodu?, Dziennik Polski, 2005-08-08

Gdybyśmy wzięli jeden pręcik wikliny w palce i mocno go wygięli, to złamałby się w mig; nie udałoby się to z wiązką.

źródło: NKJP: Internet

2. w oku

Definicja

anat. 
komórka nerwowa, znajdująca się w siatkówce oka, umożliwiająca czarno-białe widzenie przy słabym oświetleniu

Pochodzenie

Być może kalka fr. bâtonnet lub niem. Stäbchen; zob. pręt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Cytaty

Nie tylko pręciki i czopki znajdujące się na siatkówce oka ssaków są odpowiedzialne za odbieranie bodźców świetlnych. Amerykańscy uczeni odkryli także inny, trzeci rodzaj komórek siatkówki, które także bezpośrednio reagują na światło.

źródło: NKJP: Jacek Jachimecki: Naukowe hity 2002, Gazeta Krakowska, 2002-12-27

Świetlne sygnały z otoczenia są odbierane przez około 7 mln czopków [...] i około 100 mln pręcików [...] siatkówki oka.

źródło: NKJP: Joanna Kośmider, Barbara Mazur-Chrzanowska, Bartosz Wyszyński: Odory, 2002

[...] dzięki mocno unerwionym oczom, zaopatrzonym w czopki i pręciki, kot potrafi wykorzystać nawet odrobinę światła, by coś zobaczyć.

źródło: NKJP: (MAT): Kocie sztuczki, Gazeta Wrocławska, 2002-11-16

[...] ostrość widzenia zależy bezpośrednio od gęstości pręcików w siatkówce oraz jakości soczewki i ciała szklistego [...].

źródło: NKJP: Internet

3. w kwiecie

Definicja

bot. 
męski organ rozmnażania rośliny, będący częścią kwiatu służącą do produkcji ziaren pyłku

Pochodzenie

Kalka łac. stāmen; zob. pręt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Cytaty

Owad, poszukując nektaru produkowanego w miodnikach ukrytych za pręcikami, podrażnia je, wywołując ich ruch. Unoszący się w górę pręcik obsypuje owada pyłkiem.

źródło: NKJP: Halina Galera: Dla kogo kwitną kwiaty, Wiedza i Życie nr 5, 1998

Rosnące na drzewach kwiaty obracają swoje pręciki (organy męskie) do pozycji, która umożliwia im przeniesienie pyłku na znamiona słupków (organy żeńskie).

źródło: NKJP: Zakręcony storczyk, Polityka, 2006-07-08

Data ostatniej modyfikacji: 26.04.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj