UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

amputować

Chronologizacja

1830, Kuryer Litewski, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. amputuję
amputujemy
2 os. amputujesz
amputujecie
3 os. amputuje
amputują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. amputowałem
+(e)m amputował
amputowałam
+(e)m amputowała
amputowałom
+(e)m amputowało
amputowaliśmy
+(e)śmy amputowali
amputowałyśmy
+(e)śmy amputowały
2 os. amputowałeś
+(e)ś amputował
amputowałaś
+(e)ś amputowała
amputowałoś
+(e)ś amputowało
amputowaliście
+(e)ście amputowali
amputowałyście
+(e)ście amputowały
3 os. amputował
amputowała
amputowało
amputowali
amputowały

bezosobnik: amputowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę amputował
będę amputować
będę amputowała
będę amputować
będę amputowało
będę amputować
będziemy amputowali
będziemy amputować
będziemy amputowały
będziemy amputować
2 os. będziesz amputował
będziesz amputować
będziesz amputowała
będziesz amputować
będziesz amputowało
będziesz amputować
będziecie amputowali
będziecie amputować
będziecie amputowały
będziecie amputować
3 os. będzie amputował
będzie amputować
będzie amputowała
będzie amputować
będzie amputowało
będzie amputować
będą amputowali
będą amputować
będą amputowały
będą amputować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. amputujmy
2 os. amputuj
amputujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. amputowałbym
bym amputował
amputowałabym
bym amputowała
amputowałobym
bym amputowało
amputowalibyśmy
byśmy amputowali
amputowałybyśmy
byśmy amputowały
2 os. amputowałbyś
byś amputował
amputowałabyś
byś amputowała
amputowałobyś
byś amputowało
amputowalibyście
byście amputowali
amputowałybyście
byście amputowały
3 os. amputowałby
by amputował
amputowałaby
by amputowała
amputowałoby
by amputowało
amputowaliby
by amputowali
amputowałyby
by amputowały

bezosobnik: amputowano by

bezokolicznik: amputować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

amputując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

amputowawszy

gerundium: amputowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. amputowanie
amputowania
D. amputowania
amputowań
C. amputowaniu
amputowaniom
B. amputowanie
amputowania
N. amputowaniem
amputowaniami
Ms. amputowaniu
amputowaniach
W. amputowanie
amputowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: amputujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. amputujący
amputujący
amputujący
amputujące
amputująca
D. amputującego
amputującego
amputującego
amputującego
amputującej
C. amputującemu
amputującemu
amputującemu
amputującemu
amputującej
B. amputującego
amputującego
amputujący
amputujące
amputującą
N. amputującym
amputującym
amputującym
amputującym
amputującą
Ms. amputującym
amputującym
amputującym
amputującym
amputującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. amputujący
amputujący
amputujące
amputujące
D. amputujących
amputujących
amputujących
amputujących
C. amputującym
amputującym
amputującym
amputującym
B. amputujących
amputujących
amputujących
amputujące
N. amputującymi
amputującymi
amputującymi
amputującymi
Ms. amputujących
amputujących
amputujących
amputujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: amputowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. amputowany
amputowany
amputowany
amputowane
amputowana
D. amputowanego
amputowanego
amputowanego
amputowanego
amputowanej
C. amputowanemu
amputowanemu
amputowanemu
amputowanemu
amputowanej
B. amputowanego
amputowanego
amputowany
amputowane
amputowaną
N. amputowanym
amputowanym
amputowanym
amputowanym
amputowaną
Ms. amputowanym
amputowanym
amputowanym
amputowanym
amputowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. amputowani
amputowani
amputowane
amputowane
D. amputowanych
amputowanych
amputowanych
amputowanych
C. amputowanym
amputowanym
amputowanym
amputowanym
B. amputowanych
amputowanych
amputowanych
amputowane
N. amputowanymi
amputowanymi
amputowanymi
amputowanymi
Ms. amputowanych
amputowanych
amputowanych
amputowanych

Pochodzenie

łac. amputō 'odciąć'

1. nogę

Definicja

med. 
dokonać operacyjnego ucięcia jakiejś części ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odjąć

Połączenia

  • amputować komuś kończynę, nogę, rękę; palec, pierś

Cytaty

13–letniemu chłopcu z Mikołowa katowiccy chirurdzy musieli wczoraj amputować rękę, którą poparzył odpalając 1 stycznia petardę.

źródło: NKJP: (JOK): Krwawe żniwo petard, Dziennik Zachodni, 2003-01-03

Dziewczyna leżała cztery dni w szpitalu. Wyła, kiedy lekarz amputował jej nogę.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

Najwięcej, 300 tys. zł otrzymała dotychczas kobieta, której niesłusznie amputowano pierś, natomiast 130 tys. uzyskał mężczyzna, który w wyniku błędnej decyzji lekarza stracił nogę.

źródło: NKJP: Błąd przeciw życiu, Dziennik Polski, 2001-03-10

Podsumowując, wszystkie możliwe powikłania związane z implantacją protez piersi powodują, że wielu lekarzy uważa ten zabieg za dopuszczalny wyłącznie w celu rekonstrukcji amputowanej piersi.

źródło: NKJP: Andrzej Sankowski, Sławomir Łoń: Sztuka czy medycyna: przewodnik po chirurgii estetycznej, 1995

Składnia

bez ograniczeń + amputować +
(KOMU) + CO

2. pamięć

Definicja

książk. 
pozbawić czegoś, co jest uważane za niezbędne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pozbawić

Cytaty

[...] nadmierna cenzura [...] amputuje wolność, twórczość, indywidualność i samorealizację.

źródło: Internet: fotoforum.gazeta.pl

[...] możemy czytać jego oszalałą publicystykę - świadectwo klęski moralisty, który, by nie stracić wiary w możliwość zbudowania harmonijnego świata, amputował w sobie zdolność postrzegania świata realnego.

źródło: NKJP: Marek Beylin: Pisarz i wściekły, Gazeta Wyborcza, 1993-07-09

Współczuł Kazimierzowi, że znalazł sobie tak niepoważnego mentora, ale i Tarnowskiemu, że dla obrony naiwnej wiary musiał amputować sobie zdolność do krytycyzmu, okaleczyć swój niegdyś przecież wybitny umysł [...].

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Komedia, która wcale nie musiała być komedią, gdyż amputując jej szczęśliwą puentę, dostalibyśmy mało rozweselający film o tym, jacy jesteśmy naprawdę.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Nowe przygody Pippi Pończoszanki, Gazeta Wyborcza, 1992-08-07

Składnia

bez ograniczeń + amputować +
(KOMU/CZEMU) + CO
Data ostatniej modyfikacji: 14.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj