UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poświęcać się

Chronologizacja

1533, SPXVI
W postaci: poświącać się

Pochodzenie

Zob. święty I

1. dla dzieci

Definicja

rezygnować z czegoś korzystnego wartościowego dla siebie, wierząc, ze decyzja ta będzie dobra dla kogoś lub będzie służyła wartościom, które się uznaje za najwyższe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • poświęcać się dzieciom, rodzinie
  • poświęcać się dla drugich, dla innych, dla rodziny; dla czyjegoś dobra; dla ojczyzny
  • poświęcać się całkowicie, wyłącznie

Cytaty

[...] królowa bała się Jagiełły. [...] Jeśli godziła się na małżeństwo z nim, to z nielekkim sercem, poświęcając się dla wielkiego dzieła chrztu pogańskiej Litwy.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Pierścionek Jagiełły, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1997-06-06

Mało pytań o sens pojawia się w obliczu życia człowieka poświęcającego się dla innych, rodziców zajmujących się chorymi dziećmi, wychowawców zatroskanych o dobro wychowanków, misjonarzy, lekarzy, niosących pomoc potrzebującym.

źródło: NKJP: Paweł Kosiński SJ: Obudzić serce, 2000

Chociaż w rozwoju cywilizacyjnym zmieniały się funkcje i role społeczne kobiety, zawsze pozostawała ona kochającą matką, poświęcającą się dla rodziny, a zwłaszcza dla dzieci.

źródło: NKJP: Elżbieta Borek: Nie całkiem po równo, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-03-03

Ostatnią próbą zachowania przez Polaków niepodległości była insurekcja kościuszkowska. Przystąpił do niej 29-letni Ogiński, poświęcając się dla drugich i ofiarowując w darze ojczyźnie [...] swój majątek, pracę i życie.

źródło: NKJP: Krzysztof Bilica: Wokół Chopina i Polski : siedem szkiców, 2005

[...] tytuł nauczyciela roku może zdobyć tylko człowiek, który prawdziwie poświęca się dzieciom.

źródło: NKJP: Z powołania i miłości, Dziennik Polski - Magazyn, 2003-04-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poświęcam się
poświęcamy się
2 os. poświęcasz się
poświęcacie się
3 os. poświęca się
poświęcają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poświęcałem się
+(e)m się poświęcał
poświęcałam się
+(e)m się poświęcała
poświęcałom się
+(e)m się poświęcało
poświęcaliśmy się
+(e)śmy się poświęcali
poświęcałyśmy się
+(e)śmy się poświęcały
2 os. poświęcałeś się
+(e)ś się poświęcał
poświęcałaś się
+(e)ś się poświęcała
poświęcałoś się
+(e)ś się poświęcało
poświęcaliście się
+(e)ście się poświęcali
poświęcałyście się
+(e)ście się poświęcały
3 os. poświęcał się
poświęcała się
poświęcało się
poświęcali się
poświęcały się

bezosobnik: poświęcano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się poświęcał
będę się poświęcać
będę się poświęcała
będę się poświęcać
będę się poświęcało
będę się poświęcać
będziemy się poświęcali
będziemy się poświęcać
będziemy się poświęcały
będziemy się poświęcać
2 os. będziesz się poświęcał
będziesz się poświęcać
będziesz się poświęcała
będziesz się poświęcać
będziesz się poświęcało
będziesz się poświęcać
będziecie się poświęcali
będziecie się poświęcać
będziecie się poświęcały
będziecie się poświęcać
3 os. będzie się poświęcał
będzie się poświęcać
będzie się poświęcała
będzie się poświęcać
będzie się poświęcało
będzie się poświęcać
będą się poświęcali
będą się poświęcać
będą się poświęcały
będą się poświęcać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poświęcajmy się
2 os. poświęcaj się
poświęcajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poświęcałbym się
bym się poświęcał
poświęcałabym się
bym się poświęcała
poświęcałobym się
bym się poświęcało
poświęcalibyśmy się
byśmy się poświęcali
poświęcałybyśmy się
byśmy się poświęcały
2 os. poświęcałbyś się
byś się poświęcał
poświęcałabyś się
byś się poświęcała
poświęcałobyś się
byś się poświęcało
poświęcalibyście się
byście się poświęcali
poświęcałybyście się
byście się poświęcały
3 os. poświęcałby się
by się poświęcał
poświęcałaby się
by się poświęcała
poświęcałoby się
by się poświęcało
poświęcaliby się
by się poświęcali
poświęcałyby się
by się poświęcały

bezosobnik: poświęcano by się

bezokolicznik: poświęcać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: poświęcając się

gerundium: poświęcanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. poświęcanie się
poświęcania się
D. poświęcania się
poświęcań się
C. poświęcaniu się
poświęcaniom się
B. poświęcanie się
poświęcania się
N. poświęcaniem się
poświęcaniami się
Ms. poświęcaniu się
poświęcaniach się
W. poświęcanie się
poświęcania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: poświęcający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. poświęcający się
poświęcający się
poświęcający się
poświęcające się
poświęcająca się
D. poświęcającego się
poświęcającego się
poświęcającego się
poświęcającego się
poświęcającej się
C. poświęcającemu się
poświęcającemu się
poświęcającemu się
poświęcającemu się
poświęcającej się
B. poświęcającego się
poświęcającego się
poświęcający się
poświęcające się
poświęcającą się
N. poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającą się
Ms. poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. poświęcający się
poświęcający się
poświęcające się
poświęcające się
D. poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się
C. poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
B. poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się
poświęcające się
N. poświęcającymi się
poświęcającymi się
poświęcającymi się
poświęcającymi się
Ms. poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się

odpowiednik aspektowy: poświęcić się

Składnia

Rzosobowy + poświęcać się +
KOMU / CZEMU
Rzosobowy + poświęcać się +
dla KOGO / CZEGO

2. filozofii

Definicja

zajmować się jakąś sprawą angażując swój czas, swoją uwagę i swoje siły, rezygnując z innych zajęć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • poświęcać się pracy, studiom; jakimś badaniom, sprawom; jakiejś działalności; filozofii; wychowaniu kogoś, jakiemuś życiu
  • poświęcać się całkowicie, wyłącznie

Cytaty

Zamykam się nieraz w domu, nie wychodzę nigdzie i poświęcam się pisaniu czy rysowaniu.

źródło: NKJP: Cały czas piszę „Fausta”, Dziennik Polski - Magazyn, 2000-11-24

Anna, 33-letnia mama Jacka, nie pracuje. Poświęca się wychowaniu dwóch synów.

źródło: NKJP: Agnieszka Neyk: Wakacje za złamany palec, Gazeta Wyborcza, 1995-06- 22

Ok. 480 r. urodził się w Norcii św. Benedykt, który w Rzymie studiuje, mieszkając na Zatybrzu [...] Poświęca się życiu zakonnemu, przebywając najpierw pod Rzymem w pustelni w Subiaco [...], a od 529 r. na Monte Cassino.

źródło: NKJP: Święci dwóch tysiącleci (2), Dziennik Polski - Magazyn, 1999-12-24

Poświęcając się pracy, człowiek staje się współpracownikiem Pana Boga w tworzeniu świata - mówił ostatnio biskup Gucwa w Nowym Sączu środowiskom ludzi pracy i związkowcom z „Solidarności”.

źródło: NKJP: Jerzy Leśniak:Stuła i karabin, Dziennik Polski - Magazyn, 1998-08-14

[...] lekarz medycyny stomatolog, od wielu lat poświęca się niesieniu pomocy osobom niepełnosprawnym, zwłaszcza dzieciom i młodzieży z Torunia.

źródło: NKJP: Paweł Piotrowicz: Prezydenckie laury, prasa, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poświęcam się
poświęcamy się
2 os. poświęcasz się
poświęcacie się
3 os. poświęca się
poświęcają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poświęcałem się
+(e)m się poświęcał
poświęcałam się
+(e)m się poświęcała
poświęcałom się
+(e)m się poświęcało
poświęcaliśmy się
+(e)śmy się poświęcali
poświęcałyśmy się
+(e)śmy się poświęcały
2 os. poświęcałeś się
+(e)ś się poświęcał
poświęcałaś się
+(e)ś się poświęcała
poświęcałoś się
+(e)ś się poświęcało
poświęcaliście się
+(e)ście się poświęcali
poświęcałyście się
+(e)ście się poświęcały
3 os. poświęcał się
poświęcała się
poświęcało się
poświęcali się
poświęcały się

bezosobnik: poświęcano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się poświęcał
będę się poświęcać
będę się poświęcała
będę się poświęcać
będę się poświęcało
będę się poświęcać
będziemy się poświęcali
będziemy się poświęcać
będziemy się poświęcały
będziemy się poświęcać
2 os. będziesz się poświęcał
będziesz się poświęcać
będziesz się poświęcała
będziesz się poświęcać
będziesz się poświęcało
będziesz się poświęcać
będziecie się poświęcali
będziecie się poświęcać
będziecie się poświęcały
będziecie się poświęcać
3 os. będzie się poświęcał
będzie się poświęcać
będzie się poświęcała
będzie się poświęcać
będzie się poświęcało
będzie się poświęcać
będą się poświęcali
będą się poświęcać
będą się poświęcały
będą się poświęcać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poświęcajmy się
2 os. poświęcaj się
poświęcajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poświęcałbym się
bym się poświęcał
poświęcałabym się
bym się poświęcała
poświęcałobym się
bym się poświęcało
poświęcalibyśmy się
byśmy się poświęcali
poświęcałybyśmy się
byśmy się poświęcały
2 os. poświęcałbyś się
byś się poświęcał
poświęcałabyś się
byś się poświęcała
poświęcałobyś się
byś się poświęcało
poświęcalibyście się
byście się poświęcali
poświęcałybyście się
byście się poświęcały
3 os. poświęcałby się
by się poświęcał
poświęcałaby się
by się poświęcała
poświęcałoby się
by się poświęcało
poświęcaliby się
by się poświęcali
poświęcałyby się
by się poświęcały

bezosobnik: poświęcano by się

bezokolicznik: poświęcać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: poświęcając się

gerundium: poświęcanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. poświęcanie się
poświęcania się
D. poświęcania się
poświęcań się
C. poświęcaniu się
poświęcaniom się
B. poświęcanie się
poświęcania się
N. poświęcaniem się
poświęcaniami się
Ms. poświęcaniu się
poświęcaniach się
W. poświęcanie się
poświęcania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: poświęcający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. poświęcający się
poświęcający się
poświęcający się
poświęcające się
poświęcająca się
D. poświęcającego się
poświęcającego się
poświęcającego się
poświęcającego się
poświęcającej się
C. poświęcającemu się
poświęcającemu się
poświęcającemu się
poświęcającemu się
poświęcającej się
B. poświęcającego się
poświęcającego się
poświęcający się
poświęcające się
poświęcającą się
N. poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającą się
Ms. poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. poświęcający się
poświęcający się
poświęcające się
poświęcające się
D. poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się
C. poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
poświęcającym się
B. poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się
poświęcające się
N. poświęcającymi się
poświęcającymi się
poświęcającymi się
poświęcającymi się
Ms. poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się
poświęcających się

odpowiednik aspektowy: poświęcić się

Składnia

Rzosobowy + poświęcać się +
CZEMU
Data ostatniej modyfikacji: 19.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj