UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spoglądnąć

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, ISJP, PSWP

Pochodzenie

Por. rozglądnąć się, zob. spoglądać

1. na zdjęcie

Definicja

skierować wzrok w jakimś kierunku i przez chwilę popatrzeć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:  spojrzeć, spojrzeć się

Połączenia

  • spoglądnąć do książki, do notesu
  • spoglądnąć na niebo, na obraz, na zegarek, na zdjęcie
  • spoglądnąć po sali; po twarzach
  • spoglądnąć pod nogi, pod łóżko
  • spoglądnąć przed siebie
  • spoglądnąć przez dziurkę, przez okno
  • spoglądnąć spod brwi, spod rzęs
  • spoglądnąć w lustro, w niebo, w okno, komuś w oczy
  • spoglądnąć z wyrzutem; ze zdziwieniem
  • spoglądnąć za siebie
  • spoglądnąć ukradkiem
  • odwrócić się i spoglądnąć

Cytaty

– Skąd ty to wiesz? [...] – Gustaw J. spoglądnął na mnie okrągłymi ze zdziwienia oczami.

źródło: NKJP: Stefan Pastuszewski: Chirurg realny, 2006

Zebrałem siły, żeby spoglądnąć mu w twarz, ale odwaga mnie opuściła.

źródło: NKJP: Józef Bau: Czas zbezczeszczenia. Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej, 2006

– Nie przypuszczałem, że sprawy przyjmą taki obrót – wystękał, spoglądnąwszy przez odarte z dekoracyjnych draperii okno.

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008

Chciał sprawdzić, co się dzieje w otoczeniu zagrody, w mieszkaniu słychać było bowiem głośnie ujadanie psów. Spoglądnął w bok. Za stodołą zauważył jakąś jasność.

źródło: NKJP: mir: Rok ognia, Gazeta Krakowska, 2004-10-16

Na razie zostanę tu, bo i tak nie mam nic do roboty, więc popilnuję jej, a ty rób, co chcesz - powiedziałem i spoglądnąłem, czy jest tu jakiś człowiek.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spoglądnę
spoglądniemy
2 os. spoglądniesz
spoglądniecie
3 os. spoglądnie
spoglądną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spoglądnąłem
+(e)m spoglądnął
spoglądnęłam
+(e)m spoglądnęła
spoglądnęłom
+(e)m spoglądnęło
spoglądnęliśmy
+(e)śmy spoglądnęli
spoglądnęłyśmy
+(e)śmy spoglądnęły
2 os. spoglądnąłeś
+(e)ś spoglądnął
spoglądnęłaś
+(e)ś spoglądnęła
spoglądnęłoś
+(e)ś spoglądnęło
spoglądnęliście
+(e)ście spoglądnęli
spoglądnęłyście
+(e)ście spoglądnęły
3 os. spoglądnął
spoglądnęła
spoglądnęło
spoglądnęli
spoglądnęły

bezosobnik: spoglądnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spoglądnijmy
2 os. spoglądnij
spoglądnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spoglądnąłbym
bym spoglądnął
spoglądnęłabym
bym spoglądnęła
spoglądnęłobym
bym spoglądnęło
spoglądnęlibyśmy
byśmy spoglądnęli
spoglądnęłybyśmy
byśmy spoglądnęły
2 os. spoglądnąłbyś
byś spoglądnął
spoglądnęłabyś
byś spoglądnęła
spoglądnęłobyś
byś spoglądnęło
spoglądnęlibyście
byście spoglądnęli
spoglądnęłybyście
byście spoglądnęły
3 os. spoglądnąłby
by spoglądnął
spoglądnęłaby
by spoglądnęła
spoglądnęłoby
by spoglądnęło
spoglądnęliby
by spoglądnęli
spoglądnęłyby
by spoglądnęły

bezosobnik: spoglądnięto by

bezokolicznik: spoglądnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spoglądnąwszy

gerundium: spoglądnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spoglądnięcie
spoglądnięcia
D. spoglądnięcia
spoglądnięć
C. spoglądnięciu
spoglądnięciom
B. spoglądnięcie
spoglądnięcia
N. spoglądnięciem
spoglądnięciami
Ms. spoglądnięciu
spoglądnięciach
W. spoglądnięcie
spoglądnięcia

odpowiednik aspektowy: spoglądać

Składnia

bez ograniczeń + spoglądnąć +
na KOGO/CO | w CO | po CZYM
bez ograniczeń + spoglądnąć +
GDZIE
bez ograniczeń + spoglądnąć +
ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. z perspektywy czasu

Definicja

rozpatrzyć i ocenić w jakiś sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  popatrzeć, popatrzyć, spojrzeć

Połączenia

  • spoglądnąć jakimś (fachowym, krytycznym, przychylnym...) okiem
  • spoglądnąć na historię, na problem, na jakąś sprawę
  • spoglądnąć przez pryzmat czegoś
  • spoglądnąć z dystansu, z perspektywy
  • spoglądnąć całościowo, krytycznie, trzeźwo

Cytaty

Proponuję spoglądnąć jeszcze na sprawę drogi s46 w świetle [...] mojej wypowiedzi.

źródło: Internet

Spoglądnijmy [...] na wydatki majątkowe samorządu na przestrzeni ostatnich kilku lat.

źródło: Internet

Na ekonomię można spoglądać z perspektywy mikro i makro.

źródło: Internet

To nie są rady, to jest tylko (być może nieudolna) próba spoglądnięcia na całą tę historię od innej strony.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spoglądnę
spoglądniemy
2 os. spoglądniesz
spoglądniecie
3 os. spoglądnie
spoglądną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spoglądnąłem
+(e)m spoglądnął
spoglądnęłam
+(e)m spoglądnęła
spoglądnęłom
+(e)m spoglądnęło
spoglądnęliśmy
+(e)śmy spoglądnęli
spoglądnęłyśmy
+(e)śmy spoglądnęły
2 os. spoglądnąłeś
+(e)ś spoglądnął
spoglądnęłaś
+(e)ś spoglądnęła
spoglądnęłoś
+(e)ś spoglądnęło
spoglądnęliście
+(e)ście spoglądnęli
spoglądnęłyście
+(e)ście spoglądnęły
3 os. spoglądnął
spoglądnęła
spoglądnęło
spoglądnęli
spoglądnęły

bezosobnik: spoglądnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spoglądnijmy
2 os. spoglądnij
spoglądnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spoglądnąłbym
bym spoglądnął
spoglądnęłabym
bym spoglądnęła
spoglądnęłobym
bym spoglądnęło
spoglądnęlibyśmy
byśmy spoglądnęli
spoglądnęłybyśmy
byśmy spoglądnęły
2 os. spoglądnąłbyś
byś spoglądnął
spoglądnęłabyś
byś spoglądnęła
spoglądnęłobyś
byś spoglądnęło
spoglądnęlibyście
byście spoglądnęli
spoglądnęłybyście
byście spoglądnęły
3 os. spoglądnąłby
by spoglądnął
spoglądnęłaby
by spoglądnęła
spoglądnęłoby
by spoglądnęło
spoglądnęliby
by spoglądnęli
spoglądnęłyby
by spoglądnęły

bezosobnik: spoglądnięto by

bezokolicznik: spoglądnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spoglądnąwszy

gerundium: spoglądnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spoglądnięcie
spoglądnięcia
D. spoglądnięcia
spoglądnięć
C. spoglądnięciu
spoglądnięciom
B. spoglądnięcie
spoglądnięcia
N. spoglądnięciem
spoglądnięciami
Ms. spoglądnięciu
spoglądnięciach
W. spoglądnięcie
spoglądnięcia

odpowiednik aspektowy: spoglądać

Składnia

bez ograniczeń + spoglądnąć +
na CO + (JAK)
Data ostatniej modyfikacji: 06.12.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj